Της Νίκης Θεσσαλού
Στο σινεμά Σίσκα της Λιουμπλιάνας μια ομάδα καλλιτεχνών παρουσιάζει εδώ και καιρό μια παράσταση με τον τίτλο «Φοβάμαι τη Σλοβενία» (I fear Slovenia). Ο τίτλος είναι μια παράφραση του σλόγκαν του σλοβενικού οργανισμού τουρισμού «Νιώθω τη Σλοβενία» (I feel Slovenia). Και ξηλώνει θηλιά - θηλιά το πουλόβερ του σλοβενικού success story, της κατά Σόιμπλε πρότυπης δημοσιονομικής προσαρμογής και μεταρρυθμιστικής προσπάθειας στην Ευρώπη.
Πριν από δύο χρόνια, η «Ελβετία των Βαλκανίων», όπως θέλει να πλασάρει τη χώρα της η σλοβενική πολιτική ελίτ, βυθίστηκε σε μια τριπλή κρίση: κρίση των τραπεζών, κρίση της αγοράς ακινήτων, κρίση χρέους. Και αποφάσισε να την ξεπεράσει χωρίς να πέσει στα νύχια της τρόικας, πλην όμως κάνοντας όλα όσα θα επέβαλε η τρόικα κι ακόμη παραπάνω. Ξεπούλησε τα ασημικά του κράτους -το αεροδρόμιο της Λιουμπλιάνα (της «αγαπημένης») το πήρε η Fraport AG της Φραγκφούρτης, τον σλοβενικό ΟΤΕ τον χτυπά η Deutsche Telekom, τη μεγαλύτερη ζυθοποιία της χώρας την αγόρασε η Heineken-, ανέβασε τον ΦΠΑ, συρρίκνωσε τις δημόσιες επενδύσεις, προχώρησε σε βαθιές περικοπές στο κοινωνικό κράτος και στο σύστημα δημόσιας υγείας.
Και οι οικονομικοί δείκτες πήραν να σταθεροποιούνται. Έως και μια στάλα ανάπτυξης έκανε την εμφάνισή της, κυρίως χάρη στις επιδόσεις της τουριστικής βιομηχανίας, αλλά και χάρη στις εξαγωγές φαρμάκων και εξαρτημάτων αυτοκινήτων.
Ωστόσο, το σημαντικότερο εξαγώγιμο προϊόν της Σλοβενίας, το σωτήριο έτος 2015, είναι οι καλοσπουδαγμένοι της νέοι άνθρωποι, που εγκαταλείπουν μαζικά τη χώρα με κατεύθυνση τη Γερμανία ή τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Όσο βελτιώνονται οι δείκτες, τόσο βαθαίνει η απογοήτευση μεταξύ των νέων, τόσο αυγαταίνει η ανάγκη τους να ψάξουν αλλού την τύχη τους. Μάλιστα, όλο και περισσότερες οικογένειες επενδύουν όλες τους τις αποταμιεύσεις -κάποιοι πουλούν και τα σπίτια τους- στις σπουδές των παιδιών τους στο εξωτερικό, με την ελπίδα να μείνουν εκεί έξω και να βρουν μια δουλειά από την οποία θα μπορούν να ζουν.
Αυτά και άλλα αντίστοιχα, βγαλμένα μέσα από τη σκληρή καθημερινότητα των Σλοβένων «καλών μαθητών» της Ευρώπης, παρουσιάζουν οι περφόρμερ στο «Φοβάμαι τη Σλοβενία», ενώ στους όμορφους δρόμους της Λιουμπλιάνα, γύρω από τον μπαρόκ αναστηλωμένο πύργο της, βλέπει κανείς σχεδόν αποκλειστικά τουρίστες να σουλατσάρουν ή να βγάζουν τις απαραίτητες selfie στα καφέ με τα περίφημα ντόπια γλυκά - κέικ που τιμώνται 4 ευρώ το κομμάτι και που οι περισσότεροι Σλοβένοι δεν έχουν πλέον την πολυτέλεια να τα απολαύσουν. Σε αντίθεση με πολλούς από την πολιτική τους ελίτ, που δυσκολεύονται να εξηγήσουν πού βρέθηκαν τα χρήματα στους λογαριασμούς τους...
