Μέχρι τώρα γνωρίζαμε ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί κάθε χρόνο εκατομμύρια πρόωρους θανάτους, ευθύνεται για αμέτρητες ασθένειες, υπονομεύει το οικοσύστημα και καταστρέφει το περιβάλλον. Τώρα μαθαίνουμε και ότι... αποβλακώνει. Έχουμε τουλάχιστον πια μια δικαιολογία για το γεγονός ότι ξεχνάμε τόσο εύκολα όλα τα παραπάνω.
Η χρόνια έκθεση στον μολυσμένο αέρα συνδέεται με τη γνωστική ικανότητα. Αυτό αποτελεί το βασικό συμπέρασμα μιας αμερικανοκινεζικής επιστημονικής μελέτης η οποία βασίστηκε σε μετρήσεις τεσσάρων ετών. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι αρνητικές επιδράσεις αυξάνονται με το πέρασμα του χρόνου και επιβαρύνουν περισσότερο τους ανθρώπους με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο.
Επί τέσσερα χρόνια, οι ερευνητές εξέτασαν τις μαθηματικές και γλωσσικές ικανότητες 20.000 κατοίκων της Κίνας. Υπέβαλαν σε γραπτές εξετάσεις άτομα και των δύο φύλων που ξεπερνούσαν σε ηλικία τα 10 χρόνια. Στη συνέχεια, οι επιστήμονες από τα Πανεπιστήμια του Πεκίνου και του Γέιλ μετρούσαν τα επίπεδα διοξειδίου του θείου, διοξειδίου του αζώτου και σωματιδίων τα οποία δεν ξεπερνούν σε διάμετρο τα 10 μικροεκατοστά, στις περιοχές όπου ζούσαν οι άνθρωποι που συμμετείχαν στην έρευνα.
Η έρευνα δεν διευκρινίζει ποιο ρυπογόνο στοιχείο επηρεάζει περισσότερο από τα άλλα. Επιβεβαιώνει όμως το συμπέρασμα παλαιότερων μελετών ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει αρνητική επίδραση στην ανθρώπινη αντίληψη. "Το νέο στοιχείο αυτής της εργασίας είναι η επικέντρωση στο σενάριο της Κίνας και το γεγονός ότι αποτελεί μια εξαιρετικά λεπτομερή μελέτη σε σύγκριση με πολλές άλλες" δηλώνει στο ΒΒC o Ντέρικ Χο από το Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ.
Με ποιον τρόπο όμως η ρύπανση επηρεάζει την ανθρώπινη αντίληψη; Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι πολλά ρυπογόνα στοιχεία επηρεάζουν άμεσα τη χημεία του εγκεφάλου με διάφορους τρόπους. Υπάρχουν, παραδείγματος χάριν, μικροσωματίδια που μπορούν να μεταφέρουν τοξίνες κατευθείαν στον εγκέφαλο. Άλλα ρυπογόνα μπορεί να έχουν ψυχολογικές επιπτώσεις αυξάνοντας τον κίνδυνο κατάθλιψης. Η μόλυνση της ατμόσφαιρας αυξάνει επίσης την πιθανότητα εμφάνισης εκφυλιστικών ασθενειών όπως το Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας.
"Παρέχουμε αποδείξεις ότι η επίδραση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις γλωσσικές εξετάσεις γίνεται εντονότερη όσο οι άνθρωποι γερνούν, κάτι που συμβαίνει περισσότερο στους άνδρες και τους λιγότερο μορφωμένους", επισημαίνεται στην έκθεση που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι που επιβαρύνονται περισσότερο -μεσήλικες και ηλικιωμένοι άνδρες με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο- είναι εκείνοι που εκτίθενται περισσότερο στην ατμοσφαιρική ρύπανση επειδή κάνουν χειρωνακτικές εργασίες σε εξωτερικούς χώρους.
"Τα συμπεράσματά μας για τις επιβλαβείς επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις γνωστικές ικανότητες, ιδίως στη γήρανση του εγκεφάλου, υποδηλώνουν ότι οι έμμεσες επιπτώσεις στην κοινωνική πρόνοια μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερες απ' ό,τι πιστευόταν μέχρι σήμερα" καταλήγει η μελέτη.
Υπογραμμίζεται παράλληλα ότι, παρά το γεγονός ότι οι μετρήσεις έγιναν στην Κίνα, τα συμπεράσματα αφορούν όλες τις χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου με μεγάλη ατμοσφαιρική ρύπανση. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι οι επιδράσεις που εξετάζονται έχουν παγκόσμια έκταση καθώς περισσότερο από το 80% του πληθυσμού του πλανήτη ζει σήμερα σε αστικά κέντρα με μολυσμένο αέρα.
Επικαλούνται γι' αυτό παλαιότερη έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που τονίζει ότι το 98% των πόλεων με περισσότερους από 100.000 κατοίκους σε χώρες χαμηλών ή μεσαίων εισοδημάτων δεν καλύπτουν τις προϋποθέσεις του ΠΟΥ για την ποιότητα του αέρα. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, η ατμοσφαιρική ρύπανση -"αόρατος δολοφόνος", όπως αποκαλείται- προκαλεί κάθε χρόνο περίπου επτά εκατομμύρια πρόωρους θανάτους σε όλο τον πλανήτη.
