Το 1076 ξέσπασε ο Περί Περιβολής Αγώνας, ο οποίος σημάδεψε, ως την εποχή της Αναγέννησης τον δυτικοευρωπαϊκό Μεσαίωνα. Σε αυτόν συγκρούστηκαν ο Γερμανός αυτοκράτορας Ερρίκος Δ', ο οποίος υποστήριζε πως η εξουσία του ήταν η ύπατη αρχή στην οποία έπρεπε να αναφέρονται όλες οι άλλες μορφές εξουσίας, συμπεριλαμβανομένης της εκκλησιαστικής, με τον Πάπα Γρηγόριο Ζ', ο οποίος κήρυσσε την επιβολή της Εκκλησίας στον αυτοκράτορα. Και ιδίως την κατάργηση της σιμωνίας, δηλαδή της πώλησης της περιβολής των εκκλησιαστικών αρχόντων σε ανάξιους κληρικούς από τους κοσμικούς.
Παρότι ο Περί Περιβολής Αγώνας διήρκεσε έως το 1122, η σύγκρουση εκκλησιαστικής και κοσμικής εξουσίας συνεχίστηκε έως τις παραμονές της Αναγέννησης. Με το Κονκορδάτο της Βορμς στις 23 Σεπτεμβρίου 1122 ο Πάπας Κάλλιστος Β' να συμφώνησε με τον αυτοκράτορα Ερρίκο Ε' στον διαχωρισμό της εκκλησιαστικής από την κοσμική περιβολή, βάσει της οποίας ο Πάπας θα εξέλεγε τους επισκόπους παίρνοντας από αυτόν το δακτυλίδι και την ποιμαντορική ράβδο και εκείνοι πάλι θα ορκίζονταν στον αυτοκράτορα υποτέλεια λαμβάνοντας από αυτόν το σκήπτρο ως φεουδάρχες.
Ωστόσο τους επόμενους αιώνες η διαμάχη θα συνεχιζόταν για το σε ποιον από τους δύο ανήκει η περιουσία των επισκόπων.
Ένας από τους σφοδρότερους πολέμιους του αυτοκράτορα Ερρίκου Δ', πατέρα του Ερρίκου Ε', ήταν ο επίσκοπος Γκέμπχαρντ του Σάλτσμπουργκ, ο Γκέμπχαρντ φον Χέλφενσταϊν. Στο δεύτερο ήμισυ του 11ου αιώνα το Σάλτσμπουργκ με επίσκοπο τον Γκέμπχαρντ ήταν το κυριότερο κέντρο ρομανικής ακτινοβολίας.
Με δική του παρότρυνση οικοδομήθηκε το 1072 ο μεγάλος ρομανικός καθεδρικός ναός του Γκουρκ στην Καρινθία. Το 1077 ξεκίνησε η ανέγερση του κάστρου Χοχενσάλτσμπουργκ, του «Υψηλού Φρουρίου του Σάλτσμπουργκ», όπως θα ήταν η ακριβής μετάφραση του Festung Hohensalzburg, στην κορυφή του λόφου Φέστουνγκσμπεργκ, υπό τον Γκέμπχαρντ.
Με μήκος 250 μέτρων και πλάτος 150, είναι ένα από τα μεγαλύτερα μεσαιωνικά κάστρα στην Ευρώπη και ένας λόγος του μεγέθους είναι και το ότι την περίοδο εκείνη της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας οι αρχιεπίσκοποι του Σάλτσμπουργκ ήταν ισχυρές πολιτικές προσωπικότητες. Ως εκ τούτου όφειλαν να προστατεύουν την εξουσία και τα συμφέροντά τους.
Μάλιστα, η διαμάχη του Γκέμπχαρντ με τον Γερμανό αυτοκράτορα, καθώς ο αρχιεπίσκοπος είχε πάρει το μέρος του Πάπα Γρηγόριου όταν ξεκινούσε ο Περί Περιβολής Αγώνας (σύμφωνα με την Άννα Κομνηνή, αιτία της διαμάχης αυτοκράτορα και Πάπα ήταν, πέραν της σιμωνίας, η αγαμία του κλήρου και, κυρίως, η απαγόρευση της περιβολής, δηλαδή του διορισμού των επισκόπων από τον αυτοκράτορα) ήταν ο λόγος για τη δημιουργία, το μέγεθος και τις επεκτάσεις του κάστρου.
Το 1525, στην διάρκεια του Γερμανικού Πολέμου των Χωρικών, ομάδα μεταλλωρύχων, αγροτών και αστών επιχείρησε ανεπιτυχώς να καταλάβει το κάστρο και να εκδιώξει τον πρίγκιπα αρχιεπίσκοπο Ματέους Λανγκ, ενώ σε αυτό πέθανε φυλακισμένος ο αποπεμφθείς αρχιεπίσκοπος Βολφ Ντίτριχ Φον Ράιτεναου. Στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο το κάστρο χρησίμευσε ως φυλακή αιχμαλώτων.
Αποφάσισα να ξεκινήσω την επίσκεψή μου στο κάστρο αργά το απόγευμα για να απολαύσω τη δύση του ήλιου, καθώς θα έκλεινε στις 7 μ.μ. Ανεβαίνω με τα πόδια αφήνοντας το τελεφερίκ για την επιστροφή. Η θέα κάνει ευχάριστη τη διαδρομή, παρά τα πολλά σκαλιά, καθώς συναντώ πολλά ενδιαφέροντα σημεία για παρατήρηση και φωτογραφίες, με αποτέλεσμα μια απόσταση 15’ να τη διανύσω σε μισή ώρα.
Ο Πύργος του Δημάρχου, ο Πύργος του Σαλπιγκτού, η Θύρα της Κολάσεως, ο Πύργος του Σιδερά, ο ναός του Αγίου Γεωργίου, η φυλακή, το πηγάδι, το κωδωνοστάσιο, ο φούρνος, η γέφυρα είναι μερικά μόνο από τα αξιοθέατα που συναντά ο περιπατητής και κατά κανόνα σταματά να θαυμάσει.
Το μεγαλύτερο αξιοθέατο του κάστρου πάντως είναι η θέα από την κορυφή. Οι οξυκόρυφοι ναοί, το ποτάμι, οι γέφυρές του, βουνά με τις κορυφές τους να χάνονται στα σύννεφα, τα φώτα της πόλης συντελούν στο να αποτελεί κάθε σημείο του κάστρου και μια διαφορετική θέα.
Στην πόλη, σε μια τεράστια υπαίθρια σκηνή προβάλλεται όπερα με τους θεατές στην πλατεία να μην φοβούνται τα μαύρα σύννεφα που προμηνύουν βροχή, έχοντας καταλάβει όλες τις θέσεις. Καφέ, εστιατόριο και δύο μουσεία, το ένα με μαριονέτες, αίθουσα βασανιστηρίων, παρατηρητήριο, μου φαίνονται δελεαστικά για να περάσω την ώρα μου.
Έχοντας τελειώσει την περιήγηση και έχοντας θαυμάσει την ξύλινη διακόσμηση, τα κειμήλια και τα μεσαιωνικά όπλα, αναρωτιέμαι αν θα ήταν καλύτερα να κατέβω στην πόλη να παρακολουθήσω όπερα ή να ψάξω για εισιτήριο να απολαύσω εδώ στο κάστρο το αποψινό κονσέρτο κλασικής μουσικής. Σάλτσμπουργκ είναι αυτό...
Θέα της παλαιάς πόλης του Σάλτσμπουργκ από το κάστρο. Φαίνονται ο ποταμός Σάλτσαχ και ο μπαρόκ καθεδρικός ναός των αγίων Ρούπερτ και Βιργιλίου του 17ου αιώνα
Το παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου στο εσωτερικό προαύλιο του κάστρου
Ο προμαχώνας Κούενμπουργκ
Φωτογραφίες: ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ
