Live τώρα    
17°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
14.5°C18.7°C
2 BF 61%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
12.4°C18.0°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.7°C16.0°C
2 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
14.3°C18.0°C
0 BF 57%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
15.7°C15.7°C
1 BF 69%
Financial Times / Ο Τραμπ παίζει με τη φωτιά στη Μέση Ανατολή
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Financial Times / Ο Τραμπ παίζει με τη φωτιά στη Μέση Ανατολή

Του Edward Luce

Εκ πρώτης όψεως, τα εγκαίνια της αμερικάνικης πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ έμοιαζαν με μια καλά υπολογισμένη προβοκάτσια. Ο Ντόναλντ Τραμπ έστειλε στην τελετή μέλη του στενού οικογενειακού κύκλου του - την κόρη του Ιβάνκα Τραμπ και τον γαμπρό του Τζάρεντ Κούσνερ. Δεν έκαναν την παραμικρή αναφορά στους Παλαιστίνιους που διαδήλωναν για την 70ή επέτειο από την απώλεια της πατρίδας τους. Ο ισραηλινός στρατός σκότωσε δεκάδες από τους διαδηλωτές και τραυμάτισε χιλιάδες. Εν τω μεταξύ, ο Μάικ Πενς, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, παρομοίασε τον Τραμπ με τον βιβλικό βασιλιά Δαυίδ, αυτόν που νίκησε τον τρομερό Γολιάθ ενάντια σε όλα τα προγνωστικά. Ήταν συνολικά μια πολύ κακή ημέρα.

Αλλά όλα αυτά τα «τραμπικών» διαστάσεων γεγονότα γεννήθηκαν περισσότερο από άγνοια παρά από προσεκτικό σχεδιασμό. Αν ο Αμερικανός Πρόεδρος επιθυμούσε να εξοργίσει τους Άραβες, δεν θα μπορούσε να το είχε κάνει καλύτερα. Αυτή θα ήταν μια πιο καθησυχαστική εξήγηση. Στην πραγματικότητα, η αποξένωση των Παλαιστινίων ήταν μια παράπλευρη απώλεια. Ο Τραμπ δεν μπορούσε να αντισταθεί στους επαίνους για την εκδήλωση, βάζοντας μέχρι και μια μεγάλη πλακέτα με το όνομά του στην πρεσβεία. Προκειμένου να προωθήσει το όνομά του, ρισκάρει ακόμα και τη δική του ατζέντα.

Ψηλά στην ατζέντα αυτή είναι το ακόμα αδημοσίευτο σχέδιο για μια λύση δύο κρατών στο παλαιστινιακό πρόβλημα. Ο Ντόναλντ Τραμπ πιστεύει ότι στη Μέση Ανατολή μπορεί να επιτύχει εκεί που απέτυχαν οι προκάτοχοί του. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η επερχόμενη σύνοδος με τον Βορειοκορεάτη ηγέτη Κιμ Γιονγκ Ουν. Ωστόσο, η κίνηση στην Ιερουσαλήμ υπονομεύει άμεσα τις όποιες ελπίδες του να μεσολαβήσει για λύση. Βγάζοντας από το τραπέζι το ζήτημα του τελικού καθεστώτος της ιερής πόλης, ο Τραμπ διασφάλισε πως οι Παλαιστίνιοι δεν θα έρθουν στη διαπραγμάτευση, ενώ έκανε πιο δύσκολη τη ζωή των Αράβων φίλων του.

Οι Άραβες ηγέτες πλησιάζουν όλο και πιο κοντά στο να αναγνωρίσουν το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ: Τον περασμένο μήνα, ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ο πρίγκηπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας, δήλωσε στον Τζέφρι Γκόλντμπεργκ του "The Atlantic" ότι αποδέχεται το δικαίωμα ενός εβραϊκού έθνους - κράτους, τουλάχιστον σε ένα κομμάτι της πατρογονικής του γης. Αυτή η δήλωση από τον θεματοφύλακα της Μέκκας αποτελεί ένα πολύ σημαντικό άνοιγμα. Ο πρίγκηπας διάδοχος δήλωσε επίσης σε μια εκδήλωση της εβραϊκής κοινότητας στη Νέα Υόρκη πως το Παλαιστινιακό δεν βρίσκεται ούτε στα πρώτα 100 ζητήματα που απασχολούν τον απλό Σαουδάραβα, σύμφωνα με πρόσωπα που παραβρέθηκαν στην εκδήλωση. Αυτά ίσχυαν τότε. Αλλά, μετά από την εκδήλωση της Δευτέρας στην Ιερουσαλήμ, το Παλαιστινιακό βρίσκεται σίγουρα στα πρώτα 10 ζητήματα. Η αγανάκτηση των Αράβων είναι τόσο μεγάλη, που οι αμερικάνικες πρεσβείες στη Μέση Ανατολή έπρεπε να ενισχυθούν με Αμερικανούς πεζοναύτες.

Αν αυτός είναι ο τρόπος που ασκεί ο Τραμπ διπλωματία, τι τον χρειάζεται τον πόλεμο; Δυστυχώς οι πιθανότητες ενός αληθινού πολέμου μεγαλώνουν ραγδαία. Ο Αμερικανός Πρόεδρος τις ενισχύει με τις πράξεις του. Από την άποψη αυτή, διαφέρει από τους προηγούμενους Προέδρους των ΗΠΑ. Ακόμα και ο Τζορτζ Μπους, ο οποίος εξαπέλυσε τον «πόλεμο επιλογής» της Αμερικής κατά του Ιράκ, έδειχνε κάποια ευαισθησία για τα αισθήματα των αραβικών μαζών. Ο Ντόναλντ Τραμπ ενδιαφέρεται μόνο για τις αραβικές ελίτ, ειδικά για εκείνες στον Κόλπο. Αυτοί χαίρονται που έχουν τον Τραμπ στο πλευρό τους στην ευρύτερη διαμάχη μεταξύ των σουνιτών και των σιιτών. Είναι όμως μεγάλη η διαφορά ανάμεσα σε έναν Αμερικανό Πρόεδρο που προσπαθεί να επιλύσει μια τοπική διαμάχη και σε έναν που τάσσεται με το μέρος της μίας πλευράς.

Οι μελετητές της Ιστορίας θα έπρεπε να συμβουλευτούν τον Τριακονταετή Πόλεμο στην Ευρώπη ανάμεσα σε Καθολικούς και Προτεστάντες. Η Μέση Ανατολή αντιμετωπίζει σήμερα έναν αντίστοιχο κίνδυνο. Η Αμερική έχει απωλέσει τη βούληση να κατευθύνει τις εξελίξεις στην περιοχή. Το εθνικό συμφέρον επιτάσσει συνεπώς να εμποδίσει κάποια άλλη δύναμη το να το κάνει.

Ένας άλλος Αμερικανός Πρόεδρος θα επιχειρούσε αυτό που ορισμένοι αποκαλούν «υπεράκτια εξισορρόπηση». Αυτό θα σήμαινε τη στήριξη της μειονοτικής δύναμης, στη συγκεκριμένη περίπτωση του Ιράν, προκειμένου να επιτευχθεί περιφερειακή ισορροπία. Ο Ντόναλντ Τραμπ κάνει το αντίθετο. Αποχωρώντας από τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, ενθαρρύνει την ομάδα με τις σουνιτικές φανέλες. Αφήνει τον ρόλο του διαιτητή στον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.

Η άσκηση διπλωματίας, από τη θέση της τρίτης πλευράς, είναι πάντα δύσκολη. Στη Μέση Ανατολή απαιτεί ιώβεια υπομονή. Το σημείο εκκίνησης είναι η κατανόηση πως τόσο οι Ισραηλινοί όσο και οι Παλαιστίνιοι έχουν βαθιά ριζωμένες πεποιθήσεις. Η ιστορία έχει επιβαρύνει τους Εβραίους με έναν μοναδικό, υπαρξιακό φόβο για την επιβίωσή τους. Δεν θα έπρεπε να έχει κανείς αμφιβολίες γι' αυτό. Οι Παλαιστίνιοι εκδιώχθηκαν από τη γη τους. Κανείς δεν μπορεί να βγάζει στο σφυρί τις διεκδικήσεις τους. Ένας έντιμος μεσολαβητής θα ξεκινούσε αναγνωρίζοντας αυτές τις αμοιβαία αποκλειόμενες θέσεις.

Ο κόσμος περιμένει το σχέδιο Τραμπ για τη λύση των δύο κρατών με κομμένη την ανάσα. Το ετοιμάζει ο γαμπρός του, ο Τζάρεντ Κούσνερ. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς περί τίνος πρόκειται.

Στον κατάλογο με τις προεκλογικές υποσχέσεις του Ντόναλντ Τραμπ περιλαμβανόταν η μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ. Επίσης, είχε υποσχεθεί ότι θα αποχωρήσει από την συμφωνία με το Ιράν για τα πυρηνικά. Τήρησε τον λόγο του και για τις δύο. Αλλά η υπόσχεση στην οποία πίστευε πραγματικά είναι αυτή που δεν μπορεί να τηρήσει. «Εγώ, μόνος μου, μπορώ να το λύσω», είχε πει. Αυτή η υπόσχεση μετατρέπεται σε μια από τις πιο ακριβές που έδωσε ο Ντόναλντ Τραμπ.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL