Ο εντολοδόχος πρωθυπουργός της Σουηδίας Ουλφ Κρίστερσον, αρχηγός του δεξιού Μετριοπαθούς Κόμματος, έχει προθεσμία μέχρι τις 16 Οκτωβρίου για να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού. Η κεντροδεξιά συμμαχία έχει 143 έδρες, μία λιγότερη από την κεντροαριστερή, κατάφερε όμως να «εκθρονίσει» από την πρωθυπουργία τον σοσιαλδημοκράτη Στέφεν Λόφβεν με πρόταση μομφής και να εκλέξει πρόεδρο της Βουλής τον Αντρέας Νόρλεν (επίσης του Μετριοπαθούς Κόμματος) με μυστική ψηφοφορία και με τα «κουκιά» της Ακροδεξιάς, που έφτασε το 17,5% και τις 62 έδρες στις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Το ακροδεξιό Κόμμα των Σουηδών Δημοκρατών έκανε μια χειρονομία «καλής θέλησης» προκειμένου να κάμψει τις έντονες αντιρρήσεις δύο εκ των τεσσάρων δεξιών εταίρων (Κεντρώων και Φιλελεύθερων) απέναντι σε μια κυβερνητική συνεργασία, αντιρρήσεις που φτάνουν μέχρι την απειλή της αποχώρησης από την κεντροδεξιά συμμαχία.
Το δέλεαρ της επιστροφής στην εξουσία με συγκυβέρνηση ή ψήφο «ανοχής» από την Ακροδεξιά στη βάση μιας σκληρής αντιμεταναστευτικής πολιτικής είναι ισχυρό για τη σουηδική Δεξιά εφόσον δεν υπάρξει συμβιβασμός με την Κεντροαριστερά για έναν «μεγάλο συνασπισμό». Οι δύο μεγάλες συμμαχίες είχαν συμφωνήσει στην προηγούμενη περίοδο της Βουλής να μην υπάρξει καμιά συνεργασία με τους ακροδεξιούς, οι οποίοι εμφανίζονται πάντως να μη βιάζονται να συγκυβερνήσουν. «Είναι ζήτημα χρόνου να καταλάβει ο Κρίστερσον ότι δεν μπορεί να κυβερνήσει χωρίς εμάς» κόμπασε ο νεοεκλεγείς βουλευτής και αρχηγός της νεολαίας των Σουηδών Δημοκρατών Τομπίας Άντερσον.
Το θράσος του νεόκοπου ακροδεξιού βουλευτή έχει βάση. Γιατί πρώτον χάρη και στο δικό του «κουκί» αναδείχθηκε ο δεξιός πρόεδρος στη σουηδική Βουλή και δεύτερον γιατί στηρίζεται στην εμπειρία των ομοϊδεατών του σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου η συνεργασία με τη Δεξιά δίνει στην Ακροδεξιά αέρα «κυβερνησιμότητας». Η συνεργασία αυτή άλλοτε ξεκίνησε από το περιφερειακό επίπεδο, τις συμμαχίες σε δημοτικές εκλογές και συμβούλια, και άλλοτε εκδηλώθηκε απευθείας σε κεντρικό επίπεδο.
Η Ακροδεξιά ισχυρίζεται πως «αφουγκράζεται» τα κοινωνικά προβλήματα και συμμετέχει στην εξουσία για να δώσει «λύσεις», ασκώντας «πιέσεις» (δίνοντας βολικά άλλοθι στους δεξιούς εταίρους απέναντι στα φιλελεύθερα ακροατήριά τους). Με αυτόν τον τρόπο η δυσαρέσκεια των λαϊκών στρωμάτων για τα δεινά των συνταγών της λιτότητας, π.χ. τις περικοπές στο κοινωνικό κράτος, μεταμορφώνεται σε οργή για τους πρόσφυγες και μετανάστες που «απολαμβάνουν» την κρατική πρόνοια. Παράλληλα, ασκούνται «πιέσεις» για περαιτέρω περικοπές στα προγράμματα κοινωνικής ένταξης, σε έναν φαύλο κύκλο όπου οι φιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές, η «τάξη και ασφάλεια» καθώς και η αντιπαράθεση με τους «συνωμότες» των Βρυξελλών παρουσιάζονται ως τα απαραίτητα στοιχεία μιας μάχης για την επιβίωση του «έθνους» απέναντι στους ξένους «εισβολείς».
Το αυστριακό «παράδειγμα»
Πρώτος διδάξας ο Γεργκ Χάιντερ, ο οποίος, με ορμητήριο το συντηρητικό ομόσπονδο κρατίδιο της Καρινθίας, πήρε τα ηνία του μικρού Κόμματος των Ελευθέρων το 1986, όταν αυτό είχε ποσοστό γύρω στο 5%, και «εκκαθάρισε» τη φιλελεύθερη πτέρυγά του με την υποστήριξη της ακροδεξιάς και παγγερμανικής πτέρυγας. Χρειάστηκε δεκατρία χρόνια για να το ανεβάσει στο 27% και στα κυβερνητικά σαλόνια της Βιέννης το 1999, προς μεγάλο αποτροπιασμό τότε της Ευρώπης, που επέβαλε για ένα διάστημα κυρώσεις στην Αυστρία.
Η συγκυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος με τους ακροδεξιούς Ελεύθερους έσπασε ένα πολιτικό ταμπού της ευρωπαϊκής Δεξιάς και πυροδότησε κύμα διαδηλώσεων στη Βιέννη. Σχεδόν δύο δεκαετίες αργότερα, χωρίς τον Χάιντερ (που σκοτώθηκε σε τροχαίο το 2008), το Κόμμα των Ελευθέρων ξεπέρασε τις εσωτερικές έριδες και επανήλθε δριμύτερο σε μια δεύτερη συγκυβέρνηση με τη Δεξιά του νεότερου πρωθυπουργού στην Ιστορία της Αυστρίας, του Σεμπάστιαν Κουρτς, που έχει στο ενεργητικό του το κλείσιμο του λεγόμενου βαλκανικού διαδρόμου για τους πρόσφυγες. Ο νέος αρχηγός των Ελευθέρων Χάιντς Κρίστιαν Στράχε συσπείρωσε κάτω από τις φτερούγες του από αντισυστημικά μέχρι νεοναζιστικά στοιχεία, κερδίζοντας πέρυσι 26% και 51 από τις 183 έδρες της Βουλής.
Η κυβέρνηση Κουρτς καταγράφει στο ενεργητικό της τη θέσπιση του δωδεκάωρου καθώς και τις οδηγίες του αντικαγκελάριου και υπουργού Εσωτερικών Στράχε προς τους υφισταμένους του να περιορίζουν στο ελάχιστο την πληροφόρηση των αντικυβερνητικών ΜΜΕ, αλλά να «πριμοδοτούν» τα φιλοκυβερνητικά μέσα με στοιχεία για την παραβατικότητα των ξένων. Από την προηγούμενη εβδομάδα επανήλθαν στο κέντρο της Βιέννης οι διαδηλώσεις κατά της Άκρας Δεξιάς.
Στις τελευταίες ευρωεκλογές, το Κόμμα των Ελευθέρων είχε φτάσει το 19,7%.
Δανία: Από τα σκίτσα του Μωάμεθ στις βέρες των προσφύγων
Το ακροδεξιό λαϊκιστικό Κόμμα των Δανών έκανε το εκλογικό ντεμπούτο του το 1998 με 7,4% και 13 έδρες. Μέχρι το 2015 τριπλασίασε τη δύναμή του, φτάνοντας το 21,1% και τις 37 από τις 179 έδρες της Βουλής, όπου είναι το δεύτερο κόμμα μετά τους Σοσιαλδημοκράτες. Αποτελεί τον ρυθμιστή του πολιτικού παιχνιδιού, στηρίζοντας την κεντροδεξιά συμμαχία Φιλελεύθερων και Συντηρητικών που έχουν συνολικά 53 έδρες. Στη Δανία, ωστόσο, αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο, καθώς το ακροδεξιό κόμμα συμμετέχει σε κυβερνήσεις συνεργασίας με συντηρητικούς και φιλελεύθερους από το 2001, με ένα διάλειμμα την περίοδο 2011-2015.
Η πολιτική προπαγάνδα του Κόμματος των Δανών εστιάζει στην ξενοφοβία και από το 2006 ειδικά στην αντιισλαμική προπαγάνδα, με αιχμή του δόρατος την κρίση για τα σκίτσα του Μωάμεθ, την υπεράσπιση της ελευθερίας του λόγου αλλά και της πολιτιστικής κληρονομιάς των Δανών απέναντι στην πολυπολιτισμικότητα. Είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στο «σφίξιμο των λουριών» στη μετανάστευση, με την περικοπή των επιδομάτων κατά 40%, την επιβολή περιορισμών στην επανένωση οικογενειών και τον νόμο του 2016 που προβλέπει ότι κατάσχονται χρήματα και τιμαλφή προσφύγων κατά την είσοδό τους στη Δανία. Έπρεπε να ξεσπάσει διεθνής σάλος για να εξαιρεθούν οι βέρες και άλλα αντικείμενα, για τα οποία όμως οι πρόσφυγες θα πρέπει να αποδείξουν ότι έχουν γι' αυτούς «συναισθηματική αξία».
Ιδρυτής και αρχηγός του κόμματος μέχρι το 2012 υπήρξε η Πία Καερσγκάαρντ, νυν πρόεδρος της Βουλής. Τη διαδέχθηκε στο τιμόνι του κόμματος ο Κρίστιαν Νταλ, ο οποίος προειδοποιεί ότι στη Δανία δεν χωρούν άλλοι μουσουλμάνοι πρόσφυγες.
Ραγδαία είναι η άνοδος του ακροδεξιού κόμματος και στις ευρωεκλογές: από το 5,8% το 1999, ανέβηκε στο 6,8% το 2004, ενώ το 2009 πήρε 15,3%, για να φτάσει στο 27% το 2014.
Οι Αληθινοί και οι... λιγότερο αληθινοί Φινλανδοί
Το Κόμμα των Φινλανδών, πρώην Κόμμα των Αληθινών Φινλανδών, από 1,6% και 3 έδρες το 2003, έφτασε το 2015 στο 17,6% και στις 38 έδρες. Μπήκε στην κυβέρνηση δεξιών και φιλελεύθερων υπό τον πρωθυπουργό Γιούχα Σίπιλα, αλλά διασπάστηκε το 2017. Ένα τμήμα του, αρχικά με την ονομασία Νέα Εναλλακτική και τώρα ως κόμμα της Γαλάζιας Μεταρρύθμισης, παραμένει στην κυβέρνηση και προσφέρει 18 έδρες στην οριακή κυβερνητική πλειοψηφία των 4 εδρών, ενώ εκείνοι που κράτησαν τη σφραγίδα και 17 έδρες πέρασαν στην αντιπολίτευση. Εκτός από τις προσωπικές διαμάχες, εκείνο που οδήγησε στη διάσπαση ήταν ότι ηγετικά στελέχη και υπουργοί του Κόμματος των Φινλανδών, έβαλαν τελικά νερό στο αντιευρωπαϊκό κρασί τους καθώς και στην αντίθεσή τους για το πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας, μεταφέροντας την ενεργητικότητά τους στο μεταναστευτικό. Ακόμα και διασπασμένη, εντός και εκτός κυβέρνησης, η Ακροδεξιά έχει ρυθμιστικό ρόλο σε τέτοιο βαθμό ώστε να επιβάλλει τις θέσεις της σε ζητήματα που θα ήταν αδιανόητο να τεθούν πριν από μερικά χρόνια στη Φινλανδία.
Αρχηγός εκείνων που έμειναν στην κυβέρνηση Σίπιλα είναι ο Τίμο Σοΐνι, υπουργός Εξωτερικών και πρωταγωνιστής ενός ασυνήθιστου πολιτικού σκανδάλου το περασμένο καλοκαίρι, γιατί έδωσε το "παρών" σε διαδήλωση κατά των αμβλώσεων στη διάρκεια επίσκεψης στον Καναδά. Η αποκάλυψη προκάλεσε σάλο στη Φινλανδία, που είναι από τις πρωτοπόρες στην προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών, ενώ η κεντροαριστερή αντιπολίτευση κατέθεσε πρόταση μομφής εναντίον του υπ. Εξωτερικών γιατί με τη στάση του αμφισβήτησε την επίσημη, κρατική πολιτική υπέρ των αμβλώσεων. Ο Σοΐνι επικαλέστηκε την πίστη του στον καθολικισμό καθώς και το δικαίωμα της ανεξιθρησκίας, ενώ ο πρωθυπουργός Σίπιλα έθεσε ζήτημα επιβίωσης της κυβέρνησης προκειμένου να υπερασπιστεί τον πολύτιμο εταίρο του. Κάπως έτσι έγινε τελικά το... θαύμα και οι κατά τα άλλα φιλελεύθεροι δεξιοί βουλευτές υποστήριξαν τον θρήσκο ακροδεξιό υπουργό καταψηφίζοντας την πρόταση μομφής.
Στις ευρωεκλογές του 2014 το κόμμα των Φινλανδών άγγιξε το 13%.
Ολλανδία: Ο γαλάζιος γλάρος
Ένας από τους πιο γνωστούς ηγέτες της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς, ο Γκέερτ Βίλντερς, ίδρυσε το προσωποπαγές Κόμμα της Ελευθερίας το 2006, μετά την αποχώρησή του από το δεξιό Λαϊκό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία. Μεταφέροντας στην Ολλανδία την εμπειρία της Ακροδεξιάς από την Αυστρία και τη Δανία, ο Βίλντερς χρησιμοποίησε στο έπακρο τα κοινωνικά δίκτυα για να διαδώσει κηρύγματα μίσους που περιλαμβάνουν την απαγόρευση του Κορανίου και το κλείσιμο όλων των τζαμιών. Με αφετηρία το 5,89% στις εκλογές του 2006, έφτασε στο απόγειο της δύναμής του με 15,45% και 24 βουλευτές το 2010, όταν ανέλαβε ρόλο ρυθμιστή και πρόσφερε στήριξη στην πρώτη κυβέρνηση του δεξιού πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε πετυχαίνοντας την απαγόρευση της μπούρκας. Η υπό όρους στήριξη της κυβέρνησης έφερε εσωκομματική γκρίνια, αποχωρήσεις βουλευτών με κατηγορίες εναντίον του Βίλντερς για προσωπική πολιτική και την υποχώρηση του κόμματος στο 10% δύο χρόνια αργότερα, για να ακολουθήσει ανάκαμψη στο 13% το 2017 με μοχλό την προσφυγική κρίση.
Ιταλία: Το φάντασμα του Μουσολίνι
Έχουν περάσει 27 χρόνια από τη συγκρότηση της Λέγκας του Βορρά για την Ανεξαρτησία της Παδανίας, όπως ήταν η αρχική ονομασία του κόμματος που ίδρυσε ο Ουμπέρτο Μπόσι στην πλούσια βιομηχανική βόρεια Ιταλία, με βασικό σύνθημα να παραμένει εκεί ο πλούτος αντί να «κατασπαταλιέται» στον φτωχό και διεφθαρμένο Νότο. Από το 1994 μέχρι το 2012 η Λέγκα μπήκε σε τρεις κυβερνήσεις συνεργασίας υπό τον πρωθυπουργό, επιχειρηματία και καναλάρχη Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Ακολούθησε η παραίτηση του Μπόσι εν μέσω οικονομικών σκανδάλων και η καταδίκη του για κατάχρηση εκλογικών κονδυλίων, ενώ το πηδάλιο πέρασε πρώτα στα χέρια του Ρομπέρτο Μαρόνι και από εκεί στον Ματέο Σαλβίνι, ο οποίος εκλεγόταν ευρωβουλευτής από το 2004 με ατζέντα κατά του ευρώ, των Βρυξελλών και των μεταναστών.
Έχοντας παραλάβει τη Λέγκα στο 4%, ο Σαλβίνι συνεργάστηκε με γνωστά «αστέρια» της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς, όπως η Μαρίν Λεπέν και ο Γκέρτ Βίλντερς, κατήγγειλε το ευρώ ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και πήρε 6,2% στις ευρωεκλογές του 2014. Η προσφυγική και οικονομική κρίση αποτέλεσαν τη μεγάλη ευκαιρία για τον Σαλβίνι. Στις βουλευτικές κάλπες του περασμένου Μαρτίου, με ρητορική τύπου Τραμπ για τάξη και ασφάλεια, με υποσχέσεις για απέλαση μισού εκατομμυρίου μεταναστών και πολεμικές διακηρύξεις εναντίον του «καθεστώτος» των Βρυξελλών, η Λέγκα εκτινάχθηκε στο 17,3%. Το κόμμα του Σαλβίνι έγινε η πρώτη δύναμη του δεξιού συνασπισμού, ξεπερνώντας το κόμμα του Μπερλουσκόνι (14%) και έχοντας στα δεξιά του τους νεοφασίστες Αδελφούς της Ιταλίας (4,35%).
Συγκυβερνώντας πλέον με το αντισυστημικό Κίνημα των Πέντε Αστέρων, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εσωτερικών Μ. Σαλβίνι έκλεισε τα λιμάνι της Ιταλίας στα πλοία των ΜΚΟ που διέσωζαν ναυαγούς στης Μεσόγειο, υποδέχθηκε πανηγυρικά τον «ήρωά του» Όρμπαν στο Μιλάνο και προχώρησε σε ένα μαύρο μανιφέστο με τη Λεπέν. Με μουσολινικού τύπου διαγγέλματα από τα κοινωνικά δίκτυα, ο αρχηγός της Λέγκας απειλεί πρόσφυγες, μετανάστες, αριστερούς αλληλέγγυους και Ρομά, ενώ υποστηρίζει πως δεν θα κάνει «ούτε βήμα» πίσω στη σύγκρουση με την Κομισιόν για τον προϋπολογισμό.
Η ομάδα του Βίσεγκραντ
Στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης η διάψευση των προσδοκιών για καπιταλιστική ευημερία, η ενδημική διαφθορά και ο λαϊκισμός βρήκαν τον «ιδανικό» εχθρό στα πρόσωπα των προσφύγων. Το μεταναστευτικό αποτελεί μία από τις βάσεις πάνω στις οποίες αναπτύχθηκε η ενότητα της ομάδας του Βίσεγκραντ (Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία και Σλοβακία) που είχε ως αρχικό στόχο την προώθηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης αυτών των χωρών και την οικονομική συνεργασία. Η περιφρόνηση που δείχνουν για ιδρυτικές αξίες της Ε.Ε. ειδικά τα λαϊκιστικά δεξιά κόμματα που κυβερνούν την Ουγγαρία και της Πολωνία «ενοχλεί» μεν τους ιδεολογικούς αδελφούς τους στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, αλλά όχι τόσο ώστε να τα απομακρύνουν από τη δεξιά αγκαλιά.
Ενόψη των ευρωεκλογών του Μαΐου, καραδοκεί για να τους αγκαλιάσει το μαύρο μέτωπο της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς. Ένα μέτωπο που διαμορφώνεται πάνω στην πολύτιμη εμπειρία της συγκυβέρνησης με την ευρωπαϊκή Δεξιά. Γιατί, όπως γνωρίζουν οι καλλιεργητές, τα κουκιά που αναπτύσσονται δίπλα στη σκουριά γίνονται τοξικά για όποιον τα φάει.
Στίβεν Μπάνον: Εισαγωγές - εξαγωγές Ακροδεξιάς
Με έδρα τις Βρυξέλλες και παραρτήματα από το Λονδίνο μέχρι τη Ρώμη, ο ιδεολογικός γκουρού του τραμπισμού Στίβεν Μπάνον επιχειρεί να συντονίσει τη δράση των Ευρωπαίων ακροδεξιών στους ρυθμούς της αμερικανικής μπάντας. Και έχει μπόλικους εταίρους στο εγχείρημα αυτό εξάλλου, η ευρωπαϊκή ήπειρος δεν στερείται σχετικής εμπειρίας, το αντίθετο. Το ίδρυμα των Βρυξελλών με την ονομασία Το Κίνημα προωθεί τις αξίες της εθνικής κυριαρχίας, τα «ισχυρά» σύνορα, τον περιορισμό της μετανάστευσης και την αντιμετώπιση του ριζοσπαστικού ισλάμ.
«Τα μεμονωμένα κόμματα ξυπνούν σε όλη την Ευρώπη» είπε σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Μπάνον αναγγέλλοντας μια σειρά από περιοδείες ενόψη των ευρωεκλογών προκειμένου η Ακροδεξιά και οι ευρωσκεπτικιστές να κερδίσουν το ένα τρίτο των εδρών στο Στρασβούργο ώστε να παρεμποδίσουν, ακόμα και να μπλοκάρουν, τη λειτουργία της Ευρωβουλής. Η ήπειρος θα ζήσει μια εκστρατεία στα μέσα ενημέρωσης που θα έχει ως στόχο να μετατρέψει τις κάλπες του Μαΐου σε ευρωπαϊκές προεδρικές εκλογές, είπε ο Μπάνον. Σε αυτή την κατεύθυνση, ο Μπάνον και οι φίλοι του διοργανώνουν μια «ιδρυτική σύνοδο» στα τέλη του μηνός στις Βρυξέλλες φιλοδοξώντας να προσελκύσουν ευρωσκεπτικιστές και ακροδεξιούς αντιπροσώπους από όλες της χώρες της Ε.Ε.
