Της Ιωάννας Λιούτα*
Τον Σεπτέμβριο του 2011 υπογράφηκε στη Θεσσαλονίκη η πρώτη διακρατική συμφωνία για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση που υπέγραψε ο τότε υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Παντελής Τζωρτζάκης με τον πρέσβη της Εσθονίας Άντρες Τάλβικ, παρουσία του υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Δημήτρη Ρέππα, για τη μεταφορά τεχνογνωσίας σε θέματα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης λόγω της ανάπτυξης που έχει γνωρίσει αυτή η χώρα με τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας.
Από τον Ιούνιο του 2013 έως τον Ιανουάριο του 2015 υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και αρμόδιος για την εφαρμογή της συμφωνίας -που ουδέποτε εφάρμοσε- ήταν ο... κ. Κυριάκος Μητσοτάκης και τώρα την παρουσιάζει ως χώρα - πρότυπο.
Οι ρυθμοί ανάπτυξης της Εσθονίας εκτοξεύθηκαν στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας λόγω της φτηνής πίστωσης ξένων τραπεζών που οδήγησε σε εκρηκτική άνοδο στην αγορά ακινήτων, στον κατασκευαστικό τομέα και στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Οι κυβερνήσεις ακολούθησαν αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία, έκαναν ιδιωτικοποιήσεις, απελευθέρωσαν το εμπόριο και αύξησαν την ιδιωτική κατανάλωση. Η μαζική χρήση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, οι ευέλικτες αγορές εργασίας οδήγησαν τη χώρα σε ευρωπαϊκά δίκτυα παραγωγής. Η εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων είχε ως αποτέλεσμα να γνωρίσει η χώρα μια πρωτόγνωρη ανάπτυξη, αλλά και διψήφιο πληθωρισμό, τεράστια άνοδο στην αγορά ακινήτων αλλά και αυξανόμενα ελλείμματα. Αποτέλεσμα των ανωτέρω ήταν η υπερχρέωσή τους και όταν ξεκίνησε η οικονομική κρίση και τελείωσε η φτηνή πίστωση, η κρίση επήλθε ακαριαία. Επίσης, η ευέλικτη αγορά εργασίας είχε δύο συνέπειες: υψηλή ανεργία και αυξημένη μετανάστευση.
Η τότε κυβέρνηση κλήθηκε να αντιμετωπίσει την καπιταλιστική κρίση, έχοντας δύο επιλογές: να μειώσει τις δημόσιες δαπάνες ή να αυξήσει τη φορολογία. Στη χώρα - “πρότυπο”, λοιπόν, εφαρμόστηκε το πρώτο, μειώνοντας τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων κατά 30% και περικόπτοντας τις κοινωνικές παροχές, οδηγώντας τον λαό σε εκτεταμένη φτώχεια. Το δημόσιο χρέος έφτασε στο 7,2% του ΑΕΠ, ενώ υποτιμήθηκε το εθνικό νόμισμα, με αποτέλεσμα ακόμα μικρότερους μισθούς (η χώρα δεν είχε μπει ακόμα στο ευρώ) αλλά με αυξημένες τιμές των προϊόντων.
Όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι υπάλληλοι των κρατικών υπηρεσιών δεν είχαν το δικαίωμα της απεργίας. Όσο για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα, έγινε συμφωνία των λεγόμενων «κοινωνικών εταίρων», όπου καθιερώνεται το «δικαίωμα» των εργοδοτών να επιβάλλουν λιγότερες ώρες εργασίας με μικρότερους μισθούς για τρεις μήνες τον χρόνο. Παράλληλα, δεν πληρώνονται οι υπερωρίες και δίνεται απλώς ρεπό, καθίστανται ευκολότερες οι απολύσεις και μειώνονται οι απαιτούμενες 30 ημερολογιακές μέρες προειδοποίησης σε περίπτωση απόλυσης σε δύο βδομάδες.
Το 2012, ένα άρθρο της Deutsche Welle καταγράφει, μεταξύ άλλων, πως δεν θα πρέπει να αγνοήσουμε ότι περισσότερο από το 17% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Πολλοί, κυρίως νέοι, εγκαταλείπουν τη χώρα για να αναζητήσουν καλύτερη τύχη στο εξωτερικό. Tο άρθρο κατέληγε πως, παρά το οικονομικό θαύμα της εσθονικής οικονομίας, η ποιότητα ζωής ενός μεγάλου ποσοστού των Εσθονών παραμένει απογοητευτική.
Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία του 2016, ένας στους πέντε Εσθονούς (ποσοστό 21,1%) ζούσε στα όρια της φτώχειας με λιγότερα από 468 ευρώ τον μήνα. Τα άτομα της τρίτης ηλικίας ζούσαν στα όρια της φτώχειας το 2016 σε ποσοστό 41,8%! (πηγή: stat.ee). Ο κατώτατος μισθός στην Εσθονία από την 1η Ιανουαρίου του 2018 είναι 500 ευρώ και η ωριαία αποζημίωση είναι 2,97 ευρώ (πηγή: emta.ee).
Οι μισθοί των ειδικών της τεχνολογίας κυμαίνονται από 1.000 έως 1.700 ευρώ, ενώ ο μισθός ενός καθηγητή είναι 700 ευρώ κατά μέσο όρο. Την ίδια ώρα, για ένα δυάρι στο κέντρο του Ταλίν πληρώνεις ενοίκιο 450-550 ευρώ, ενώ οι τιμές μειώνονται έξω απ' αυτό και πληρώνεις γύρω στα 400-450 ευρώ. Οι τιμές στα προϊόντα ένδυσης και στα προϊόντα βασικής κατανάλωσης είναι τσουχτερές (περίπου όσο οι ελληνικές).
Αυτός είναι ο τρόπος ζωής που οραματίζεται για την Ελλάδα ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
* Η Ιωάννα Λιούτα είναι ελέγκτρια Α.Ε.
