Live τώρα    
16°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.4°C17.6°C
3 BF 66%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
10.9°C15.9°C
1 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Σποραδικές νεφώσεις
15 °C
9.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C14.7°C
2 BF 77%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
13.0°C14.5°C
1 BF 75%
Μεξικό: Η διαρκής επανάσταση
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Μεξικό: Η διαρκής επανάσταση

Του Χαβιέ Μορένο*

Οι επαναστάσεις, όπως τα μακρινά αστέρια, διατηρούν κάποια λάμψη αρκετό καιρό αφού σβήσουν. Με τη σοβιετική αυτοκρατορία να έχει σαρωθεί από τον ρου της Ιστορίας, μένουν δύο δημοκρατίες, η Γαλλία και το Μεξικό, να συντηρούν και να τιμούν με τη μία ή την άλλη μορφή τις εικόνες και τη ρητορική της επανάστασης.

Στη μακρά της εκδοχή, λέει ο Φρανσουά Φιρέ, η Γαλλική Επανάσταση τελείωσε με την πτώση της Δεύτερης Αυτοκρατορίας (στη βραχεία της εκδοχή τελείωσε με το πραξικόπημα της 18ης Μπριμέρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη). Για τους Γάλλους, η επανάσταση ήταν η ανάληψη της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας από την αστική τάξη και το ρεπουμπλικανικό σύμφωνο που διατήρησε τη χώρα ενωμένη. Με αυτή την έννοια, πρόκειται για μια υπόθεση που έχει κλείσει.

Στο Μεξικό, αντίθετα, η λέξη επανάσταση αντιπροσωπεύει τη διαρκή διάψευση των υποσχέσεων για μεγαλύτερη ισότητα. Αντίθετα λοιπόν με τη Γαλλία, η επανάσταση εδώ παραμένει μια ανοιχτή υπόθεση. Ετσι εξηγείται και το εκλογικό «τσουνάμι» που οδήγησε την Κυριακή την Αριστερά στην εξουσία.

Στο πλαίσιο αυτής της μεγάλης εθνικής παράδοσης, ο Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ υποσχέθηκε στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας μια επανάσταση που, αν και είχε αόριστα και αντιφατικά στοιχεία, στηρίχθηκε από εκατομμύρια πολίτες. Σύμφωνα με τις μετρήσεις του, πρόκειται για την τέταρτη επανάσταση, μετά την Ανεξαρτησία, τη Μεταρρύθμιση και την Επανάσταση του 1910. Με άλλα λόγια, το Μεξικό βιώνει μια διαρκή επανάσταση.

Στη δίψα για κοινωνική πρόοδο προστέθηκε τα τελευταία χρόνια η απελπισία για τα υψηλά επίπεδα ανασφάλειας και βίας, καθώς και για τη διαφθορά, την οποία ο πληθυσμός αντιμετωπίζει σαν μια φυσική καταστροφή.

Δεν είναι περίεργο λοιπόν που ο “AMLO” εξελέγη πρόεδρος με πάνω από 50% των ψήφων και δέκα εκατομμύρια ψήφους περισσότερες απ’ όσες είχε λάβει πριν από έξι χρόνια ο Ενρίκε Πένια Νιέτο. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι αυτό το ποσοστό αποτελεί μια καθαρή δημοκρατική εντολή. Ο ίδιος, πάντως, επιδίωξε σκοπίμως την αοριστία. Δέχθηκε να συμμαχήσει με ένα μικρό, υπερσυντηρητικό και θρησκευτικό κόμμα. Προκάλεσε ανησυχία στους επιχειρηματίες με τις εξαγγελίες του για να εκτονώσει αμέσως μετά την ένταση. Ενόχλησε πολλούς νέους με τις θέσεις του για τους γάμους των ομοφυλοφίλων ή τις αμβλώσεις, εκείνοι όμως τον ψήφισαν μαζικά.

Με τις εκλογές της Κυριακής κλείνει μια μακρά ιστορική περίοδος που ξεκίνησε με την εκλογή του Κάρλος Σαλίνας Ντε Γκορτάρι το 1988 και συνεχίστηκε με μια σειρά κυβερνήσεων του PRI και του PAN που εδραίωσαν ένα φιλελεύθερο οικονομικό μοντέλο και προσπάθησαν να εντάξουν το Μεξικό στη σφαίρα της παγκόσμιας οικονομίας. Το Μεξικό όμως, ή τουλάχιστον πολλοί από τους διανοούμενους και τους πανεπιστημιακούς του, δεν ήταν ποτέ ενθουσιώδες με την ελεύθερη αγορά και την παγκοσμιοποίηση. Ο πληθυσμός δέχθηκε την οικονομική πολιτική των τελευταίων δεκαετιών ελπίζοντας να βελτιωθεί η αγοραστική του δύναμη, να μειωθεί η διαφθορά και να καλυτερέψουν τα πράγματα στους τομείς της Παιδείας και της Υγείας. Ελάχιστα από αυτά συνέβησαν. Ο Σαλίνας και οι διάδοχοί του δεν εκπλήρωσαν τις υποσχέσεις τους. Και οι Μεξικανοί αποφάσισαν να ενταφιάσουν το πείραμα.

Οι μισοί από αυτούς είναι κάτω των 39 ετών. Ένας στους πέντε ψήφισε για πρώτη φορά. Οι μεγαλύτερες γενιές είδαν να περνούν τα χρόνια με τους μισθούς τους καθηλωμένους και το μέλλον των ίδιων και των παιδιών τους να τίθεται σε κίνδυνο. Αυτά τα «παιδιά» λοιπόν, οι millennials, 40 εκατομμύρια πολίτες κάτω των 29 ετών, βρέθηκαν σε μια έρημο με λιγοστές και κακοπληρωμένες δουλειές. Και αποφάσισαν να αντιδράσουν.

Το έργο που περιμένει τον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο είναι, κατά συνέπεια, τεράστιο. Κανένα από τα προβλήματα που απασχολούν τους πολίτες και που τον έφεραν στην εξουσία δεν έχει εύκολη λύση. Σε αυτό προστίθενται και οι κίνδυνοι που έχει κάθε επανάσταση, όσο «ντεκαφεϊνέ» κι αν είναι. Πολλοί φοβούνται ότι η ευρεία πλειοψηφία που κέρδισε ο Λόπες Ομπραδόρ θα οδηγήσει σε μια προεδρική εξουσία χωρίς όρια, όπου τα δημόσια οικονομικά θα βρεθούν εκτός ελέγχου και το έλλειμμα στα ύψη.

Η αποδυνάμωση των άλλων κομμάτων αλλάζει ριζικά τον πολιτικό χάρτη. Με άλλα λόγια, η εξαφάνιση του «καθεστώτος» του 1988 στερεί τη νέα μεξικανική δημοκρατία από τα απαραίτητα πολιτικά αντίβαρα. Ισως γι’ αυτόν τον λόγο ο νέος Πρόεδρος έσπευσε να καθησυχάσει τον πληθυσμό και να εγγυηθεί τη χρηστή διακυβέρνηση, την οικονομική ισορροπία και τον διάλογο με όλες τις πολιτικές δυνάμεις.

* Ο Χαβιέ Μορένο είναι αρθρογράφος της "El Pais"

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL