Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
10.6°C16.5°C
1 BF 70%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
13 °C
11.1°C14.9°C
2 BF 67%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
8.0°C14.4°C
2 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
13 °C
12.8°C14.1°C
2 BF 82%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
5 °C
4.9°C11.8°C
0 BF 100%
Η βιομηχανία των βαμπίρ
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η βιομηχανία των βαμπίρ

Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο στην επιθυμία -ή μάλλον καλύτερα στην αφέλεια- του είδους μας να εξαπατήσει τον θάνατο. Αυτό που κάνει τη διαφορά σήμερα στην εκπλήρωση του ματαιόδοξου τούτου σκοπού είναι ο συνδυασμός του τεράστιου ιδιωτικού πλούτου που διατίθεται σε σχετικά εγχειρήματα και των τεχνολογικών καινοτομιών που μπορούν να υποσχεθούν μακροζωία.

Μια ανθούσα όσο και αρρύθμιστη, «κλειστή» αγορά αναπτύσσεται σιωπηλά τα τελευταία χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αφορά πλούσιους ενηλίκους που υποβάλλονται σε εγχύσεις πλάσματος από δωρητές νεαρής ηλικίας έναντι χιλιάδων δολαρίων κάθε φορά. Θεωρείται μια αντισυμβατική «θεραπεία» που λανσάρεται στο εμπόριο ως ένας τρόπος καταπολέμησης της γήρανσης και των συνεπειών της, καθώς και μιας ποικιλίας ασθενειών εκφυλιστικού χαρακτήρα, όπως η άνοια, η νόσος του Πάρκινσον και η νόσος Αλτσχάιμερ.

Ειδικά η τελευταία, σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις, αποτελεί την τρίτη, μετά τις καρδιακές παθήσεις και τον καρκίνο, αιτία θανάτου μεταξύ των ηλικιωμένων στις ΗΠΑ.

Το πλάσμα είναι το υγρό συστατικό του αίματος που μεταφέρει κύτταρα και πρωτεΐνες στο σώμα. Αντιστοιχεί στο 55% του συνολικού όγκου του αίματος στον ανθρώπινο οργανισμό. Όταν απομονωθεί, είναι ένα υγρό ανοιχτού κίτρινου χρώματος. Η κύρια λειτουργία του είναι να μεταφέρει νερό, ηλεκτρολύτες και ένζυμα μαζί με τα θρεπτικά συστατικά, τις ορμόνες και τις πρωτεΐνες στους ιστούς.

Τα κύτταρα με τη σειρά τους αποθέτουν τα «απόβλητά» τους στο πλάσμα και αυτό στη συνέχεια τα απομακρύνει από τον οργανισμό. Το ανθρώπινο πλάσμα περιέχει σημαντικούς άλλους βιολογικούς παράγοντες όπως τις ανοσοσφαιρίνες (αντισώματα), τους παράγοντες πήξης του αίματος και τις βασικές πρωτεΐνες της λευκωματίνης και του ινωδογόνου. Η πρώτη είναι η πρωτεΐνη που παίζει ρόλο - κλειδί στη διανομή των σωματικών υγρών στους ιστούς, ενώ το δεύτερο είναι ένα πολύ σημαντικό συστατικό του συστήματος πήξης του αίματος.

Αυτά τα ζωτικά στοιχεία είναι δυνατόν να απομονωθούν και να συμπυκνωθούν για να χρησιμοποιηθούν σε εξειδικευμένες θεραπείες σώζοντας ζωές ανθρώπων που έχουν υποστεί εκτεταμένα εγκαύματα, σοβαρούς τραυματισμούς ή αντιμετωπίζουν άλλες επείγουσες καταστάσεις.

Οι πρωτεΐνες και τα αντισώματα του πλάσματος χρησιμοποιούνται επίσης σε θεραπείες σπάνιων χρόνιων παθήσεων όπως οι αυτοάνοσες διαταραχές και η αιμοφιλία, η κληρονομική νόσος που χαρακτηρίζεται από την αδυναμία του οργανισμού να ελέγξει τον μηχανισμό πήξης του αίματος. Άνθρωποι που πάσχουν από τέτοιες παθήσεις μπορούν σήμερα να ζήσουν μια φυσιολογική ζωή. Δικαιολογημένα οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν το πλάσμα «δώρο της ζωής».

Οι πελάτες

Όμως την ίδια ώρα εμφανίζεται η εμπορευματοποίηση. Οι εγχύσεις πλάσματος είναι μια από τις πολυάριθμες «θαυματουργές θεραπείες» αναζωογόνησης που προσφέρονται σήμερα στην Αμερική από μια δυναμικά αναπτυσσόμενη βιομηχανία αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων. Απευθύνεται σε όλο και περισσότερους δυνητικούς πελάτες καθώς αυξάνεται σταθερά το προσδόκιμο ζωής αλλά κι ο ιδιωτικός πλούτος.

Όπως γράφουν οι "Los Angeles Times", ορισμένες από τις μεθόδους της ενέχουν ελάχιστους κινδύνους, όπως για παράδειγμα η λήψη ιχθυελαίων για τη βελτίωση της μνήμης. Άλλες ωστόσο είναι δυνητικά επικίνδυνες και αγγίζουν τα όρια της αγυρτείας.

Μια από τις φίρμες που πρόσφεραν -τουλάχιστον μέχρι πρότινος- τέτοιου είδους "θεραπείες" στις ΗΠΑ είναι η επονομαζόμενη Ambrosia Health. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Business Insider, η εταιρεία έχει παρουσία σε πέντε αμερικανικές πόλεις ενώ δέχεται πληρωμές και μέσω PayPal. Ο ιδρυτής της Τζέσε Κάρμαζιν, που δεν είναι εξουσιοδοτημένος γιατρός αλλά έχει αποφοιτήσει από την ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, έχει αποκαλύψει ότι χρέωνε τους πελάτες του με 8.000 δολάρια για εγχύσεις ενός λίτρου πλάσματος προερχόμενου από νεαρούς δωρητές και 12.000 για δύο λίτρα.

Το 2017, η εταιρεία διεξήγαγε κλινικές δοκιμές, ωστόσο τα αποτελέσματά τους δεν δημοσιοποιήθηκαν ποτέ. Ο Κάρμαζιν ισχυρίστηκε πως ήταν «πραγματικά θετικά». Ένα χρόνο μετά, τον Σεπτέμβριο του 2018, και αφότου «ανέβηκε» στο Διαδίκτυο το site της Ambrosia, περίπου 100 άνθρωποι εκδήλωσαν ενδιαφέρον για την προσφερόμενη "θεραπεία".

Έτσι, δημιουργήθηκε λίστα αναμονής. Από τότε η εταιρεία φέρεται να έχει κάνει εγχύσεις πλάσματος από αίμα νεότερων δωρητών σε περίπου 150 ανθρώπους ηλικίας μεταξύ 35 και 92 ετών. Οι δωρητές είναι ηλικίας 16-25 ετών. Ο Κάρμαζιν δήλωσε ότι «πολλοί» από τους πελάτες του είδαν βελτίωση σε τομείς όπως η επικέντρωση της προσοχής, η ενίσχυση της μνήμης, η βελτίωση της εμφάνισης και η μυϊκή ευεξία.

Την περασμένη εβδομάδα η Ambrosia σταμάτησε τις "θεραπείες" με πλάσμα. Προηγήθηκε γνωμάτευση της FDA, της ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων, που προειδοποιούσε ότι οι εγχύσεις αυτές δεν έχουν αποδεδειγμένα κλινικά οφέλη και είναι δυνητικά επιβλαβείς. «Οι εν λόγω μέθοδοι μπορεί να σχετίζονται με σημαντικούς κινδύνους, όπως μεταξύ άλλων μολύνσεις, αλλεργικές, αναπνευστικές και καρδιαγγειακές επιπλοκές» προειδοποίησε η FDA.

Το χρήμα

Πάντως, αυτό δεν φαίνεται να σταματά τη ροή των πραγμάτων. Οι άνθρωποι προσπαθούν ν’ αντισταθούν στη γήρανση από την πρώτη μέρα που συνειδητοποίησαν ότι είναι τρωτοί. Το να κρατηθείς νέος αποτελεί μια κοινοτοπία του ανθρώπινου είδους τουλάχιστον από την εποχή της αρχαίας Αιγύπτου. Αυτό που διαφέρει σήμερα είναι ότι αφενός υπάρχει τεράστιος ιδιωτικός πλούτος που επικεντρώνεται στην εκπλήρωση του παραπάνω στόχου, αφετέρου η τεχνολογία μπορεί να υποσχεθεί επιμήκυνση της ζωής, αν όχι μια μορφή αθανασίας.

Σ’ έναν κύκλο υπερπλούσιων οι ιδέες αυτές φαντάζουν πραγματοποιήσιμες. Ο Τζεφ Μπέζος του Amazon και ο συνιδρυτής του PayPal Πίτερ Θιέλ έχουν επενδύσει σε μια σχετική start-up, την Unity Biotechnology, που επιδιώκει να εξαλείψει το ένα τρίτο των σύγχρονων ασθενειών που πλήττουν σήμερα τον ανεπτυγμένο κόσμο.

Ο Θιέλ είχε γράψει σ’ ένα άρθρο του το 2009 ότι είναι αντίθετος «στους δημευτικούς φόρους, τις ολοκληρωτικές συλλογικότητες και την ιδεολογία ότι ο θάνατος είναι αναπόφευκτος». Είχε αποκαλύψει επίσης ότι παίρνει χάπια ανθρώπινης αυξητικής ορμόνης ως μέρος της προσπάθειάς του να ζήσει τουλάχιστον 120 χρόνια. Η άποψή του είναι ότι «δεν πρέπει να είμαστε αντίθετοι σε νέες ιδέες για την επιμήκυνση της ζωής μόνον και μόνον επειδή είναι εντελώς φρικιαστικές».

Ο συνιδρυτής της Oracle Λάρι Έλισον έχει επίσης δωρίσει 370 εκατομμύρια δολάρια σε ιδιωτική αντιγηραντική έρευνα, ενώ οι ιδρυτές της Google Σεργκέι Μπριν και Λάρι Πέιτζ έχουν χρηματοδοτήσει την Calico, μια start-up που διεξάγει μακριά απ’ τα φώτα της δημοσιότητας ένα επιστημονικό πείραμα παρακολούθησης ποντικών απ' τη γέννηση έως τον θάνατό τους με σκοπό να εντοπίσει πρώιμους «δείκτες» εκδήλωσης ασθενειών όπως ο διαβήτης και το Αλτσχάιμερ.

Όμως, οι επιστήμονες είναι πολύ αποστασιοποιημένοι και επιφυλακτικοί απέναντι σ’ όλα αυτά. «Η γήρανση αντιμετωπίζεται ως στίγμα και ντροπή για την κοινωνία μας. Δεν προκαλεί λοιπόν εντύπωση το ότι υπάρχουν πολλοί που προσπαθούν να επωφεληθούν και να κερδίσουν απ' αυτό» λέει η Μίκα Λόε, καθηγήτρια Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Colgate της Νέας Υόρκης.

«Ήρθε η ώρα να σταματήσουμε να προβάλλουμε τη γήρανση ως αρρώστια που πρέπει να καταπολεμήσουμε. Αντί να προσπαθούμε να την αποφύγουμε, κάτι που είναι αδύνατον, πρέπει να επικεντρωθούμε στην εκπαίδευση των ανθρώπων για τις επιλογές του τρόπου ζωής που θα τους βοηθήσουν να βελτιστοποιήσουν τη διαδικασία της γήρανσης» επισημαίνει η Μαρία Κλάβερ, διευθύντρια του γεροντολογικού προγράμματος της πολιτείας της Καλιφόρνιας.

Η καθηγήτρια Γεροντολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλόριντα Κάθι Μπλακ λέει πως αυτό που πρέπει να απασχολεί τους ανθρώπους δεν είναι το αν θα μπορούν να ζήσουν χίλια χρόνια, αλλά το πώς θα επιτύχουν την καλύτερη δυνατή ποιότητα ζωής. Κι αυτό δεν μπορεί να γίνει με εγχύσεις πλάσματος, αλλά με το να μείνουμε σωματικά, διανοητικά και κοινωνικά ενεργοί.

Την ίδια θέση διατυπώνει ο Τζον Νιούμαν, καθηγητής Γηριατρικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας. Η καλύτερη συμβουλή, λέει, «είναι να παραμείνετε σωματικά δραστήριοι, συνδεδεμένοι με τους άλλους ανθρώπους και να τρώτε λιγότερο. Θα εκπλαγείτε αν μάθετε πόσο πολύ συνδέονται με τους μηχανισμούς της γήρανσης αυτά τα απλά πράγματα».

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL