Αν μπορεί να γίνει, τότε είναι βέβαιο ότι κάποιος τελικά θα το κάνει. Τον σιδερένιο αυτόν νόμο της τεχνολογίας, όπως και την εκτίμηση ότι η γενετική επιστήμη προχωρεί σήμερα με πολύ ταχύτερους ρυθμούς από οποιοδήποτε ρυθμιστικό πλαίσιο, επιβεβαιώνει η αποκάλυψη ότι επιστήμονες από την Κίνα και τις ΗΠΑ έφεραν στον κόσμο τα πρώτα γενετικά τροποποιημένα μωρά.
Από τη στιγμή που μια ομάδα Ισπανών ερευνητών ανέπτυξε πριν από έντεκα χρόνια τη μέθοδο "γενετικής χειρουργικής" με το όνομα CRISPR (κρίσπερ), όλοι περίμεναν την ημέρα που κάποιοι θα επιχειρούσαν να προσθέσουν τον άνθρωπο στα γενετικά μεταλλαγμένα προϊόντα. Για να το αποφύγουν, αρκετές χώρες απαγόρευσαν κάθε σχετική έρευνα ανησυχώντας για πιθανές καταχρήσεις. Παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να έχουν ως στόχο από την αλλαγή του χρώματος των ματιών μέχρι την αύξηση του επιπέδου νοημοσύνης.
Και η στιγμή που όλοι περίμεναν ενδέχεται τελικά να έφτασε. Στη διάρκεια συνόδου για την τροποποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος που πραγματοποιείται στο Χονγκ Κονγκ, ο Χε Τζιανκούι, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Επιστημών και Τεχνολογίας του Νότου στην Σεντσέν της Κίνας, επιβεβαίωσε χθες μια πληροφορία που είχε ο ίδιος δώσει στη δημοσιότητα λίγα 24ωρα νωρίτερα.
Επανέλαβε δηλαδή ότι πέτυχε τη γέννηση δίδυμων των οποίων το DNA τροποποιήθηκε, προκειμένου να προστατεύονται από τον ιό HIV που προκαλεί το AIDS. Δήλωσε περήφανος για το επίτευγμά του, αλλά ανακοίνωσε μια "παύση" στα πειράματά του, μετά τον καταιγισμό αντιδράσεων που προκάλεσε η ανακοίνωσή του.
Και ήταν πράγματι καταιγισμός, καθώς εκατοντάδες επιστημονικοί οργανισμοί απ' όλο τον κόσμο καταδίκασαν το πείραμα με αρκετούς να κάνουν λόγο για κάτι "τερατώδες", "πρόωρο", "επικίνδυνο" ή "ανεύθυνο". Η πίεση ήταν τέτοια ώστε η κυβέρνηση του Πεκίνου ανήγγειλε αμέσως την έναρξη ερευνών για την επιβεβαίωση των ισχυρισμών του Χε. Στις ΗΠΑ, το Πανεπιστήμιο Ράις ανακοίνωσε ότι εξετάζει το αν ο καθηγητής βιομηχανικής σε αυτό Μάικλ Ντιμ συνεργάστηκε στο επίμαχο πείραμα, όπως ανέφεραν αρκετά δημοσιεύματα αμερικανικών ΜΜΕ.
Όλα ξεκίνησαν την Κυριακή όταν ο Χε, σε βίντεο που ανάρτησε στο Διαδίκτυο, ανακοίνωσε ότι δύο δίδυμες, η "Λουλού" και η "Νανά", γεννήθηκαν με τεχνητή γονιμοποίηση από έμβρυα, τα οποία είχαν τροποποιηθεί πριν εμφυτευθούν στη μήτρα της μητέρας.
"Τα κορίτσια είναι ασφαλή και υγιή όσο οποιοδήποτε άλλο μωρό" δήλωσε ο επιστήμονας, ο οποίος σπούδασε στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο Στάνφορντ και έχει το εργαστήριο του στην πόλη Σενζέν της Κίνας. Ο Χε δεν παρουσίασε αποδείξεις για τον ισχυρισμό του, ενώ δεν υπήρξε ανεξάρτητη επαλήθευση του πειράματος ή κάποια δημοσίευση σε επιστημονική επιθεώρηση.
Οι περισσότερες επικρίσεις προήλθαν από την ίδια την επιστημονική κοινότητα της Κίνας, με πολλούς βιολόγους και γιατρούς να εκφράζουν την οργή τους για μια εξέλιξη που, όπως υπογράμμιζαν, θα μπορούσε να καταφέρει "μεγάλο πλήγμα στην παγκόσμια φήμη και στην ανάπτυξη της βιοϊατρικής έρευνας στην Κίνα". "Το κουτί της Πανδώρας άνοιξε. Ίσως εξακολουθούμε να έχουμε μια αναλαμπή ελπίδας να το κλείσουμε πριν να είναι πολύ αργά" ανέφεραν σε ανοιχτή επιστολή τους 120 επιστήμονες.
Η Εθνική Επιτροπή Υγείας της Κίνας κάλεσε τις αρμόδιες αρχές να "διερευνήσουν σοβαρά και να επιβεβαιώσουν" τους ισχυρισμούς του Ζε, κάτι που ανακοίνωσε ήδη ότι κάνει η Επιτροπή Υγείας και Οικογενειακού Προγραμματισμού του Σεντσέν.
Η Κίνα δεν απαγορεύει ρητά τη γενετική τροποποίηση εμβρύων, αλλά το υπουργείο Επιστημών και Τεχνολογίας της χώρας έχει εκδώσει εγκυκλίους που υπογραμμίζουν ότι τέτοια έμβρυα δεν θα πρέπει να εμφυτεύονται σε ανθρώπους ή ζώα για αναπαραγωγή.
Η ασιατική υπερδύναμη θεωρείται αυτή τη στιγμή πρωτοπόρος στις κλινικές δοκιμές με τη μέθοδο CRISPR. Το 2016, Κινέζοι επιστήμονες ήταν οι πρώτοι που εισήγαγαν γενετικά τροποποιημένα κύτταρα σε ασθενή που έπασχε από καρκίνο των πνευμόνων. Η χώρα αναπτύσει επίσης τη μεγαλύτερη βάση δεδομένων DNA στον κόσμο.
Η αποδοκιμασία για το πείραμα ξεπέρασε τα σύνορα της Κίνας, προκαλώντας την αποδοκιμασία πολλών Ευρωπαίων και Αμερικανών επιστημόνων. Το θέμα δεν θα μπορούσε να μην κάνει και τον γύρο του Διαδικτύου. Πολλοί χρήστες υπενθύμισαν μάλιστα μια από τις -πολλές, είναι αλήθεια- αρνητικές προβλέψεις του φυσικού Στίβεν Χόκινγκ: "Οταν εμφανιστούν τέτοιοι υπεράνθρωποι, θα υπάρξουν σοβαρά προβλήματα με τους ανθρώπους που δεν θα έχουν βελτιωθεί... Υποθέτω ότι εκείνοι τελικά θα εξαφανιστούν ή θα γίνουν ασήμαντοι. Τη θέση τους θα πάρει μια φυλή αυτοσχεδιαζόμενων όντων που θα βελτιώνονται με ολοένα και ταχύτερους ρυθμούς".
