Ραγδαίες αλλαγές στη βόρεια Συρία, με αναδιάταξη μετώπων και διαμόρφωση νέων τοπικών συμμαχιών, προκαλεί η αναγγελθείσα αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων, με πρώτο σημείο τριβής τη στρατηγικής σημασίας πόλη Μανμπίτζ, που βρίσκεται επί μήνες στο στόχαστρο της τουρκικής επιθετικότητας, καθώς αποτελεί το σημαντικότερο κουρδικό οχυρό δυτικά του ποταμού Ευφράτη. Αντιμέτωποι με τον άμεσο κίνδυνο εξόντωσης από την τουρκική πολεμική μηχανή, οι Κούρδοι αναγκάστηκαν να προσφύγουν στο καθεστώς Άσαντ (και στους Ρώσους συμμάχους του), επιλέγοντας ουσιαστικά το λιγότερο κακό και βάζοντας στο ράφι -για πολλοστή φορά- το όνειρο της ανεξαρτησίας.
Στρατεύματα του καθεστώτος Άσαντ εισήλθαν χθες στην πόλη, ύψωσαν τη συριακή σημαία σε δημόσια κτήρια για πρώτη φορά μετά από έξι χρόνια και κατέλαβαν επίκαιρες θέσεις στα περίχωρά της έπειτα από αίτημα των κουρδικών Μονάδων Προστασίας του Λαού (YPG). Αμερικανικά ελικόπτερα πετούσαν χθες πάνω από τη Μανμπίτζ παρακολουθώντας τις κινήσεις του συριακού στρατού καθώς και τη συγκέντρωση τουρκικών δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή χωρίς να παρεμβαίνουν.
"Προσκαλέσαμε τις κυβερνητικές δυνάμεις της Συρίας να αναλάβουν τον έλεγχο των περιοχών από τις οποίες αποσύρθηκαν οι δυνάμεις μας, ειδικά τη Μανμπίτζ, και να τις προστατεύσουν από μια τουρκική εισβολή" ανακοίνωσε η διοίκηση των YPG, που αποτελούν την κύρια συνιστώσα του κουρδοαραβικού συνασπισμού, των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (FDS), μέχρι πρότινος βασικού συμμάχου των ΗΠΑ στον πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Το υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας διακήρυξε ότι οι Κούρδοι δεν έχουν το δικαίωμα να καλούν άλλα "στοιχεία" στη Μάνμπιτζ και προειδοποίησε όλες τις πλευρές να απόσχουν από ενέργειες που αποσταθεροποιούν την περιοχή. O Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν εκτίμησε ότι πρόκειται για μια επιχείρηση "ψυχολογικού" χαρακτηρα από την πλευρά της Δαμασκού, υποστήριξε ότι η Τουρκία θέλει δώσει ένα "γερό και αναγκαίο μάθημα στο YPG" και προειδοποίησε τον Άσαντ να μην τραβήξει το σκοινί. "Στην παρούσα κατάσταση, συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε την ακεραιότητα του συριακού εδάφους. Αυτές οι περιοχές ανήκουν στη Συρία. Όταν οι τρομοκρατικές οργανώσεις θα έχουν φύγει από την περιοχή, δεν θα υπάρχει τίποτε για εμάς να κάνουμε εκεί..." πρόσθεσε ο Ερντογάν.
Παρά τους λεονταρισμούς της Άγκυρας, η χθεσινή κινητικότητα έχει τα χαρακτηριστικά μιας προσχεδιασμένης χορογραφίας δεδομένου ότι η Μόσχα έσπευσε να χαιρετίσει ως θετική την είσοδο του συριακού στρατού στη Μανμπίτζ, θεωρώντας ότι θα συμβάλει στη "σταθεροποίηση της κατάστασης". Ωστόσο, στην μπαρουταποθήκη της Συρίας μια σπίθα θα μπορούσε να προκάλεσει ανάφλεξη ανά πάσα στιγμή.
"Η διεύρυνση της ζώνης ελέγχου των κυβερνητικών δυνάμεων συνιστά χωρίς καμία αμφιβολία θετική τάση" δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, κόβοντας τη φόρα της Άγκυρας μία ημέρα πριν από την επίσκεψη στη Μόσχα τουρκικής αντιπροσωπείας αποτελούμενης από τον υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, τον υπουργό Αμυνας Χουλουσί Ακάρ, τον αρχηγό της ΜΙΤ Χακάν Φιντάν και τον σύμβουλο του Ερντογάν Ιμπραχίμ Καλίν. Θα ακολουθήσει, στις αρχές του νέου έτους στη Μόσχα, σύνοδος κορυφής Ρωσίας - Ιράν - Τουρκίας για τη Συρία.
Τουρκικοί σχεδιασμοί
Σύμφωνα με την εφημερίδα "Hurriyet", το αρχικό τουρκικό σχέδιο περιλάμβανε επιθέσεις κατά των Κούρδων σε στρατηγικής σημασίας περιοχές μέσα στο συριακό έδαφος, δυτικά και ανατολικά του Ευφράτη, από τη Μανμπίτζ μέχρι το Κομπάνι και το Καμισλί. Λέγεται ότι η εφαρμογή του σχεδίου αυτού αναβλήθηκε προσωρινά, έπειτα από αμερικανικές και ρωσικές προειδοποιήσεις. Παραμένει ωστόσο στους σχεδιασμούς της Τουρκίας η δημιουργία μιας "ζώνης ασφαλείας" νοτίως των συνόρων της και σε βάθος περίπου 30 χιλιομέτρων, η οποία δεν θα πρέπει να ελέγχεται από τους Κούρδους αλλά από συριακές ανταρτικές δυνάμεις (όπως τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό) που συμμετείχαν επίσης στην εισβολή και κατοχή του Αφρίν. Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, τα εδάφη αυτά και οι πληθυσμοί τους θα παραμείνουν τυπικά εντός της συριακής επικράτειας, στο πλαίσιο μιας συριακής ομοσπονδίας, στην οποία οι αντικαθεστωτικοί θα έχουν -μέσω της κατοχής εδαφών- ισχυρότερο διαπραγματευτικό χαρτί έναντι της Δαμασκού. Με άλλα λόγια, αυτό που φέρεται να επιδιώκει η Άγκυρα είναι η περαιτέρω συρρίκνωση των Κούρδων της Ροτζάβα, η εκδίωξή τους από τη μεθόριο και η αντικατάστασή τους με φιλοτουρκικές δυνάμεις οι οποίες θα λειτουργούν ως αντίβαρο στο καθεστώς Άσαντ, εξυπηρετώντας ταυτόχρονα αμερικανικούς σχεδιασμούς στον ευρύτερο γεωπολιτικό ανταγωνισμό.
