Οι ανταγωνισμοί στην ανατολική Μεσόγειο και στην πολύπαθη Μέση Ανατολή, πάνω από το κουφάρι της Συρίας, έφτασαν σε οριακό σημείο προχθές το βράδυ με την άμεση εμπλοκή του Ισραήλ στην κατάρριψη ρωσικού πολεμικού αεροπλάνου και στον θάνατο του 15μελούς πληρώματός του. Το αεροπλάνο, που επέστρεφε στη ρωσική βάση Χμεϊμίμ μετά από αναγνωριστική επιχείρηση πάνω από την επαρχία Ιντλίμπ, χτυπήθηκε από "φίλια" πυρά της συριακής αεράμυνας η οποία επιχειρούσε να αποκρούσει την επιδρομή ισραηλινών F-16 εναντίον της Λαττάκειας, προπυργίου του καθεστώτος Άσαντ στη βορειοδυτική Συρία, κοντά στα σύνορα με την Τουρκία.
Μετά από ένα δραματικό δωδεκάωρο επαφών μεταξύ Τελ Αβίβ και Μόσχας, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έδωσε άφεση... αμαρτιών στο Ισραήλ αποδίδοντας το επεισόδιο σε μια "αλυσίδα τραγικών και τυχαίων περιστάσεων", ενώ απέρριψε τους παραλληλισμούς με την κατάρριψη του ρωσικού Σουχόι από τουρκικό F-16 το 2015 στη βόρεια Συρία. Προηγουμένως το Ισραήλ αναγκάστηκε να παραδεχτεί -για πρώτη φορά επισήμως- ότι εξαπολύει βομβαρδισμούς μέσα στη Συρία, εξέφρασε τη λύπη του για τις ρωσικές απώλειες, ενώ επέρριψε την ευθύνη στο καθεστώς Άσαντ και στο Ιράν. Η κυβέρνηση Νετανιάχου υποστήριξε ότι στόχος της ισραηλινής επιδρομής ήταν πολεμικό υλικό που προοριζόταν για τη φιλοϊρανική σιιτική οργάνωση Χεζμπολά του Λιβάνου.
Μέσα σε λίγες ώρες φανερώθηκε, ακόμα και στα μάτια των απλών παρατηρητών, το παιχνίδι ισχύος και λυκοφιλίας, όπου ο φίλος του εχθρού είναι τη μια στιγμή εχθρός και την άλλη γίνεται φίλος ή έστω μη εχθρός. Ουδείς από τους εμπλεκόμενους έκρινε σκόπιμο να εξηγήσει πώς και γιατί βρισκόταν στη Λαττάκεια, δηλαδή κάτω από τα βλέμματα των Ρώσων συμμάχων του Άσαντ, υλικό που υποτίθεται ότι διακινήθηκε από (και προοριζόταν για) τους εχθρούς του Ισραήλ, το οποίο κατά τα άλλα συνεργάζεται με τη Ρωσία για την εμπέδωση της ασφάλειας στην περιοχή. Ούτε γιατί δεν λειτούργησε σωστά η "κόκκινη γραμμή" μεταξύ Ισραηλινών και Ρώσων για την αποφυγή τέτοιων περιστατικών. Επίσης δεν απαντήθηκε το ερώτημα γιατί το Ισραήλ επέλεξε να χτυπήσει ακριβώς εκείνο το βράδυ, λίγες ώρες μετά τη συμφωνία Πούτιν - Ερντογάν για τη δημιουργία αποστρατικοποιημένης ζώνης και την αποτροπή μιας ολομέτωπης επίθεσης των κυβερνητικών (και των συμμάχων τους) στη συγκεκριμένη επαρχία, που αποτελεί το τελευταίο καταφύγιο των αντικαθεστωτικών και των εξτρεμιστικών τζιχαντιστικών οργανώσεων.
Σιγήν ιχθύος τήρησαν επίσης Αμερικανοί, Γάλλοι και Βρετανοί, που διαθέτουν πολεμικά πλοία, αεροπλάνα και ραντάρ στην περιοχή, ειδικά οι Βρετανοί που κατοπτεύουν την περιοχή από τη βάση του ακρωτηρίου στην Κύπρο.
Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, τα ισραηλινά F-16 "κρύφτηκαν" από τα ραντάρ πίσω από το ρωσικό αναγνωριστικό τύπου Ιλιούσιν-20, που επέστρεφε για προσγείωση στη βάση Χμεϊμίμ, ώστε να πλησιάσουν τη Λαττάκεια από τη Μεσόγειο και να εκτοξεύσουν τους πυραύλους τους. Όταν χτυπήθηκαν οι πρώτοι στόχοι, η συριακή άμυνα απάντησε με πυραύλους. 'Ενας από αυτούς τους πυραύλους (ρωσικής κατασκευής, τύπου S-200) έπληξε το ρωσικό αεροσκάφος που βρέθηκε μεταξύ των διασταυρούμενων πυρών καθώς βρισκόταν περίπου 20 μίλια από τις συριακές ακτές. Αξιωματούχος του υπουργείου Άμυνας στη Μόσχα δήλωσε ότι οι Ισραηλινοί ενημέρωσαν τους Ρώσους για την επίθεση μόλις ένα λεπτό πριν από την εκδήλωσή της. Το Ισραήλ υποστήριξε ότι τα αεροσκάφη του είχαν ήδη επιστρέψει στον δικό του εναέριο χώρο, όταν χτυπήθηκε το ρωσικό από τη συριακή αεράμυνα.
Τα συντρίμμια του αεροπλάνου εντοπίστηκαν χθες το μεσημέρι και διαπιστώθηκε ότι δεν επέζησε κανείς από το 15μελές πλήρωμα. Άγνωστες παραμένουν οι ανθρώπινες απώλειες και το μέγεθος της καταστροφής από τον ισραηλινό βομβαρδισμό στη Λαττάκεια.
Ρωσία: Ισραηλινή ανευθυνότητα και τυχαία περιστατικά
Η Μόσχα κατήγγειλε το Ισραήλ για "ανευθυνότητα" και "προβοκάτσια", ενώ διαμήνυσε ότι διατηρεί το δικαίωμα να απαντήσει καταλλήλως. Ο πρεσβευτής του εβραϊκού κράτους εκλήθη στο υπουργείο Εξωτερικών, ενώ υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ των υπουργών Άμυνας των δυο χωρών, Λίμπερμαν και Σοϊγκού. Ακολούθησε επικοινωνία μεταξύ του Ισραηλινού πρωθυπουργού και του Ρώσου Προέδρου. Ο Μπ. Νετανιάχου εξέφρασε στον Β. Πούτιν τα συλλυπητήριά του για τον θάνατο των Ρώσων στρατιωτικών, επανέλαβε τις κατηγορίες εναντίον της Συρίας, δήλωσε ότι το Ισραήλ είναι έτοιμο να παράσχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τη διερεύνηση του περιστατικού, αλλά θα συνεχίσει τις επιχειρήσεις κατά της Χεζμπολά και του εξοπλισμού της από την Τεχεράνη.
Σε συνέντευξη Τύπου στη Μόσχα, με την ευκαιρία της επίσκεψης του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν, όπου ο Βλαντίμιρ Πούτιν χαμήλωσε τους τόνους απέναντι στο Ισραήλ λέγοντας πως αυτό που έγινε "μοιάζει με μια αλυσίδα τραγικών και τυχαίων περιστάσεων", ενώ πρόσθεσε ότι η απάντηση της Ρωσίας στο επεισόδιο θα έχει στόχο να εγγυηθεί την ασφάλεια των στρατιωτικών της που υπηρετούν στη Συρία με ενέργειες που "θα είναι ορατές από όλους". Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου ο Πούτιν δήλωσε ότι το χθεσινό περιστατικό είναι "διαφορετικό" από την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού από τουρκικό που είχε προκαλέσει κρίση στις σχέσεις μεταξύ των δυο χωρών.
Η ρωσοτουρκική συμφωνία για την Ιντλίμπ
Βέβαια, έκτοτε, και μετά από την τουρκική συγγνώμη, η Μόσχα και η Άγκυρα έχουν βρει κοινό έδαφος απέναντι στη συριακή κρίση και στον ρόλο των ΗΠΑ στην περιοχή. Σε τέτοιο βαθμό ώστε συμφώνησαν προχθές στη δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης πλάτους 15-25 χιλιομέτρων μεταξύ των κυβερνητικών δυνάμεων και των αντικαθεστωτικών ανταρτών στην Ιντλίμπ με την απομάκρυνση των βαρέων όπλων και την "επίβλεψη" Ρώσων και Τούρκων στρατιωτών που έχουν αναπτυχθεί ήδη σε δεκάδες "παρατηρητήρια".
Το "ατυχές" περιστατικό της κατάρριψης του ρωσικού αεροπλάνου ρίχνει μεν βαριά σκιά, αλλά αναμένεται πως δεν θα εμποδίσει την υλοποίηση αυτής της συμφωνίας μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου. Χαιρετίζοντας χθες τη ρωσοτουρκική συμφωνία, η κυβέρνηση της Δαμασκού επανέλαβε ότι θα συνεχίσει τον πόλεμο εναντίον της τρομοκρατίας "μέχρι να απελευθερωθεί και το τελευταίο εκατοστό του συριακού έδαφος, είτε μέσω στρατιωτικών επιχειρήσεων είτε μέσω τοπικών συμφωνιών συμφιλίωσης".
Από την πλευρά των ανταρτών ο Μουστάφα Σεζάρι, στέλεχος του Ελεύθερου Συριακού Στρατού, τόνισε ότι η συμφωνία για την Ιντλίμπ διασφαλίζει τις ζωές των αμάχων, επιτρέπει στην αντιπολίτευση να ελέγχει ντε φάκτο μια γεωγραφική περιοχή, ενώ "θάβει τα όνειρα του Άσαντ να επιβάλει τον πλήρη έλεγχό του στη Συρία" και αποτελεί σημείο εκκίνησης για μια πολιτική μετάβαση.
Η Ιντλίμπ προστίθεται στα έπαθλα της τουρκικής επέμβασης στη Συρία. Μετά τη διεύρυνση της τουρκικής ζώνης κατοχής (με την εισβολή και την κατάληψη του Αφρίν), η Άγκυρα αποκτά με τις ευλογίες της Μόσχας ρόλο "διαιτητή" μεταξύ των αντικαθεστωτικών και των τζιχαντιστικών οργανώσεων εδραιώνοντας παράλληλα την παρουσία του τουρκικού στρατού σε ακόμα μια συριακή επαρχία δίπλα στα σύνορά της.
