Live τώρα    
21°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
21 °C
19.6°C23.1°C
3 BF 56%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ψιχάλες
17 °C
14.1°C19.6°C
3 BF 72%
ΠΑΤΡΑ
Αυξημένες νεφώσεις
15 °C
14.0°C16.0°C
5 BF 77%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
19.9°C23.8°C
2 BF 46%
ΛΑΡΙΣΑ
Αραιές νεφώσεις
16 °C
14.0°C15.9°C
0 BF 72%
Financial Times / Financial Times: Οι ολιγάρχες του Βίκτορ Όρμπαν
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Financial Times / Financial Times: Οι ολιγάρχες του Βίκτορ Όρμπαν

Των Neil Buckley και Andrew Byrne

Απέναντι από το ταπεινό αγροτόσπιτο του Βίκτορ Όρμπαν στο χωριό Φέλκσουτ όπου μεγάλωσε ορθώνεται ένας «ναός» αφιερωμένος στο πάθος του Ούγγρου πρωθυπουργού: το ποδόσφαιρο. Με σκέπαστρο από πλάκες σχιστόλιθου και ξύλινα υποστυλώματα, που παραπέμπουν στην ουγγρική παράδοση, η Πάντσο Αρένα -από το παρατσούκλι του Φέρεντς Πούσκας, που θεωρείται ο σπουδαιότερος ποδοσφαιριστής της χώρας- έχει χωρητικότητα 3.800 θέσεων. Ο πληθυσμός του Φέλκσουτ, περίπου 45 χλμ. δυτικά της Βουδαπέστης, μόλις που ξεπερνά τους 1.600 ανθρώπους.

Στο τέλος του δρόμου υπάρχει μια στενή σιδηροδρομική γραμμή, από όπου τρεις φορές την ημέρα ένα μικρό κόκκινο τουριστικό τρενάκι καλύπτει αγκομαχώντας 6 χλμ. για ένα ακόμη μικρότερο χωριό, το Αλκσουτντομπόζ, όπου ο Βίκτορ Όρμπαν έζησε μέχρι την ηλικία των δέκα ετών. Το τρένο σταμάτησε να λειτουργεί τη δεκαετία του '70 αλλά επέστρεψε πέρυσι με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση ύψους 2 εκατ. ευρώ και κάνει το δρομολόγιο χωρίς επιβάτες τις περισσότερες μέρες.

Ο σιδηρόδρομος και το στάδιο χλευάστηκαν από τους επικριτές του πρωθυπουργού ως έργα ματαιοδοξίας. Έχουν όμως ακόμη κάτι κοινό. Και τα δύο κατασκευάστηκαν, εν μέρει, από το δήμαρχο του Φέλκσουτ και παιδικό φίλο του κ. Όρμπαν, τον Λόριντς Μεζάρος. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, ο κ. Μεζάρος τοποθετούσε εγκαταστάσεις φυσικού αερίου. Χάρη σε κρατικά συμβόλαια που κέρδισε, εκτινάχθηκε στο νούμερο 5 της λίστας με τους πλουσιότερους Ούγγρους που συντάσσει η ιστοσελίδα Napi.hu. Μέσα σε ένα χρόνο, η περιουσία του εκτοξεύτηκε από τα 23 δισ. φιορίνια (73 εκατ. ευρώ) στα 120 δισ. φιορίνια. Ερωτηθείς από δημοσιογράφους πώς έχει αναπτύξει την επιχείρησή του πιο γρήγορα και από τον Μαρκ Ζάκερμπεργκ του Facebook, ο Λόριντς Μεζάρος απάντησε σκωπτικά: «ίσως είμαι πιο έξυπνος».

Ο Λόριντς Μεζάρος είναι ένας από τους πολλούς επιχειρηματίες, που έχοντας στενούς δεσμούς με τον πρωθυπουργό Όρμπαν και το κυβερνών κόμμα του, Φιντέζ (Fidesz), είδαν την περιουσία τους να εκτοξεύεται αφότου ήρθε στην εξουσία το 2010. Η διεθνής έρευνα έχει κυρίως επικεντρωθεί στο πώς η κυβέρνηση της Ουγγαρίας αποδιάρθρωσε το σύστημα ελέγχων και εγγυήσεων, δημιούργησε αυτό που ο Βίκτορ Όρμπαν αποκαλεί «μη φιλελεύθερη δημοκρατία» και προώθησε μια σκληροπυρηνική εθνικιστική, αντιμεταναστευτική ιδεολογία.

Ευνοιοκρατία με ευρωπαϊκό χρήμα

Παρ' όλα αυτά, καθώς το Φιντέζ έχει εδραιώσει την ισχύ του, ένας κύκλος πλούσιων επιχειρηματιών έχει αναδυθεί γύρω από το κόμμα και τον πρωθυπουργό - επί της ουσίας, μια ομάδα πιστών ολιγαρχών. Πολέμιοι της διαφθοράς, τραπεζίτες και πολιτικοί της αντιπολίτευσης λένε ότι η Ουγγαρία ακολουθεί μια μορφή «καπιταλισμού της ευνοιοκρατίας», που θυμίζει ολοένα και περισσότερο μοντέλα τα οποία απαντώνται πολύ πιο ανατολικά, σε πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, όπου η επιχειρηματική επιτυχία διαπλέκεται με την πολιτική εξουσία. Μπορεί οι ευνοημένοι από την κυβέρνηση της Ουγγαρίας μεγιστάνες να έχουν περιουσίες μόνο μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων και όχι δισ. δολαρίων όπως π.χ. οι Ρώσοι ολιγάρχες, ωστόσο οι επικριτές λένε ότι η οικονομική διάρθρωση της χώρας εξελίσσεται σε μινιατούρα της Ρωσίας του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Η διαφορά είναι ότι η Ουγγαρία έχει οικοδομήσει αυτό το σύστημα εντός της Ε.Ε. - εν μέρει χρησιμοποιώντας ευρωπαϊκά κονδύλια. Πολλά από τα μέλη της νέας επιχειρηματικής ελίτ, που συνδέεται με το Φιντέζ, οφείλουν την επιτυχία τους κυρίως σε κρατικές συμβάσεις, το 60% των οποίων χρηματοδοτείται από την Ε.Ε. «Βασικά, από το 2010, μαζί με τη στρέβλωση του συνολικού θεσμικού συστήματος, το Φιντέζ και οι ολιγάρχες που βρίσκονται κοντά του έχουν καταλάβει το κράτος», λέει ο Γιόζεφ Πέτερ Μάρτιν, εκτελεστικός διευθυντής της Διεθνούς Διαφάνειας, της οργάνωσης κατά της διαφθοράς, στη Βουδαπέστη. «Το πιο ανησυχητικό γεγονός αναφορικά με την ανάπτυξη της Ουγγαρίας σήμερα είναι η ευνοιοκρατία».

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια οι περισσότεροι Ούγγροι είχαν ακουστά για έναν μόνον ολιγάρχη του Φιντέζ, τον χαμηλού προφίλ Λάγιος Σίμιτσκα. Ο Λ. Σίμιτσκα ήταν μαζί με τον Βίκτορ Όρμπαν στο σχολείο, στον στρατό και στο πανεπιστήμιο, κατόπιν τον βοήθησε να μετατρέψει το Φιντέζ από κίνηση νέων υπέρ της δημοκρατίας, που ήταν τη δεκαετία του '80, στο κόμμα που τώρα κυβερνά την Ουγγαρία. Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του '90, ο Λ. Σίμιτσκα χρησιμοποίησε χρήματα του κόμματος για να συστήσει επιχειρήσεις που θα αναχρηματοδοτούσαν το Φιντέζ. Συγκρότησε μια αυτοκρατορία Μέσων Ενημέρωσης πιστών προς το κόμμα και -χάρη κυρίως σε κρατικές συμβάσεις- μια διαρκώς αναπτυσσόμενη κατασκευαστική εταιρία.

"Πολλοί μικροί Σίμιτσκα"

Ωστόσο, όταν το 2015 οι δύο άνδρες ήρθαν σε ρήξη -εν μέρει λόγω των προσπαθειών του Όρμπαν να ψαλιδίσει τα φτερά του συμμάχου του-, ο Σίμιτσκα υποχρεώθηκε να αποχωρήσει από κάποια ΜΜΕ που κατείχε και έπαψε να κερδίζει συμβόλαια. Ευκαιρίες γεννήθηκαν για νέους, πιστούς επιχειρηματίες. «Προφανώς ο Όρμπαν δεν θέλει ακόμη έναν Σίμιτσκα, κάποιον τόσο ισχυρό όσο ο ίδιος», λέει ο Άντρας Πέτχο, συντάκτης της ιστοσελίδας ερευνητικής δημοσιογραφίας Direkt36. «Οπότε αυτό που βλέπουμε τώρα είναι πολλοί μικροί Σίμιτσκα».

Όχι και τόσο μικροί. Μολονότι στα ανώτερα κλιμάκια της λίστας των πλουσίων της Ουγγαρίας κυριαρχούν οι επιχειρηματίες που εμφανίστηκαν τη δεκαετία του '90, υπάρχουν αρκετές θεαματικές είσοδοι εκτός από τον Λόριντς Μεζάρος. Στο Νο 14 της λίστας των πλουσίων, με περιουσία που υπολογίζεται στα 192 εκατ. ευρώ, βρισκόταν ο Άντι Βάινα, ένας Ουγγροαμερικανός που πλούτισε ως παραγωγός του Χόλιγουντ με ταινίες όπως “Ράμπο” και “Ολική Επαναφορά”. Ο Βίκτορ Όρμπαν φιλοξενήθηκε από τον Βάινα όταν ως νέος βουλευτής του Φιντέζ ταξίδεψε στις ΗΠΑ τη δεκαετία του '90. Το 2011 τον διόρισε επίτροπο κινηματογράφου και ο Βάινα πήρε τη θέση του Σίμιτσκα ως υπ' αριθμόν ένα βαρόνος των φιλικών προς το Φιντέζ ΜΜΕ.

Στην 23η θέση της λίστας ήταν ο Ίστβαν Γκαράντσκι, άλλος φίλος του Βίκτορ Όρμπαν και ιδιοκτήτης της δεύτερης αγαπημένης του ποδοσφαιρικής ομάδας, της Βίντεοτον, με περιουσία 80 εκατ. ευρώ - τρεις φορές μεγαλύτερη από όταν ο πρωθυπουργός ανέλαβε την εξουσία το 2010. Παρά το γεγονός ότι ο Σίμιτσκα απώλεσε την εύνοια του Όρμπαν, είναι ο 11ος πιο πλούσιος άνθρωπος της Ουγγαρίας με περιουσία 256 εκατ. ευρώ. Μια λίστα πλουσίων στην ουγγρική έκδοση του περιοδικού "Forbes" τον περασμένο μήνα, με οριακά διαφορετικούς υπολογισμούς, τοποθετεί και τους τέσσερις άνδρες στους 21 πιο πλούσιους της Ουγγαρίας.

Η ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία του Φιντέζ και η κυριαρχία του στους εθνικούς και σε πολλούς περιφερειακούς θεσμούς τού παρέχει πολλούς τρόπους για να βοηθά ευνοούμενους επιχειρηματίες. Το κάθε τι, από προσοδοφόρες κρατικές διαφημίσεις έως επιχειρηματικές άδειες, μπορεί να διοχετεύεται σε φιλικά διακείμενους επιχειρηματίες. Σε φετινή τους μελέτη, δύο Ούγγροι ακαδημαϊκοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα έσοδα που προέρχονται από τις διαφημίσεις κρατικών εταιρειών αγγίζουν το 26% στον Τύπο, το 15% στο Διαδίκτυο και το 7% στην τηλεόραση.

Το 2013 ο Βάινα πήρε τις 5 από τις 7 άδειες καζίνο που εξέδωσε η κυβέρνηση. Επίσης ωφελήθηκε από την υποστήριξη που του παρείχαν κρατικές αναπτυξιακές τράπεζες. Ο μεγιστάνας των ΜΜΕ έλαβε δάνεια συνολικού ύψους 26 εκατ. ευρώ το 2015 και το 2016 εν μέρει από την Eximbank της Ουγγαρίας -που συστήθηκε για να χρηματοδοτεί εξαγωγικές επιχειρήσεις- προκειμένου να αποκτήσει και να αναπτύξει το TV2, τον δεύτερο μεγαλύτερο τηλεοπτικό σταθμό της Ουγγαρίας. Η κυβέρνηση είπε ότι το 2013 είχε αλλάξει τη νομοθεσία ώστε να επιτρέπεται σε κρατικές τράπεζες να χρηματοδοτούν εγχώριες εταιρείες για να βελτιώσουν τη διεθνή τους ανταγωνιστικότητα.

Πάντως η ευημερία των φιλικά διακείμενων στο Φιντέζ μεγιστάνων οφείλεται κυρίως στις κρατικές συμβάσεις, συχνά συγχρηματοδοτούμενες από ευρωπαϊκά κεφάλαια - μεγαλύτερος δικαιούχος των οποίων -αναλογικά με το ΑΕΠ της- μέσα στην Ε.Ε. είναι η Ουγγαρία. Το Ερευνητικό Κέντρο της Βουδαπέστης για τη Διαφθορά (CRCB), μια μη κυβερνητική οργάνωση, ανέλυσε όλες τις συμβάσεις του Δημοσίου από το 2010 έως το 2016. Βρήκε ότι τέσσερις επιχειρηματίες που συνδέονται με το κυβερνών κόμμα -οι Σίμιτσκα, Μεζάρος, Γκαράντσκι και ο Ιστβάν Τίμπορτζ, ο οποίος είναι γαμπρός του πρωθυπουργού- κέρδισαν το 5% των συμβολαίων, συνολικής αξίας 1,88 δισ. ευρώ. Το 2013, οι τέσσερις κέρδισαν το 12% όλων των συμβολαίων. Μόνον οι εταιρείες του Σίμιτσκα κέρδισαν το 11%. Οι συμβάσεις που κέρδισαν και οι τέσσερις είναι κατά μέσο όρο 13 φορές μεγαλύτερες από τις άλλες. Επίσης οι ίδιοι συνήθως αντιμετώπιζαν πολύ λιγότερες ανταγωνιστικές προσφορές από άλλους διεκδικητές - κάτι που σημαίνει ίσως ότι οι αντίπαλοί τους δεν έμπαιναν καν στον κόπο να καταθέσουν προσφορές διότι υπέθεταν πως θα κέρδιζαν οι επιχειρηματίες που συνδέονται με το κυβερνών κόμμα.

Με βάση την ανάλυση συμβολαίων από το 2007, η Διεθνής Διαφάνεια υπολόγισε τον Νοέμβριο του 2015 ότι οι συμβάσεις του Ουγγρικού Δημοσίου ήταν υπερτιμολογημένες κατά μέσο όρο 25% σε σύγκριση με τις τιμές της αγοράς. «Ο Όρμπαν είναι έξυπνος», λέει ο Ιστβάν Γιάνος Τοθ, επικεφαλής της CRCB. «Χρησιμοποιεί ευρωπαϊκά κεφάλαια για να οικοδομήσει αυτό το καθεστώς ευνοιοκρατίας».

Οι φίλοι του Όρμπαν

Λόριντς Μεζάρος

Δήμαρχος του χωριού Φέλκσουτ, όπου γεννήθηκε ο Όρμπαν, και φίλος από τα χρόνια του σχολείου, ο πρώην τεχνικός φυσικού αερίου έχει συμφέροντα που εκτείνονται από τις οικοδομικές επιχειρήσεις, τις τράπεζες και τα ΜΜΕ έως τη γεωργία, τον τουρισμό και τα ακίνητα. Η κατασκευαστική του εταιρεία κέρδισε βραβείο ποιότητας για το γήπεδο ποδοσφαίρου που έφτιαξε στην πόλη.

Άντι Βάινα

Πρώην παραγωγός του Χόλιγουντ με μεγάλες επιτυχίες στο ενεργητικό του. Μετά τη γνωριμία του με τον Όρμπαν τοποθετήθηκε επίτροπος κινηματογράφου της Ουγγαρίας και δημιούργησε ένα εθνικό ταμείο κινηματογράφου για να χρηματοδοτεί τις εγχώριες ταινίες. Επεκτάθηκε στα καζίνο και τα ουγγρικά ΜΜΕ και είναι ιδιοκτήτης του TV2, του δεύτερου ιδιωτικού τηλεοπτικού σταθμού της χώρας.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Ζόλταν Κόβακς λέει ότι η κυβέρνηση είχε «μια αρχή, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής νομοθεσίας: να βοηθήσει τις ουγγρικές εταιρείες να επιτύχουν». Σημειώνει όμως ότι όλες οι συμβάσεις δόθηκαν αξιοκρατικά και «είναι απλώς μη αληθές ότι κάποιες αναθέσεις έγιναν μεροληπτικά» σε επιχειρηματίες που βρίσκονται κοντά στο Φιντέζ. Οι τέσσερις επιχειρηματίες στην έρευνα της CRCB και ο Άντι Βάινα δεν απάντησαν σε ερωτήσεις που τους στάλθηκαν από τους "Financial Times".

Ο Λόριντς Μεζάρος, σε συνέντευξη του 2014, ευχαρίστησε «τον Θεό, την τύχη και τον Βίκτορ Όρμπαν» για τα επιτεύγματά του. «Αλλά», πρόσθεσε, «ουδέποτε οικειοποιήθηκα κάτι, ουδέποτε καταχράστηκα, απέκτησα τα πάντα με προσωπική εργασία και χάρη στην εξυπνάδα μου». Σε συνέντευξη τον περασμένο μήνα, ο Μεζάρος απέκρουσε ερώτηση για το εάν είναι αχυράνθρωπος του πρωθυπουργού Όρμπαν. «Νομίζω ότι οι πράξεις μου μιλούν για μένα, ο τρόπος που λειτουργεί η εταιρεία μας δεν χρειάζεται επεξήγηση και θεωρώ ότι συνεισφέρω πολύ», είπε. «Πώς θα μπορούσα να είμαι αχυράνθρωπος (του Όρμπαν); Είναι γελοίο».

Β. Όρμπαν: Δεν έχω αχυράνθρωπους

Ερωτηθείς για το ίδιο θέμα στο Κοινοβούλιο από τον Γκαμπόρ Βόνα, ηγέτη του ακροδεξιού κόμματος Γιόμπικ (Jobbik), ο Βίκτορ Όρμπαν απάντησε: «Δεν είχα ποτέ αχυράνθρωπο, ούτε έχω τώρα και ούτε θα έχω στο μέλλον». Μολαταύτα, παρά τις ταπεινές ρίζες της στο Φέλκσουτ, όπου ο πατέρας του ήταν εργάτης και ασχολείτο με τη γη, η οικογένεια Όρμπαν έχει σημειώσει κάποιες επιχειρηματικές επιτυχίες. Το 1999, κατά την πρώτη πρωθυπουργική θητεία Όρμπαν, ξέσπασε σκάνδαλο, όταν αποκαλύφθηκε ότι εταιρεία που συνδεόταν με το Φιντέζ και τον Σίμιτσκα είχε βοηθήσει τον πατέρα του, Γκιόζο, και συνεργάτες του να πάρουν τον έλεγχο ενός ιδιωτικοποιημένου ορυχείου. Σε πιο πρόσφατα χρόνια, εταιρείες που ανήκουν στον πατέρα Όρμπαν και τα δύο αδέλφια του πρωθυπουργού φέρεται να προμηθεύουν οικοδομικά υλικά για έργα του Δημοσίου. Ερωτηθείς για την αναφορά στο Direkt36, ο Όρμπαν υπαινίχθηκε ότι από τη στιγμή που ο πατέρας του δεν ήταν ο εργολάβος αλλά ένας έμμεσος προμηθευτής, δεν υπήρχε σύγκρουση συμφερόντων.

Ο κ. Τιμπόρτζ, που το 2013 παντρεύτηκε την κόρη του κ. Όρμπαν, Ραχέλ, είναι άλλος ένας ανερχόμενος επιχειρηματίας. Εταιρεία που ήταν υπό τον έλεγχό του το 2014 και το 2015 κέρδισε συγχρηματοδοτούμενες από την Ε.Ε. συμβάσεις συνολικής αξίας 65 εκατ. ευρώ για να τοποθετήσει φωτισμό LED στους δρόμους πόλεων, όπου η δημοτική αρχή πρόσκειτο στο Φιντέζ, σε όλη την Ουγγαρία. Η υπηρεσία της Ε.Ε. κατά της Διαφθοράς (Olaf) επιβεβαίωσε στους "F.T." ότι ερευνούσε αυτές τις συμβάσεις. Το 2015, η ουγγρική έκδοση του περιοδικού "Forbes", εκτιμούσε ότι η περιουσία της οικογένειας, εξαιρουμένου του κ. Τιμπόρτζ, ανερχόταν σε 22 εκατ. ευρώ.

Όλως περιέργως, ίσως, η άνοδος των συνδεόμενων με το Φιντέζ επιχειρηματιών συμβαίνει σε κοινή θέα - και μάλιστα με επίσημη έγκριση. Ο Άντρας Λάντζι, πρύτανης του Πανεπιστημίου Κόρβινους της Βουδαπέστης, που θεωρείται άτυπος ιδεολογικός καθοδηγητής του Φιντέζ, είπε στους "F.T." ότι «φυσικά, αυτοί είναι Ούγγροι ολιγάρχες». «Είναι όμως κάτι που επιδιώκεται ανοιχτά ως πολιτική, είναι αυτό που θέλει (η κυβέρνηση)» πρόσθεσε. «Μολονότι (ο Όρμπαν) ποτέ δεν το είπε, ίσως ενθαρρύνει ή επιτρέπει να γίνουν κάποιοι Ούγγροι επιχειρηματίες πραγματικά πλούσιοι ώστε να δημιουργηθεί η κορυφή της μεσαίας τάξης της Ουγγαρίας».

Οι σύμμαχοι του Όρμπαν

Ιστβάν Γκαράντσκι

Ιδιοκτήτης της Βίντεοτον, μιας από τις αγαπημένες ποδοσφαιρικές ομάδες του Όρμπαν, με τον οποίο συχνά παρακολουθούν μαζί αγώνες, ο Γκαράντσκι έχει συμφέροντα σε κατασκευαστικές εταιρείες, ποδόσφαιρο, τράπεζες και εμπόριο φυσικού αερίου. Ελέγχει μια επιχείρηση που κέρδισε ένα μεγάλο κατασκευαστικό συμβόλαιο για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κολύμβησης του 2017 στη Βουδαπέστη.

Ιστβάν Τιμπόρτζ

Παντρεμένος από το 2013 με την κόρη του Όρμπαν, Ραχέλ. Η εταιρεία Ήλιος του Τιμπόρτζ κέρδισε τις συγχρηματοδοτούμενες από την Ε.Ε. συμβάσεις αξίας 65 εκατ. ευρώ για να τοποθετήσει φωτισμό LED στους δρόμους πολλών ουγγρικών πόλεων. Αργότερα πούλησε το μερίδιό του στην Ήλιος και επένδυσε σε γη και ακίνητα.

"Πατριώτες" επιχειρηματίες

Οι ηγέτες του Φιντέζ έχουν αναφερθεί στην ανάγκη να δημιουργηθεί μια εθνική αστική τάξη ή αυτό που ο κ. Λάντζι αποκαλεί «πατριωτικός λόχος επιχειρηματιών». Αυτό που κάνει το κυβερνών κόμμα για να προωθήσει το όραμά του δεν είναι, λέει, πιο διεφθαρμένο από τις εθνικοποιήσεις της εποχής του κομμουνισμού ή από τις ιδιωτικοποιήσεις της μετακομμουνιστικής εποχής στη δεκαετία του '90.

Ανώτερος Ούγγρος τραπεζίτης αντιτείνει υπό καθεστώς ανωνυμίας ότι οι πατριώτες επιχειρηματίες δεν δημιουργούν καινοτόμους δουλειές. «Η νέα καπιταλιστική άρχουσα τάξη βγάζει τα χρήματά της από τις σχέσεις με την κυβέρνηση και ο ανταγωνισμός γι' αυτές τις συμβάσεις είναι κάθε άλλο παρά δίκαιος, ανοιχτός ή διαφανής». Ο Πέτερ Μάρτιν από τη Διεθνή Διαφάνεια λέει ότι μολονότι η ευνοιοκρατία και οι δωροδοκίες ήταν μεγάλα προβλήματα στη διάρκεια των 8 χρόνων της σοσιαλιστικής κυβέρνησης πριν από το 2010, πολλοί Ούγγροι δεν αντιλαμβάνονται ότι η διαφθορά υφίσταται πλέον σε πολύ πιο κεντρικό επίπεδο.«Πριν το 2010 η διαφθορά ήταν κυρίως μια δυσλειτουργία του συστήματος», λέει. «Σήμερα αποτελεί μέρος του συστήματος».

Η ακροδεξιά αντιπολίτευση

Τον Σεπτέμβριο εμφανίστηκαν σε όλη την Ουγγαρία γιγαντοαφίσες, που απεικόνιζαν τον πρωθυπουργό Όρμπαν μαζί με τρεις επιχειρηματίες πάνω από ένα σύνθημα με γραμματοσειρά που θύμιζε την ταινία «Ο Νονός» και έγραφε «Γκάνγκστερ». Πίσω από την εκστρατεία αυτή ήταν το ακροδεξιό κόμμα Γιόμπικ, που προσπαθεί να επανατοποθετηθεί στον πολιτικό χάρτη ως κεντρώο, βάζοντας στο επίκεντρο την καταπολέμηση της διαφθοράς.

Το κερασάκι στην τούρτα είναι οι ισχυρισμοί ότι το Γιόμπικ φέρεται να χρηματοδοτείται από τον Λάγιος Σίμιτσκα, τον μεγιστάνα και πρώην οικονομικό εγκέφαλο του Φιντέζ, ο οποίος έχασε την εύνοια του Όρμπαν το 2015. Ο Σίμιτσκα και το Γιόμπικ έχουν αρνηθεί την ύπαρξη οικονομικών δεσμών, ενώ η κυβέρνηση έκανε λόγο για μυθεύματα, που διασπείρουν οι εχθροί της. Σε άλλη εκστρατεία με αφίσες το Γιόμπικ εμφάνιζε τον Όρμπαν με τους ίδιους επιχειρηματίες και το σύνθημα: «Εσύ δουλεύεις. Αυτοί κλέβουν». Οι αφίσες εμφανίστηκαν σε διαφημιστικούς χώρους δύο εταιρειών του Σίμιτσκα - ωθώντας το Φιντέζ να επιβάλλει άμεσα πιο αυστηρούς κανόνες για την πολιτική αφισοκόλληση.

Η αρμόδια ρυθμιστική αρχή, επικεφαλής της οποίας είναι πρώην βουλευτής του Φιντέζ, ανακοίνωσε ότι οι αφίσες του Γιόμπικ παραβίασαν τη νομοθεσία περί χρηματοδότησης πολιτικής εκστρατείας και επέβαλε πρόστιμα που ξεπερνούν τα 660 εκατ. φιορίνια (2,1 εκατ. ευρώ) - αρκετά για να αδειάσουν τα ταμεία του κόμματος, λένε οι ηγέτες του Γιόμπικ.

Ο Μπαλίντ Μαγκιάρ, συγγραφέας του βιβλίου «Κράτος Μαφίας», που ισχυρίζεται ότι η Ουγγαρία έχει καταληφθεί από την πολιτική και επιχειρηματική ελίτ του Φιντέζ, λέει ότι, σύμφωνα με δημοσκόπηση πέρυσι τα 3/4 όσων απάντησαν πιστεύουν ότι είναι πιθανό ο πρωθυπουργός να βγάζει χρήματα μέσω αχυρανθρώπων. «Οι πολίτες αισθάνονται», λέει, «ότι δεν πρόκειται για συνηθισμένη διαφθορά, αλλά ότι είναι κεντρικά καθοδηγούμενη».

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL