Είκοσι χρόνια έκλεισαν φέτος τον Νοέμβριο από το θάνατο του Ζορζ Μαρσέ, του εμβληματικού γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Γαλλίας από το 1972 ώς το 1994. Ο Μαρσέ εξέφρασε την προσέγγιση όλων των δυνάμεων της Αριστεράς με το Κοινό Πρόγραμμα του 1972 στο πλαίσιο της Ένωσης της Αριστεράς - ένα πρόγραμμα το οποίο ο ίδιος διέρρηξε το 1977. Κερδισμένος από την εξέλιξη αυτή, όπως αποδείχθηκε, ήταν ο ηγέτης των Σοσιαλιστών Φρανσουά Μιτεράν. «Ήμασταν πολύ άδικοι απέναντί του» είπε κάποτε ο Ρομπέρ Υ, που τον διαδέχθηκε στη θέση του εθνικού γραμματέα του κόμματος.
Στην κατεύθυνση αυτή κινείται ο επίτιμος ευρωβουλευτής του ΚΚΓ Φρανσίς Βιρτζ, τονίζοντας ότι ο «Ζορζ Μαρσέ δεν μπορούσε να αφήσει κανέναν αδιάφορο». «Η εξαιρετικά ισχυρή του προσωπικότητα γοήτευε ή εξόργιζε, μερικές φορές και τα δύο μαζί. Αλλά ένα είναι σίγουρο: δεν αντιστοιχεί στην καρικατούρα που έχουν κατασκευάσει οι κατήγοροί του. Ήταν πλήρης, με γλώσσα άμεση, αγνοούσε τη μνησικακία, ήξερε να ακούει, ακόμη και τη σκληρή κριτική. Και, κυρίως, στόχευε, σε αντίθεση με ό,τι έχει επικρατήσει να λέγεται, στην αναζήτηση νέων ιδεών και στην προώθηση της ανανέωσης του κόμματος, εκτός από τις περιπτώσεις που πίστευε ότι αυτό απειλούταν - κάτι που ο ένας ή ο άλλος παλαιολιθικός και στενοκέφαλος ηγέτης εκμεταλλεύτηκε πολλές φορές για να τον κάνει να αμφισβητήσει τη σκοπιμότητα ενός σχεδίου αλλαγής που το θεωρούσαν υπερβολικά τολμηρό» έγραψε στην “L’ Umanite” ο Βιρτζ, που διετέλεσε συνεργάτης του από το 1976 ώς το 1982, μια κρίσιμη περίοδο και για τη Γαλλία, και για το κόμμα.
Ειδικά για το τελευταίο, τα γεγονότα που σημάδεψαν εκείνη την περίοδο δεν ήταν λίγα: ο ευρωκομμουνισμός, η επέμβαση της ΕΣΣΔ στο Αφγανιστάν, ο Γιαρουζέλσκι στην Πολωνία, η άνοδος του θατσερισμού και του ρεϊγκανισμού στη Βρετανία και στις ΗΠΑ, τα στρατιωτικά πραξικοπήματα στη Λατινική Αμερική, ο μυστικός πόλεμος μεταξύ Ουάσιγκτον και Νικαράγουας, οι σφαγές στα παλαιστινιακά στρατόπεδα Σάμπρα και Σατίλα στον Λίβανο. Το αποκορύφωμα, βέβαια, στη Γαλλία ήταν η εκλογή του Μιτεράν τον Μάιο του 1981 και η είσοδος των κομμουνιστών στην πρώτη κυβέρνησή του-, μια απόφαση που επικρίθηκε έντονα.
Για αποφάσεις «άλλοτε δίκαιες και πολλά υποσχόμενες, άλλοτε συζητήσιμες, ορισμένες φορές λαθεμένες» (π.χ. η επίσκεψη στη Μόσχα τον Ιανουάριο του 1980, μετά τη σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν) κάνει λόγο ο Βιρτζ, που τονίζει ότι δεν μπορεί να κάνει απολογισμό, απλά να καταγράψει προσωπικές σκέψεις και εμπειρίες και να φωτίσει κάποιες άγνωστες πτυχές του Μαρσέ που έρχονται σε αντίθεση με την αρνητική του εικόνα. Αναφέρεται έτσι σε ένα ελάχιστα γνωστό περιστατικό. Τον Απρίλιο του 1980, ο Μαρσέ, που είχε ιδρύσει την Επιτροπή υπεράσπισης των ελευθεριών και των δικαιωμάτων του ανθρώπου στη Γαλλία και στον κόσμο, επισκέφθηκε το γραφείο των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, στη Γενεύη, με μια λίστα 13 πολιτικών κρατουμένων, την απελευθέρωση των οποίων διεκδικούσε η Επιτροπή του ΚΚΓ. Μεταξύ τους συμπεριλαμβάνονταν ο Τσεχοσλοβάκος Βάκλαβ Χάβελ, εκπρόσωπος της Χάρτας 77, εμβληματικός αντικαθεστωτικός στη χώρα του, γνωστός θεατρικός συγγραφέας, και ο Νάταν Σαράνσκι, ένας από τους επιφανέστερους σοβιετικούς αντικαθεστωτικούς. «Επρόκειτο για προσωπικότητες πολύ διαφορετικές μεταξύ τους, που ήσαν αντίθετοι με τις δικές μας απόψεις» γράφει ο Βιρτζ. «Ο πρόεδρος του γραφείου του ΟΗΕ εκτίμησε αυτή την επιλογή, ενώ οι γνωστοί σχολιαστές την αγνόησαν» συνεχίζει ο ίδιος, προσθέτοντας επίσης την «εκπληκτική εκστρατεία για την απελευθέρωση του Ν. Μαντέλα, τη θερμή επίσκεψη του τελευταίου στον Μαρσέ για να τον ευχαριστήσει για την αλληλεγγύη του», κάτι «που είναι, ευτυχώς, περισσότερο γνωστό».
