«Τούρκος» έγινε πάλι χθες ο Ερντογάν τόσο με τους Αμερικανούς, τους οποίους κατηγόρησε εμμέσως ότι ενορχήστρωσαν μια «απόπειρα οικονομικής δολοφονίας» της χώρας του, όσο βέβαια και με τους ιθύνοντες της τουρκικής κεντρικής τράπεζας επειδή αύξησαν εκ νέου τα επιτόκια προειδοποιώντας τους ότι η υπομονή του «εξαντλείται»... Την ίδια ώρα ανακοίνωσε πάγωμα όλων των σχεδίων για νέες δημόσιες επενδύσεις στην προσπάθεια συγκράτησης των δαπανών σε μια ακόμη σοβαρή ένδειξη ότι η κατάσταση της τουρκικής οικονομίας πνέει τα λοίσθια.
Σημειωτέον ότι πολλά μεγαλεπήβολα έργα έχουν αφήσει την "σφραγίδα" της εξουσίας Ερντογάν στην Τουρκία την τελευταία δεκαετία, από το νέο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης που πρόκειται να εγκαινιαστεί στις 29 Οκτωβρίου, την σήραγγα της Ευρασίας, το τούνελ που συνδέει τις δύο πλευρές της Κωνσταντινούπολης ως τη γέφυρα Γιαβούζ Σουλτάν Σελίμ στον Βόσπορο. Υπάρχουν κι άλλα μεγάλα έργα που δεν έχουν ξεκινήσει ακόμα, συμπεριλαμβανομένου του έργου Canal Istanbul, φαίνεται όμως πως και αυτά θα πέσουν θύματα των αναγκαστικών περικοπών.
Σε ομιλία του χθες στην Άγκυρα προς αξιωματούχους του κόμματός του, του AKP, ο Τούρκος Πρόεδρος περιέγραψε τη βουτιά κατά 40% που έχει καταγράψει η αξία της λίρας από την αρχή του χρόνου ως «αποδεικτικό στοιχείο μια οικονομικής δολοφονικής απόπειρας» εναντίον της Τουρκίας που εκδηλώθηκε μετά από "αρνητικές δηλώσεις" που έγιναν από τις ΗΠΑ. Ισχυρίστηκε ωστόσο ότι η κυβέρνησή του κατάφερε να αποτρέψει «μέχρις ενός σημείου» αυτή την επίθεση.
"Κάνω υπομονή"...
Σχολιάζοντας την προχθεσινή νέα αύξηση των επιτοκίων κατά 625 μονάδες βάσης, που ανακοινώθηκε μάλιστα μόλις μερικές ώρες αφότου ο ίδιος είχε κατακεραυνώσει αυτή την πρακτική, ο Ερντογάν δήλωσε ότι αποδεικνύεται κατ' αυτόν τον τρόπο πως η κεντρική τράπεζα είναι όντως ανεξάρτητη, άφησε όμως να εννοηθεί πως η ανεξαρτησία της τελεί υπό έλεγχο. «Μιλούν για ανεξαρτησία (της κεντρικής τράπεζας), ορίστε η ανεξαρτησία! Τώρα θα δείτε το αποτέλεσμα της ανεξαρτησίας. Προσωπικά κάνω υπομονή. Αλλά αυτή η υπομονή έχει και τα όριά της. Διότι δεν μπορείς να λες συνέχεια ΟΚ σε έναν μοχλό εκμετάλλευσης» είπε χαρακτηριστικά ο Ερντογάν. Σε άλλο σημείο της ομιλίας του κάλεσε τους Τούρκους να μετατρέψουν όλες τις οικονομίες τους σε τουρκικές λίρες. Υπενθυμίζεται ότι από προχθές με διάταγμά του καθίσταται στο εξής υποχρεωτικό όλα τα συμβόλαια αγοραπωλησίας και ενοικίασης ακινήτων να συνάπτονται σε τουρκικές λίρες, κάτι που περιλαμβάνει και τα συμβόλαια που βρίσκονται σε ισχύ.
Ως γνωστόν η Τουρκία αντιμετωπίζει διψήφιο πληθωρισμό, ο οποίος τον Αύγουστο εκτοξεύθηκε σχεδόν στο 18%, ενώ η ισοτιμία της λίρας βυθίστηκε πριν από έναν μήνα σε ιστορικό χαμηλό 7,24 λιρών ανά δολάριο. Χθες η ισοτιμία του τουρκικού νομίσματος κινήθηκε γύρω στις 6,100 λίρες ανά δολάριο, μία ημέρα αφότου η κεντρική τράπεζα ανακοίνωσε τη μεγαλύτερη αύξηση -εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία- του βασικού επιτοκίου της, στο 24%. Συνολικά από τον Απρίλιο, το επιτόκιο έχει αυξηθεί κατά 11,25 ποσοστιαίες μονάδες. Η συνεχής διολίσθηση της ισοτιμίας της λίρας έχει οδηγήσει αναπόφευκτα σε αυξήσεις των τιμών των καυσίμων και της ενέργειας και κατά συνέπεια σε άνοδο των τιμών πολλών αγαθών και υπηρεσιών, ωστόσο ο Ερντογάν κάλεσε τις εταιρείες του ιδιωτικού τομέα να συνεχίσουν τις επενδύσεις και προειδοποίησε ότι οι αρχές δεν θα ανεχθούν φαινόμενα μαύρης αγοράς. «Έχουν εμφανιστεί πολλοί που δημιουργούν αποθέματα. Τα υπουργεία Εσωτερικών και Οικονομικών θα δώσουν την απαραίτητη απάντηση σε αυτούς τους ανθρώπους πραγματοποιώντας εφόδους» προειδοποίησε.
"Όχι" πάλι για τα F-35
Με αιχμή το οικονομικό, οι σχέσεις Τουρκίας - ΗΠΑ παραμένουν ιδιαίτερα τεταμένες και το χθεσινό νέο "όχι" του Κογκρέσου στις παραδόσεις των εξελιγμένων μαχητικών F-35 στην τουρκική αεροπορία αναμένεται να διατηρήσει το ηλεκτρισμένο κλίμα. Η κοινή διάσκεψη Βουλής και Γερουσίας για τον συγκερασμό των δύο κειμένων του νομοσχεδίου για τα κονδύλια του υπουργείου Άμυνας -στο οποίο έχει συμπεριληφθεί η σχετική τροπολογία- αποφάσισε προχθές να διατηρήσει τους περιορισμούς στις παραδόσεις των F-35. Το τελικό κείμενο του νομοσχεδίου που θα υπογράψει ο Πρόεδρος Τραμπ μέχρι την 1η Οκτωβρίου απαγορεύει προσωρινά τη μεταφορά στην Τουρκία των εν λόγω αεροσκαφών της Lockheed Martin, στην ανάπτυξη των οποίων έχει συμμετάσχει η Τουρκία μαζί με άλλες χώρες του ΝΑΤΟ. Η νέα εξέλιξη αυξάνει περαιτέρω την πίεση του Κογκρέσου προς την Άγκυρα να μην προχωρήσει στην αγορά των ρωσικών πυραύλων S-400, αλλά και για την απελευθέρωση του πάστορα Άντριου Μπράνσον, ο οποίος κρατείται εδώ και δύο σχεδόν χρόνια κατηγορούμενος για "τρομοκρατική προπαγάνδα".
Φαίνεται όμως πως παρ' όλη την αμερικανική πίεση ο Ερντογάν δεν εγκαταλείπει τη φιλία του με τον Πούτιν, καθώς άλλωστε από αυτήν εξαρτώνται πολλά όσον αφορά τις τουρκικές βλέψεις στη Συρία και στη μετά Άσαντ εποχή. Έτσι μια ακόμη συνάντησή του με τον Ρώσο πρόεδρο ανακοινώθηκε χθες. Θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα στο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας και το θέμα των συνομιλιών θα είναι η Συρία. Είναι γνωστό ότι οι δύο πλευρές δεν συμφωνούν για το τι πρέπει να γίνει στον ανταρτοκρατούμενο θύλακο της Ιντλίμπ και προφανώς ο Πούτιν επιδιώκει να αποσπάσει την συναίνεση του Ερντογάν σε μια επίθεση από τις δυνάμεις του Άσαντ για την κατάληψή του, κάτι που θα σημάνει και τη νίκη του στον πόλεμο. Από την πλευρά του ο Ερντογάν ζητά κατάπαυση του πυρός προβάλλοντας ως λόγο το ενδεχόμενο μιας ανθρωπιστικής καταστροφής.
