“Δε φοβόμαστε” φώναξαν η δήμαρχος της Βαρκελώνης Άντα Κολάου και δεκάδες χιλιάδες πολίτες από την Πλατεία της Καταλωνίας αφού τίμησαν με ενός λεπτού σιγή τους 14 νεκρούς και τους περισσότερους από 100 τραυματίες των τρομοκρατικών επιθέσεων στη Βαρκελώνη και το Καμπρίλς. “Δε φοβόμαστε” συμπλήρωσαν από το δημαρχείο της Μαδρίτης στην Πουέρτα ντελ Σολ η δήμαρχος της πόλης Μανουέλα Καρμένα και οι δήμαρχοι δεκάδων άλλων ισπανικών πόλεων και εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες που εκδήλωσαν την αλληλεγγύη τους στα θύματα και τις οικογένειές τους. Στην πρωτοβουλία της Κολάου συμμετείχαν τελικά ο βασιλιάς της Ισπανίας Φελίπε Στ’ και οι πρόεδροι της εθνικής και τοπικής κυβέρνησης Ραχόι και Πουιχντεμόντ.
Η δημοκρατική και προοδευτική Ισπανία, με τις δύο πόλεις σύμβολά της, τη Βαρκελώνη και τη Μαδρίτη, πήρε την πρωτοβουλία να ξεπεράσει τις εθνικιστικές ρητορικές του ισπανικού κράτους και της καταλανικής Δεξιάς και τη φασιστοειδή ισλαμοφοβία, και να χρησιμοποιήσει τη γλώσσα της αλληλεγγύης και της δημοκρατίας, της ανοικτής και πολυπολιτισμικής κοινωνίας σε μια στιγμή δοκιμασίας. Οι ρατσιστές και οι ισλαμόφοβοι απομονώθηκαν τόσο από τους θεσμούς, με δημοτικό σύμβουλο της Δημοκρατικής Αριστεράς της Καταλωνίας (ERC) να παίρνει και να πετάει ρατσιστικό πλακάτ συναδέλφου του, την αστυνομία της Μαδρίτης να απομακρύνει τους νεοναζί της Κοινωνικής Στέγης που επιχείρησαν να παρέμβουν σε εκδήλωση για τα θύματα και το Μόντμπανκ της Καταλωνίας να καταδικάζει τους φασίστες που, με συνθήματά τους στον χώρο τον οποίο χρησιμοποιεί ως χώρο λατρείας η μουσουλμανική κοινότητα, απείλησαν: “Πούστηδες μουσουλμάνοι θα πεθάνετε”.
Ο ηγέτης του Unidos Podemos Πάμπλο Ιγκλέσιας και ο επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Κόμματος Πέδρο Σάντσεθ ήταν οι πρώτοι που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση της Κολάου να τιμήσουν τα θύματα και τις οικογένειές τους λίγες ώρες μετά την τρομοκρατική ενέργεια στον τόπο της άσκοπης θυσίας 14 ανθρώπων - για κάποιους λίγους στο όνομα μιας θρησκείας, αλλά για τους περισσότερους στο όνομα ενός μισητού φονταμενταλισμού που δεν έχει καμία σχέση με αυτή. Το Ισλαμικό Κράτος ανέλαβε την ευθύνη. Η Ισλαμική Επιτροπή της Ισπανίας και άλλες ισλαμικές κοινότητες και οργανώσεις στη χώρα καταδίκασαν με τον πλέον σκληρό και κατηγορηματικό τρόπο τους τρομοκράτες και τα κίνητρά τους. Η δήμαρχος της Βαρκελώνης κατάφερε να αποτελέσει τον συνδετικό ιστό μιας ολόκληρης κοινωνίας που δεν έχει ακόμη συνειδητοποιήσει τι συνέβη.
Από την εκδήλωση της τρομοκρατικής επίθεσης στη Βαρκελώνη εμφανίστηκε ένας άμεσος δυϊσμός αρμοδιοτήτων και εξουσιών με τη δεξιά τοπική εθνικιστική κυβέρνηση του Κάρλες Πουιχντεμόντ να χρησιμοποιεί την Αστυνομία της Καταλωνίας, σε αντιδιαστολή με την εθνική αστυνομία και την Γκουάρντια Θιβίλ, που ελέγχονται από την κυβέρνηση του επίσης δεξιού Ραχόι. Η απουσία του επίσημου ισπανικού κράτους φαινόταν πλήρης τις πρώτες ώρες μετά την τρομοκρατική επίθεση, αφού ακόμη και η άφιξη του Ραχόι και του υπουργού Εσωτερικών Ινιάθιο Θόιντο στις δέκα το βράδυ της Παρασκευής στη Βαρκελώνη πέρασε εντελώς... απαρατήρητη. Ο Ραχόι είχε μια τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πουιχντεμόντ πριν ξεκινήσει για τη Βαρκελώνη, ενώ μετά την άφιξή του ήταν εντελώς απομονωμένος, αφού δεν είχε καμία επικοινωνία με την Αστυνομία της Καταλωνίας, που είχε προχωρήσει ήδη σε δύο συλλήψεις και είχε σκοτώσει πέντε άλλους τρομοκράτες στο Καμπρίλς, οι οποίοι είχαν ζωθεί με ψεύτικα εκρηκτικά.
Η αλήθεια είναι ότι την Παρασκευή το βράδυ η Καταλωνία έμοιαζε περισσότερο με μια... ανεξάρτητη δημοκρατία, παρά με μια από τις μεγάλες περιφέρειες του ισπανικού κράτους. Ο Πουιχντεμόντ φρόντισε να αφήσει εκτός πολιτικής σκηνής τη διοργάνωση του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Καταλωνίας που πρότεινε ο ίδιος και το κόμμα του για την 1η Οκτωβρίου.
Αποστάσεις του Unidos Podemos από το Αντιτρομοκρατικό Σύμφωνο
Ο Ραχόι ανέκτησε την πρωτοβουλία με τη σύγκληση του Συμβουλίου Κρίσης, όπου συμπροέδρευσε με τον Πουιχντεμόντ, ζητώντας ενότητα εναντίον της τρομοκρατίας και την υπεράσπιση της δημοκρατίας, της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, χωρίς να παραλείψει να υπογραμμίσει τη σημασία της συνεργασίας και του συντονισμού με τις τις αρχές της Καταλωνίας. Ο Ραχόι επανέφερε την αρχική του πρόταση για σύγκληση του Αντιτρομοκρατικού Συμφώνου του 2015, υπογραμμίζοντας ότι θα συνεδριάσει τη Δευτέρα το πρωί.
Ο συντονιστής της Ενωμένης Αριστεράς και αναπληρωματικός κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Unidos Podemos Αλμπέρτο Γκαρθόν προειδοποίησε ότι η κοινοβουλευτική ομάδα του Unidos Podemos θα συμμετάσχει τη Δευτέρα μόνο ως “παρατηρητής” στο Αντιτρομοκρατικό Σύμφωνο, παραμένοντας ανοικτή στον διάλογο για να αναζητηθούν “συντονισμένες” λύσεις. “Αυτήν τη στιγμή το Unidos Podemos διατηρεί την κατάσταση του παρατηρητή στο πλαίσιο του Αντιτρομοκρατικού Συμφώνου, αλλά είμαστε ανοιχτοί σε οποιονδήποτε διάλογο, γιατί αυτό που βιώνουμε είναι ένα πρόβλημα τεράστιας έκτασης που απαιτεί συμφωνημένες και συντονισμένες λύσεις” δήλωσε ο Γκαρθόν στη Βουλή. Ο Γκαρθόν διευκρίνισε ότι το Unidos Podemos θα συμμετέχει σε αυτήν τη συνεδρίαση ως “παρατηρητής”, γιατί πιστεύει ότι «πρέπει να είμαστε ενωμένοι ενάντια στην τρομοκρατία» και ότι ο αγώνας ενάντια σε αυτήν τη μάστιγα απαιτεί “συντονισμό”, προειδοποιώντας ότι στο πλαίσιο της Ενωμένης Αριστεράς θεωρεί ότι “είναι καιρός να ανοίξουμε τη συζήτηση σχετικά με τη χρηματοδότηση ομάδων όπως το ISIS, από χώρες όπως η Σαουδική Αραβία ή η Τουρκία”.
Τα θύματα
Οι ισπανικές αρχές προχωρούν στην αναγνώριση των θυμάτων με DNA στο Δικαστικό Μέγαρο της Βαρκελώνης. Στα θύματα περιλαμβάνεται ένα παιδάκι τριών ετών και μια 75χρονη Πορτογαλίδα. Τα νοσοκομεία της Βαρκελώνης περιέθαλψαν 88 τραυματίες, του Καμπρίλς άλλους πέντε, αλλά εκτιμάται ότι οι τραυματίες ξεπέρασαν τους 100. Οι τραυματίες και οι νεκροί προέρχονται από 34 διαφορετικές χώρες, τις: Ισπανία, Άγιο Δομίνικο, Αίγυπτο, Αλγερία, Αργεντινή, Αυστραλία, Αυστρία, Βέλγιο, Βενεζουέλα, Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, ΗΠΑ, Ιρλανδία, Ισημερινό, Ιταλία, Ολλανδία, Καναδά, Κίνα, Κολομβία, Κούβα, Κουβέιτ, Μαρόκο, Μαυριτανία, Ονδούρα, Ουγγαρία, Πακιστάν, Περού, Ρουμανία, Ρωσία, Ταϊβάν, Τουρκία, Φιλιππίνες και την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Δεκαπέντε από τους τραυματίες της επίθεσης στη Βαρκελώνη βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση, όπως και ένας εκ των επτά τραυματισθέντων στην παραλιακή πόλη του Καμπρίλς. Οι νοσοκομειακές αρχές της Βαρκελώνης ανακοίνωσαν ότι περιέθαλψαν και 95 άτομα, κυρίως με ψυχολογική υποστήριξη, γιατί από τη δυναμική της απόπειρας και τις σκηνές που έζησαν έχασαν τον προσανατολισμό τους και την επαφή με το περιβάλλον, αδυνατώντας σε ορισμένες περιπτώσεις να θυμηθούν τα προσωπικά τους στοιχεία ή το ξενοδοχείο που διέμεναν.
Η Βαρκελώνη “γιάφκα” τζιχαντιστών;
Η πόλη της Βαρκελώνης, αλλά και γενικότερα η Καταλωνία, θεωρούνται από τις πλέον προσφιλείς πόλεις και περιοχές για την ανάπτυξη τζιχαντιστικών πυρήνων, αφού από το 2012 σε 30 επιχειρήσεις της αστυνομίας έχουν συλληφθεί 62 άτομα. H ισπανική αστυνομία έχει συλλάβει από τις αρχές του έτους 51 άτομα σε 36 επιχειρήσεις, σε σχέση με τα 69 άτομα που συνέλαβε το 2016. Από τον Ιούνιο του 2015 οι ισπανικές αρχές έχουν αυξήσει στο “Επίπεδο 4” τον κίνδυνο τρομοκρατικής επίθεσης από ισλαμιστές, πλησιάζοντας κοντά στο ζενίθ του “Επιπέδου 5”, με αποτέλεσμα να έχουν συλλάβει πάνω από 180 υπόπτους για τρομοκρατία. Από τις επιθέσεις εναντίον των τρένων στη Μαδρίτη στις 11 Μαρτίου του 2004 έχουν συλληφθεί στην Ισπανία 791 ύποπτοι, εκ των οποίων 68 σε τρίτες χώρες, ενώ στις αρχές του καλοκαιριού οι αρχές παρακολουθούσαν περίπου χίλια άτομα.
Οικογενειοκρατία στην... τρομοκρατία;
Ο 17χρονος καταζητούμενος Μουσά Ουκαμπίρ Σοπράνο, που θεωρείται ότι ήταν ο οδηγός του μοιραίου βαν, και ο 28χρονος αδελφός του Ντρις Ουκαμπίρ Σοπράνο, που παραδόθηκε την Παρασκευή στην Αστυνομία της Καταλωνίας, φαίνεται ότι έχουν διπλή υπηκοότητα, της Ισπανίας και του Μαρόκου. Ο Μουσά χαρακτηρίζεται συμπαθητικό και καλό παιδί από άτομο που τον συναναστράφηκε στο σχολείο και μιλάει άπταιστα καταλανικά, αφού γεννήθηκε στο Ριπόγ της Καταλωνίας τον Οκτώβριο του 1999.
Στο προφίλ του όμως στο Facebook εμφανίζεται η εικόνα ενός νέου που θα ήθελε να σκοτώσει όλους τους άπιστους και να αφήσει ζωντανούς μόνο τους πιστούς μουσουλμάνους, δηλώνοντας ότι δεν θα μπορούσε να ζήσει σε μία μόνο χώρα: το Βατικανό. Ο αδελφός του Ντρις παρουσιάστηκε στην αστυνομία την Παρασκευή το βράδυ για να καταγγείλει την κλοπή των προσωπικών του ντοκουμέντων, μετά την τρομοκρατική απόπειρα και την αναμετάδοση από τα ισπανικά μέσα ενημέρωσης της εικόνας του ως πιθανού τρομοκράτη, δεδομένου ότι το ένα βαν είχε ενοικιαστεί στο όνομά του. Η Αστυνομία της Καταλωνίας εκτιμά ότι ο αδελφός του Μουσά μπορεί να πήρε την ταυτότητα και το δίπλωμα του Ντρις για την ενοικίαση του λευκού βαν μάρκας Fiat που έσπειρε τον θάνατο. Από την εταιρεία Telefurgo της Σάντα Περπέτουα ντε Μογκόδα φαίνεται ότι αναγνώρισαν τον Ντρις ως το άτομο που πήρε το βαν.
Η Αστυνομία της Καταλωνίας αναζητά ένα τέταρτο άτομο, που εκτιμάται ότι συμμετείχε στον ισλαμικό πυρήνα, χωρίς να ανακοινώσει όνομα και χαρακτηριστικά, διευκρινίζοντας ότι το άτομο που βρέθηκε νεκρό από μαχαιριά στο αυτοκίνητο που σταμάτησε η αστυνομία το βράδυ της Παρασκευή κοντά στη λεωφόρο Ντιαγκονάλ της Βαρκελώνης ήταν πιθανώς ο ιδιοκτήτης του και πως ο δράστης διέφυγε μετά τους πυροβολισμούς της αστυνομίας.
Σύμφωνα με την αστυνομία, τρεις από τους πέντε τρομοκράτες που σκοτώθηκαν στο Καμπρίλς ήταν αδέλφια. Πριν από την απόπειρα της Βαρκελώνης ένας άλλος τρομοκράτης σκοτώθηκε και ένας άλλος τραυματίστηκε βαριά στο Αλκανάρ της Καταλωνίας από έκρηξη που προκλήθηκε από φιάλες βουτανίου και προπανίου, πιθανώς καθώς προσπαθούσαν να κατασκευάσουν βόμβες για τρομοκρατικές ενέργειες.
Οι τροχοί που... σκοτώνουν
Στη Βαρκελώνη, στη Νίκαια, στο Παρίσι, στο Βερολίνο, στο Λονδίνο και στη Στοκχόλμη τα μεταφορικά μέσα αποτέλεσαν σε οκτώ περιπτώσεις τα “εργαλεία” τρομοκρατικών επιθέσεων που άφησαν στους δρόμους δεκάδες νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες.
Στις 9 Αυγούστου, έξι χιλιόμετρα από το κέντρο του Παρισιού, μια BMW που οδηγούσε Αλγερινός τραυμάτισε έξι στρατιώτες. Στις 19 Ιουνίου ένας 47χρονος ισλαμόφοβος Βρετανός σκότωσε ένα άτομο και τραυμάτισε άλλα εννιά κοντά σε τέμενος, για να σωθεί από σίγουρο λιντσάρισμα από τον ιμάμη. Στις 3 Ιουνίου, οκτώ άτομα έχασαν τη ζωή τους και πάνω από 40 τραυματίστηκαν από επίθεση με φορτηγάκι και μαχαίρια κοντά στη Γέφυρα του Λονδίνου Γουέστμινστερ. Τον Μάρτιο, έξω από το βρετανικό κοινοβούλιο, ένας Βρετανός που είχε ασπαστεί το Ισλάμ δολοφόνησε με όχημα και μαχαίρι επτά άτομα και τραυμάτισε περισσότερα από πενήντα. Στις 7 Απριλίου στη Στοκχόλμη τέσσερα άτομα σκοτώθηκαν και 15 τραυματίστηκαν από φορτηγό σε περιοχή πεζόδρομων και εμπορικών κέντρων. Στις 19 Δεκεμβρίου 2016 ένας άνδρας σκότωσε 11 άτομα και τραυμάτισε άλλα 48 στο Βερολίνο, ενώ ο Πολωνός οδηγός του φορτηγού που κλάπηκε αποτέλεσε το δωδέκατο θύμα. Την ημέρα της γαλλικής εθνικής εορτής της 14ης Ιουλίου του 2016 στη Νίκαια 85 άτομα έχασαν τη ζωή τους όταν φορτηγό πέρασε από την παραλιακή λεωφόρο της πόλης παρασύροντας όσους έβρισκε στον δρόμο του.
Διεθνής και ελληνική καταδίκη
Η καταδίκη της τρομοκρατικής επίθεσης ήταν άμεση και έφθασε από όλο τον κόσμο. Από τους πρώτους που καταδίκασαν την ενέργεια ήταν ο δήμαρχος του Λονδίνου Σαντίκ Καν και η Μελάνια Τραμπ, ενώ αργότερα προστέθηκε τόσο ο σύζυγός της Ντόναλντ Τραμπ όσο και ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα. Οι ηγέτες των ευρωπαϊκών χωρών καταδίκασαν τις τρομοκρατικές ενέργειες, συμπεριλαμβανομένων των Άνγκελα Μέρκελ, Εμ. Μακρόν, Τ. Μέι, Βλ. Πούτιν, και των κοινοτικών αρχών, με επικεφαλής τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Σμβουλίου Γιούνκερ και Τουσκ, αντίστοιχα.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός υπογράμμισε σε μήνυμά του στο Twitter ότι “αυτές τις δύσκολες στιγμές, η σκέψη όλων μας είναι στη Βαρκελώνη. Εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας στον ισπανικό λαό και τη συμπαράστασή μας στις οικογένειες των θυμάτων”. Ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης υπογράμμισε ότι “η Βουλή των Ελλήνων και ο ελληνικός λαός, προσηλωμένοι στις αρχές της ειρήνης και της δημοκρατίας, αποδοκιμάζουν κάθε πράξη τρομοκρατίας, κάθε ενέργεια που πλήττει την ομαλή καθημερινότητα των πολιτών, υπονομεύει την ειρηνική συνύπαρξη των λαών και στοχεύει τις θεμελιώδεις αρχές της Δημοκρατίας και ασφάλειας των πολιτών”, εκφράζοντας και τα συλλυπητήρια και τη συμπαράσταση της ελληνικής εθνικής αντιπροσωπείας και προσωπικά του ιδίου στην πρόεδρο του Κοινοβουλίου της Ισπανίας Άνα Παστόρ για την πολύνεκρη δολοφονική επίθεση στη Βαρκελώνη.
Ο ΣΥΡΙΖΑ υπογράμμισε ότι “η φρίκη της τρομοκρατίας απειλεί την ίδια τη δημοκρατία”, εκτιμώντας ότι “με ενότητα και αλληλεγγύη μπορούμε να νικήσουμε τον φόβο”. Στην ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ υπογράμμισε “την αμέριστη αλληλεγγύη και συμπαράσταση στον λαό της Ισπανίας, που δοκιμάζεται από το τρομοκρατικό χτύπημα στη Βαρκελώνη. Αυτές τις δύσκολες ώρες, η σκέψη όλων μας βρίσκεται στα θύματα της επίθεσης. Απευθύνουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια στις οικογένειες των νεκρών και ευχόμαστε ταχεία ανάρρωση στους τραυματίες”.
