Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.5°C19.6°C
3 BF 59%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σποραδικές νεφώσεις
16 °C
13.5°C17.7°C
1 BF 73%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
14.3°C16.6°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
14.8°C18.0°C
1 BF 58%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
16.3°C16.3°C
1 BF 65%
Financial Times / Financial Times: Προεδρία-τούρμπο: Ο Ερντογάν έκανε πράξη το όνειρό του
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Financial Times / Financial Times: Προεδρία-τούρμπο: Ο Ερντογάν έκανε πράξη το όνειρό του

Επί χρόνια ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ονειρευόταν να πάρει στα χέρια του το πηδάλιο μιας εκτελεστικής προεδρίας. Το βράδυ της Κυριακής αυτή η φιλοδοξία του έγινε πραγματικότητα καθώς ο λαϊκιστής ηγέτης της Τουρκίας αψήφισε τις προκλήσεις της ασθενούς οικονομίας και της ανανεωμένης αντιπολίτευσης, παίρνοντας τη νίκη στις προεδρικές και τις βουλευτικές εκλογές.

Ο άνδρας που κυριαρχεί στην τουρκική πολιτική ζωή από το 2002, έχοντας προωθήσει δραματικές αλλαγές στο κοινωνικό και οικονομικό τοπίο, δεν εξασφάλισε μόνο ακόμη πέντε χρόνια θητείας. Τώρα θα ελέγχει ένα ισχυρό σύστημα διακυβέρνησης που καταργεί τον ρόλο του πρωθυπουργού και τοποθετεί στα δικά του χέρια εξουσίες χωρίς προηγούμενο.

Η νέα προεδρία - τούρμπο θα δώσει τον σχεδόν απόλυτο έλεγχο του κράτους σε έναν διχαστικό Πρόεδρο, ο οποίος ήδη κατηγορείται ότι χρησιμοποίησε τις νίκες του στις κάλπες για να δικαιολογήσει ένα ύφος διακυβέρνησης όπου "ο νικητής τα παίρνει όλα". Θα μπορεί τώρα να διορίσει και να καθαιρέσει υπουργούς και υψηλόβαθμους κρατικούς λειτουργούς, να εκδώσει εκτελεστικά διατάγματα που θα έχουν ισχύ νόμου και θα ασκεί περισσότερο έλεγχο στους διορισμούς δικαστικών.

Μια μελέτη για το νέο μοντέλο, του Άλαν Μακόφσκι, Τούρκου ειδικού στο Κέντρο Αμερικανικής Προόδου, μια δεξαμενή σκέψης (think tank) με έδρα την Ουάσιγκτον, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι με έναν πρόεδρο που ελέγχει επίσης την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, τα αντίβαρα στην προεδρική εξουσία θα είναι "ουσιαστικά ανύπαρκτα".

Κατά την επινίκια ομιλία του στην Άγκυρα, ο κύριος Ερντογάν έδειξε μικρό ενδιαφέρον στο να γιατρέψει τις πληγές της τουρκικής κοινωνίας. Αντίθετα, αναφέρθηκε στα οικεία θέματα με τη γνωστή ρητορική κατά των δυτικών δυνάμεων, των τρομοκρατών και των πραξικοπηματιών. Πανηγύρισε για τη νίκη του, η οποία ήρθε μετά από μια προεκλογική εκστρατεία για την οποία επιτελείς του κόμματός του είπαν πως ήταν η πλέον δύσκολη που αντιμετώπισαν τα τελευταία 16 χρόνια που είναι στην εξουσία.

Υπάρχει όμως και μια σιωπηρή αναγνώριση ότι τα αποτελέσματα του κόμματός του (AKP) δεν είναι τόσο ισχυρά όσο ήλπιζε. Στις κοινοβουλευτικές εκλογές, το κυβερνών κόμμα που ίδρυσε ο ίδιος κέρδισε το 42,5%, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα, μια πτώση 7% σε σύγκριση με τις προηγούμενες γενικές εκλογές του Νοεμβρίου του 2015. «Λάβαμε το μήνυμα που στείλατε στο κόμμα", είπε. "Θα διορθώσουμε όλα τα προβλήματα".

Ο κ. Ερντογάν σώθηκε χάρη στη συμμαχία του με το Κίνημα Εθνικιστικής Δράσης (MHP), ένα υπερεθνικιστικό κόμμα που είναι γνωστό για τους ιστορικούς δεσμούς του με δεξιούς παραστρατιωτικούς και εγκληματίες. Μια συμφωνία μεταξύ των δύο κομμάτων θα ήταν αδιανόητη μέχρι πριν από μερικά χρόνια. Ο Τούρκος Πρόεδρος, όμως, που υιοθέτησε μια αυξανόμενα εθνικιστική προσέγγιση τα τελευταία χρόνια, συνασπίστηκε με το MHP ώστε να περάσει τα σχέδιά του για την εκτελεστική προεδρία και να εξασφαλίσει ότι θα έχει την κυβερνητική πλειοψηφία.

Η ισχυρή επίδοση του MHP ήταν η μεγαλύτερη έκπληξη της βραδιάς. Πήρε το 11,1% της εθνικής ψήφου στις κοινοβουλευτικές εκλογές, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα, ανεβάζοντας το ποσοστό AKP - MHP στο 53,6%. Αυτή η ώθηση, όπως και η στήριξη του κόμματος στη διεκδίκηση της προεδρίας από τον Ερντογάν, αποδείχθηκαν κρίσιμα για τον Τούρκο Πρόεδρο.

Ο γηραιός ηγέτης του MHP, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, μπορεί τώρα να απαιτήσει υψηλόβαθμες θέσεις για τον εαυτό του και για τους ακολούθους του. Πιθανότατα θα ασκήσει βέτο στην επιστροφή στην ειρηνευτική διαδικασία με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), την ένοπλη οργάνωση που βρίσκεται σε πόλεμο με το τουρκικό κράτος επί 30 χρόνια.

Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ο Ταγίπ Ερντογάν υποσχέθηκε ότι θα άρει το καθεστώς εκτάκτου ανάγκης που επιβλήθηκε μετά το βίαιο πραξικόπημα του 2016, το οποίο άφησε πίσω του 250 νεκρούς και οδήγησε σε μια περίοδο κοινωνικής και πολιτικής έντασης. Οι σύμμαχοι της Τουρκίας σε Ε.Ε. και ΗΠΑ θα αναζητούν ενδείξεις μιας προσπάθειας να μειωθούν οι εντάσεις στις τεταμένες σχέσεις με την Άγκυρα. Αλλά, πριν από τις εκλογές, λίγοι διπλωμάτες ήλπιζαν σε δραματική αλλαγή της κατεύθυνσης από τον κύριο Ερντογάν.

Η πιο άμεση πρόκληση που αντιμετωπίζει ο Τούρκος Πρόεδρος είναι η διαχείριση της οικονομίας που είναι φορτωμένη με χρέη και εξαρτάται από την ξένη χρηματοδότηση, η οποία την αφήνει στο έλεος των ξένων επενδυτών. Η λίρα έχασε πάνω από το 1/5 της αξίας της φέτος, αλλά σημείωσε άνοδο 2,1%, χθες, στις πρώτες συναλλαγές. Ωστόσο οι αναλυτές προειδοποιούν για επικείμενη επιβράδυνση της ανάπτυξης και δυνητική κρίση στον ορίζοντα.

Η Νόρα Νόιτεμπουμ, οικονομολόγος στην ABN Amro, δήλωσε ότι η νίκη του Ερντογάν πιθανότατα θα έχει θετικές βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις στη λίρα. Προειδοποίησε όμως πως η υπόσχεση που έδωσε ο Ερντογάν κατά την επίσκεψή του στο Λονδίνο τον προηγούμενο μήνα, ότι θα αναλάβει περισσότερο έλεγχο της νομισματικής πολιτικής, "δεν έχει ξεχαστεί από τους επενδυτές". Η ίδια πρόσθεσε: "Η λίρα θα σταθεροποιηθεί όταν ο Ερντογάν θα δείξει την πλήρη δέσμευσή του να πολεμήσει τον πληθωρισμό και η κεντρική τράπεζα δράσει ξανά αυξάνοντας τα επιτόκια".

Ο Μεχμέτ Σιμσέκ, που ήταν αντιπρόεδρος στην προηγούμενη κυβέρνηση, δήλωσε ότι το εκλογικό αποτέλεσμα "θέτει το σκηνικό για επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων". Οι επενδυτές θα παρακολουθούν στενά ώστε να διαπιστώσουν αν ο κύριος Σιμσέκ -ο οποίος θεωρείται ως μια σπάνια φωνή οικονομικής ορθοδοξίας στο επιτελείο του Ερντογάν- θα αναλάβει υψηλόβαθμο ρόλο στο νέο καθεστώς, μετά από τον αναμενόμενο ανασχηματισμό.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL