Το μεταναστευτικό εξελίσσεται σε δοκιμασία για τον Γάλλο Πρόεδρο. Είναι ίσως η πρώτη σοβαρή δοκιμασία του Εμανουέλ Μακρόν, αλλά και του υπουργού Εσωτερικών του -επί χρόνια δημάρχου Λυών Ζεράρ Κολόμπ. Ο τελευταίος παρουσίασε την εβδομάδα που πέρασε στο υπουργικό συμβούλιο το αμφισβητούμενο και αμφιλεγόμενο σχέδιο νόμου του για «μια ελεγχόμενη μετανάστευση και ένα αποτελεσματικό νομικό πλαίσιο ασύλου».
Πρόκειται για το πρώτο συλλογικό στοίχημα της κυβέρνησης, η οποία επιχειρεί να το εμφανίσει ως ένα «στέρεο και ισορροπημένο» κείμενο, που συνδυάζει την «παράδοση της υποδοχής» με μια «δίκαιη αυστηρότητα». «Αυστηρότητα και ανθρωπιά» με δύο λόγια. Οι επικριτές του κειμένου, που είναι αρκετοί, απαντούν: «επικινδυνότητα και καταστολή».
Οι επικρίσεις του κειμένου διατυπώνονται εδώ και μήνες - είτε πρόκειται για αριστερούς βουλευτές είτε για οργανώσεις αρωγής των προσφύγων και των μεταναστών. Οι τελευταίες κάνουν λόγο για το «χειρότερο κείμενο που έχουμε δει εδώ και χρόνια».
Το αξιοπερίεργο είναι ότι οι κριτικές αυτές γίνονται και από θεσμικά όργανα, όπως είναι η Γαλλική Υπηρεσία Προστασίας των Προσφύγων και των Απάτριδων, μέλη του Εθνικού Δικαστηρίου του Δικαιώματος Ασύλου, από τον Συμπαραστάτη των Δικαιωμάτων. Σε αυτούς προστίθενται και πολλοί δικηγόροι και ερευνητές. Και δεν είναι οι μόνοι. Ακόμη και ορισμένοι βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας βρίσκονται διχασμένοι...
Η κυβέρνηση δηλώνει βέβαια σε όλους τους τόνους ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα, ωστόσο η περιβόητη «ισορροπία», που διατυμπανίζει, είναι φανερό ότι δεν ισχύει. Το σχέδιο νόμου «γέρνει» προς τα δεξιά: με το πρόσχημα της επίσπευσης των διαδικασιών στοχεύει, πάνω απ’ όλα, στην αύξηση του αριθμού των απελάσεων και στην παρεμπόδιση της πρόσβασης στα δικαιώματα των μεταναστών.
Υπάρχουν πάντως ορισμένα μέτρα που οι οργανώσεις τα αντιμετωπίζουν θετικά: όπως η αύξηση της διάρκειας της άδειας παραμονής σε άτομα που διατρέχουν κίνδυνο στη χώρα τους, η παράταση για τους ανηλίκους που αναγνωρίζονται ως πρόσφυγες ή εντάσσονται στην οικογενειακή επανένωση, η ενίσχυση της προστασίας των κοριτσιών που απειλούνται με κλειτοριδεκτομή, η διευκόλυνση της εγκατάστασης των ερευνητών - φοιτητών μέσω της εφαρμογής μιας ευρωπαϊκής Οδηγίας, η προστασία θυμάτων συζυγικής βίας...
Ο στόχος είναι η επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου εντός έξι μηνών, αντί έντεκα, που είναι ο μέσος όρος - κάτι που οι οργανώσεις θεωρούν θετικό.
Από την άλλη ωστόσο σειρά διατάξεων του υπό συζήτηση νόμου θεωρούνται απαράδεκτες. Όπως για παράδειγμα η αύξηση της διάρκειας της κράτησης, η μείωση του χρόνου κατάθεσης αίτησης ασύλου και η μείωση του χρονικού περιθωρίου προσβολής της απόρριψής της κ.ά. Για τις οργανώσεις αρωγής των προσφύγων και των μεταναστών οι περισσότερες διατάξεις κινούνται σε λάθος κατεύθυνση.
Πάντως η κυβέρνηση έκανε ένα βήμα πίσω αφαιρώντας, τον Δεκέμβριο, τον αμφισβητούμενο όρο της «ασφαλούς τρίτης χώρας», που επέτρεπε, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, την απέλαση ενός αιτούντος άσυλο σε τρίτη χώρα.
Παρ’ όλα αυτά οι συζητήσεις για τον νέο νόμο θα είναι δύσκολες για την κυβέρνηση, καθώς έρχονται μετά από ένα εξίσου αμφισβητούμενο κείμενο, την εγκύκλιο για την καταγραφή των μεταναστών στις μονάδες επείγουσας στέγασης - ένα κείμενο που επίσης επικρίθηκε από την κοινότητα των οργανώσεων αρωγής των προσφύγων και των μεταναστών.
Τα πράγματα δεν θα είναι εύκολα τις ερχόμενες εβδομάδες για την κυβέρνηση και οι συζητήσεις αναμένεται να διαρκέσουν έως τις 30 Ιουνίου. Θα είναι αρκετός ο χρόνος για να μεταπειστούν και αρκετοί κυβερνητικοί βουλευτές, που δηλώνουν ότι «το σκέφτονται» να υπερψηφίσουν το σχέδιο νόμου; Θα έχουν ενδιαφέρον οι χειρισμοί πρωθυπουργού και Προέδρου - ειδικά του Μακρόν, που στη σύντομη υπουργική του θητεία (υπουργός Οικονομικών) ήταν πάντα υπέρ του εξαντλητικού διαλόγου με τους βουλευτές...
