Μια αλλαγή του πολιτικού κλίματος παρόμοια με εκείνη που έφερε στην Ελλάδα η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ τον Ιανουάριο του 2015 θα προκαλούσε σήμερα στη Βρετανία η εκλογή των Εργατικών, επισημαίνει μιλώντας στην "Αυγή" της Κυριακής ο Πολ Μέισον. Ο Βρετανός δημοσιογράφος και συγγραφέας αναλύει την αλλαγή κατεύθυνσης υπό την ηγεσία του Τζέρεμι Κόρμπιν, εξηγεί τους λόγους για τους οποίους το κόμμα δεν έχει τα περιθώρια να αποξενώσει πολιτικά τους ψηφοφόρους του που τάχθηκαν υπέρ του Brexit και υπογραμμίζει τις αναλογίες και τις διαφορές με την ελληνική εμπειρία. Ο Πολ Μέισον θα δώσει αύριο, Δευτέρα, στις 7 μ.μ., διάλεξη με τίτλο "Το Εργατικό Κόμμα υπό τον Κόρμπιν. Αποτελέσματα και προοπτικές" στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Συνέντευξη στον ΜΙΧΑΛΗ ΤΡΙΚΚΑ
* Το πρόσφατο συνέδριο των Εργατικών στο Λίβερπουλ κατέληξε στη σαφή απόρριψη της πολιτικής παρακαταθήκης του Τόνι Μπλερ. Με ποιους τρόπους θεωρείτε πως μεταμόρφωσε το κόμμα η ηγεσία του Τζέρεμι Κόρμπιν;
Τον πρώτο λόγο έχουν οι αριθμοί. Τα μέλη του κόμματος φτάνουν σήμερα τα 450.000. Αυξάνονταν μάλιστα κατά μερικές χιλιάδες κάθε βδομάδα του καλοκαιριού, τη στιγμή που ο Κόρμπιν βρισκόταν στο επίκεντρο μιας εκστρατείας κατασυκοφάντησης από τα ΜΜΕ.
Θα έλεγα ότι τα μέλη αυτά συγκροτούν τρεις κατηγορίες: τα απομεινάρια του μπλερισμού και της παλιάς κεντρώας σοσιαλδημοκρατίας που αριθμούν περίπου 140.000, μια μεγάλη ομάδα αριστερών συνδικαλιστών και ακτιβιστών στους οποίους περιλαμβάνονται και αρκετοί "επιζώντες" των αγώνων της δεκαετίας του '80 και του '90. Υπάρχει όμως και μια μικρότερη, αλλά ιδιαίτερα δυναμική ομάδα "δικτυωμένων" νεαρών που προσεγγίζουν την πολιτική με μια αντίληψη που συγγενεύει περισσότερο με εκείνη του ΣΥΡΙΖΑ, του φεμινισμού, των πράσινων κινημάτων και του τεχνολογικού ακτιβισμού.
Κατά δεύτερο λόγο, νομίζω πως το σημαντικό σε σχέση με το συνέδριο είναι ότι η πολιτική ατζέντα σταμάτησε να μετατοπίζεται προς τ' αριστερά και αποκρυσταλλώθηκε σε μια σαφή πρόταση που ικανοποιεί από τους προαναφερόμενους ακτιβιστές του Momentum (περίπου 40.000 άτομα), τα συνδικάτα έως και τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας που δεν υποστηρίζουν τον Κόρμπιν.
Το τρίτο σημείο αφορά την ετοιμότητα για διακυβέρνηση. Τον Ιούνιο του 2017 έπρεπε να φτιάξουμε βιαστικά ένα εκλογικό πρόγραμμα. Ήταν μια υπερβατική στιγμή που, παρ' όλα αυτά, έδειχνε ότι αρκετά σκιώδη υπουργεία δεν ήταν στην πραγματικότητα έτοιμα να αναλάβουν την εξουσία. Σήμερα δεν βλέπουμε την ώρα να ρίξουμε την κυβέρνηση της Μέι και διαθέτουμε ένα σαφές, εφικτό πρόγραμμα, που μπορεί να κρατήσει την ισορροπία ανάμεσα στις εχθρικές αντιδράσεις της αγοράς, έναν κρατικό μηχανισμό που ενδεχομένως θα θέτει εμπόδια και τον ριζοσπαστισμό που θα απαιτούν οι ψηφοφόροι μας.
* Το Brexit δείχνει ικανό να προκαλέσει τη διάσπαση των Συντηρητικών, αλλά διχάζει και τους Εργατικούς με το ζήτημα του δεύτερου δημοψηφίσματος...
Οι Εργατικοί δεν μπορούν να γίνουν το κόμμα του "σκληρού Remain". Να προσπαθούν, δηλαδή, να παρεμποδίσουν το Brexit προσβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο τους δικούς τους ψηφοφόρους που το υποστήριξαν. Πολλοί παραδοσιακοί μας ψηφοφόροι σε περιοχές της εργατικής τάξης ψήφισαν Brexit για σοβαρούς λόγους, που δεν είχαν καμία σχέση με την ξενοφοβία.
Στρατηγικός μας στόχος θα πρέπει να είναι η ελαχιστοποίηση των κινδύνων του Brexit, η εξασφάλιση μιας συμφωνίας που θα μας αφήνει πολύ κοντά στην ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση. Και να καταπολεμηθούν οι φαντασιώσεις των δεξιών οπαδών του ελεύθερου εμπορίου που θα χρησιμοποιήσουν εμπορικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ ή την Ιαπωνία για να καταργήσουν κανόνες για την προστασία του περιβάλλοντος, ισοπεδώνοντας παράλληλα ό,τι έχει απομείνει από το κοινωνικό κράτος.
Αν το δούμε από τη στενά εκλογική σκοπιά, οι επιπλέον εξήντα έδρες που πρέπει να κερδίσουμε για να σχηματίσουμε κυβέρνηση εκλέγονται σε περιοχές που όλες τάχθηκαν υπέρ της αποχώρησης από την Ε.Ε. Και οι ψηφοφόροι τους δηλώνουν εμφατικά ότι θα ψήφιζαν το ίδιο ακόμα και σήμερα.
* Οι Εργατικοί υπόσχονται να "ξαναχτίσουν" τη Βρετανία εφόσον εκλεγούν. Ποια θεωρείτε πως θα έπρεπε να είναι τα θεμέλια αυτής της προσπάθειας;
Στις τελευταίες εκλογές, στο επίκεντρο του προεκλογικού προγράμματος βρέθηκε ένα σχέδιο φορολόγησης των μεγάλων επιχειρήσεων ύψους 50 δισεκατομμυρίων λιρών ώστε τα νέα κρατικά έσοδα να διατεθούν για την ελεύθερη πρόσβαση στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση, τη διάσωση του συστήματος ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και την αύξηση των μισθών στον δημόσιο τομέα.
Ο πυρήνας ωστόσο του νέου προγράμματος δεν είναι αυτός. Είναι ο δανεισμός 250 δισεκατομμυρίων λιρών που θα χρησιμοποιηθούν για την ίδρυση μιας Εθνικής Τράπεζας Επενδύσεων. Βρισκόμαστε σήμερα στο τελικό στάδιο κατάρτισης του σχεδίου δαπανών αυτής της τράπεζας σε εθνικό επίπεδο. Το κλειδί είναι βέβαια να εμπλακούν οι μικρές επιχειρήσεις, η κοινωνία των πολιτών κ.ά.
Και πάνω από όλα αυτά βρίσκεται ένα πρόγραμμα για την ενίσχυση των εργασιακών δικαιωμάτων από την πρώτη κιόλας μέρα ανάληψης της εξουσίας: η εξάλειψη των συμβάσεων μηδενικών ωρών, η συμμετοχή των εργαζομένων στα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών και ο τερματισμός των αντισυνδικαλιστικών πρακτικών που εφαρμόζουν οι μεγάλες επιχειρήσεις.
Η μεγαλύτερη συμβολή θα ήταν βέβαια η αλλαγή του κλίματος. Θα βρισκόσασταν φαντάζομαι στην Αθήνα τον Ιανουάριο του 2015, οπότε θα γνωρίζετε την αίσθηση. Ελπίζω η δική μας αντίσταση στον νεοφιλελευθερισμό να διαρκέσει περισσότερο.
* Στο βιβλίο σας "Μετακαπιταλισμός" υποστηρίζετε πως η ψηφιακή επανάσταση θα μετασχηματίσει την παραγωγή συμβάλλοντας τελικά στην καταστροφή του καπιταλισμού. Δεν νομίζετε πως οι μεγιστάνες του Διαδικτύου, όπως η Google και η Amazon, θα αντιστέκονταν σε μια τέτοια διαδικασία;
Ναι, θα το έκαναν. Όμως η κοινωνική τους θέση είναι εξαιρετικά αδύνατη ακόμη κι αν ελέγχουν σήμερα νομοθετικά σώματα και κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένης της Ε.Ε. Διαθέτουν ελάχιστη κοινωνική νομιμοποίηση κι αυτό είναι κάτι που το γνωρίζουν. Οι κυβερνήσεις και η Ε.Ε. θα πρέπει να επιδιώξουν το σπάσιμο των τεχνολογικών μονοπωλίων θέτοντας με τη φορολογία και τη νομοθεσία ένα ανώτατο ποσοστό ελέγχου της αγοράς. Παράλληλα, θα έπρεπε να υπάρχει ένα σύστημα υποδομών υπό την κυριότητα του Δημοσίου καθώς και η διασφάλιση του ιδιωτικού χαρακτήρα των δεδομένων για όλους τους πολίτες. Το να διαγράφεις όλους τους κανονισμούς για τον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής με ένα απλό κλικ εγγραφής στο Facebook θα έπρεπε απλώς να κηρυχθεί παράνομο.
* Ως δημοσιογράφος γνωρίσατε από πρώτο χέρι την ανάδυση του κινήματος που τελικά έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Πώς πιστεύετε ότι επηρεάζει η ελληνική εμπειρία τις πολιτικές δυνάμεις σε όλη την Ευρώπη που αντιτίθενται στον νεοφιλελευθερισμό και στη λιτότητα;
Πρέπει να μάθουμε πώς να χρησιμοποιούμε τον κρατικό μηχανισμό. Ο ΣΥΡΙΖΑ δυσκολεύτηκε να τον εμπιστευτεί, κάτι κατανοητό βέβαια όταν δημόσιοι λειτουργοί εργάζονταν για το ΔΝΤ ή ισχυρά κράτη προσπαθούσαν να συντρίψουν την ανεξαρτησία σας. Νομίζω πως οι Βρετανοί Εργατικοί έμαθαν από την εμπειρία του ΣΥΡΙΖΑ να μη συσσωρεύουν υπερβολικές προσδοκίες, αλλά να κάνουν τελικά περισσότερα από ό,τι υπόσχονταν.
Είδαμε επίσης το χάσμα που ανοίχτηκε μεταξύ κυβέρνησης και κοινωνίας των πολιτών. Και προσωπικά φοβάμαι πως το ίδιο θα συμβεί και στη Βρετανία. Θα δούμε και στους δικούς μας δρόμους εκπροσώπους της γενιάς του Ίντερνετ να διαδηλώνουν φορώντας Αρμάνι, τα ίδια δηλαδή πλουσιόπαιδα που διαδήλωναν στην Αθήνα τον Ιούνιο του 2015. Πρέπει να οικοδομήσουμε πίσω από τον Κόρμπιν ένα μαζικό κίνημα, ικανό να εφαρμόσει το πρόγραμμά μας από τα κάτω - στους χώρους δουλειάς, τους δήμους, στα πανεπιστήμια.
