Του ΝΙΚΟΥ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ
Ναι, η προοπτική εξουσίας για τον "ΣΥΡΙΖΑ και τ' αδέλφια" του στην Ευρώπη είναι σήμερα περισσότερο πιθανή από ποτέ. Και δεν είναι μόνο η θεαματική εκτόξευση της δημοφιλίας του Podemos στην Ισπανία, που "συγχρονίζεται" με τη σταθερή πορεία ανέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ σε κόμμα εξουσίας στην Ελλάδα το μοναδικό σημάδι της αλλαγής που έρχεται. Στη γειτονική Ιταλία το κλίμα είναι ανάλογο. Και είναι σημαντικό αυτό γιατί πρόκειται για τη χώρα-κλειδί του Νότου, που παίζει ακόμα "επίθεση" στη μικρή περιοχή του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού. Που βρίσκεται σε αναβρασμό εδώ και μήνες μετά την πρωθυπουργοποίηση του Ρένζσι με "απευθείας ανάθεση" από τη "σύμπραξη" Βερολίνου-Βρυξελλών.
Με τη διαφορά ότι εδώ δεν έχει αναδειχθεί ακόμα ο πολιτικός φορέας που θα απασφαλίσει τη λαϊκή οργή. Το ρηξικέλευθο σχήμα με προαπαιτούμενα την αριστερή ταυτότητα και μια «προχωρημένη» ιδιοσυγκρασία που θα μετουσιώσει το κίνημα διαμαρτυρίας σε συμπαγές μέτωπο ανατροπής, σε ριζοσπαστική πρόταση εξουσίας. Έτσι για την ώρα, η οργή εξανεμίζεται στις παλινδρομήσεις του Γκρίλο και στα τετριμμένα επιχειρήματά του για έξοδο από το ευρώ, επιστροφή στη λιρέτα κ.λπ., στην αφελή συμπόρευσή του με τη μακιγιαρισμένη βρετανική Ακροδεξιά του Φάρατζ.
Αλλά κι εδώ τα πράγματα αλλάζουν: Η Αριστερά κατεβάζει τον κόσμο στους δρόμους από Μιλάνο μέχρι Νάπολη. Φοιτητές και εργάτες συσπειρώνονται στο κοινό μέτωπο. Υπάρχει ελπίδα...
Φτάνουν όμως όλα αυτά για ν' αρπάξει η σύγχρονη Αριστερά την ιστορική ευκαιρία που της δίνεται να περάσει από τη διαμαρτυρία στην εξουσία; Να διατηρήσει αμείωτη την ορμή της και να εμπλουτίσει το όραμά της; Να "κεφαλαιοποιήσει" τις εμπειρίες της, παλιές και νέες, να εξορκίσει τους πειρασμούς των συμβιβασμών, να παραμείνει στην πρωτοπορία του αγώνα για κοινωνική αλλαγή;
Φτάνει, δηλαδή, να κερδίσεις ένα 30% της κοινωνίας για να σπάσεις τα ιερά «ταμπού» της, όταν ένα άλλο, μεγαλύτερο ίσως αθροιστικά κομμάτι της, δίχως ίχνος ταξικής συνείδησης, βολοδέρνει αναζητώντας πολιτική έκφραση και ελπίδα εδώ κι εκεί; Στη συνθηκολογημένη σοσιαλδημοκρατία, στις σοφιστείες του νεοφιλελευθερισμού, στα κόμματα ευκαιρίας που ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια στο σάπιο χώμα. Στα διάφορα πολιτικά ρετάλια του αστισμού, στην κρεατομηχανή της Ακροδεξιάς.
Ποια αλλαγή να περιμένεις όταν το πιο δυναμικό κομμάτι της κοινωνίας, η νεολαία, "εκπαιδεύται" να ψηφίζει όπως πηγαίνει κανείς στο σούπερ μάρκετ και αγοράζει το απορρυπαντικό με τους μπλε και πράσινους κόκκους επειδή του υπόσχεται "κατάλευκα λευκά"; Ποια ανατροπή να προκαλέσει ένα ιδεολογικά αθωράκιστο, αδρανοποιημένο, αποστασιοποιημένο προλεταριάτο που έχει λουφάξει στην παραίτηση και την απογοήτευση; Που δεν έχει συνειδητοποιήσει τη δύναμή του;
Με τη μέγιστη δυνατή αποφασιστικότητα, η Αριστερά πρέπει να διευρύνει την επιρροή και το αποτύπωμά της στις παραπαίουσες κοινωνίες. Με την πρακτική του καθημερινού ταξικού αγώνα, δίχως φορμαλιστικό λόγο, αξιοποιώντας τα μεγάλα θεωρητικά εργαλεία που έχει στα χέρια της -απ' την κλασική μαρξιστική ανάλυση ώς τις πιο σύγχρονες προσεγγίσεις σαν αυτή του Τομά Πικετί- οφείλει να συνεχίσει την ταξική αφύπνιση του εν υπνώσει νέου προλεταριάτου των πόλεων. Όλων αυτών των υποχείριων της απελευθερωμένης "αγοράς εργασίας" που σήμερα μοχθούν πίσω από κομπιούτερ και ταμειακές μηχανές, που έχουν πόστα πωλητών σε πολυκαταστήματα, φαστφουντάδικα, ντελίβερι, τηλεμάρκετινγκ. Σεκιουριτάδων, «ενοικιαζόμενων» καθαριστριών, παιδιών που πουλάνε "δωρεάν νουμεράκια" κινητής τηλεφωνίας στους σταθμούς του μετρό, που μπορεί να μην έχουν ροζιασμένα και μουτζουρωμένα χέρια, έχουν όμως πρησμένα πόδια απ' την ορθοστασία κι έχουν ξεχάσει τι σημαίνουν Κυριακές κι αργίες.
Ο Όουεν Τζόουνς έκανε την περασμένη Κυριακή στην Guardian μια πολύ εύστοχη παρατήρηση: "Σε όλη τη δυτική Ευρώπη", έγραψε, "η παλιά βιομηχανική εργατική τάξη -με τις σχετικά σταθερές θέσεις εργασίας και τις συνεκτικότερες κοινότητες που οργανώνονταν γύρω από τους χώρους εργασίας- έχει παραχωρήσει τη θέση της σε μια κατακερματισμένη και ανασφαλή τάξη εργαζομένων στο τομέα της παροχής υπηρεσιών. Η παρακμή του συνδικαλισμού και η ευφυής παρουσίαση της κορύφωσης του Ψυχρού Πολέμου, σαν να επρόκειτο πραγματικά να σηματοδοτήσει 'το τέλος της Ιστορίας', σημαίνει ότι οι νέες γενιές μεγάλωσαν χωρίς την παλιά κουλτούρα της παραδοσιακής Αριστεράς. Κι αυτό σημαίνει ότι οι μορφές οργάνωσης και επικοινωνίας που συχνά καθόριζαν τα παλιά αριστερά και εργατικά κινήματα είναι πλέον ξεπερασμένα. Το μήνυμα του Podemos είναι ένα: να προσαρμοστούμε και να ευδοκιμήσουμε".
