Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αραιές νεφώσεις
15 °C
13.4°C16.3°C
1 BF 77%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αυξημένες νεφώσεις
14 °C
12.2°C15.7°C
1 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Ασθενείς βροχοπτώσεις
14 °C
13.8°C15.4°C
2 BF 86%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
17 °C
15.4°C18.0°C
2 BF 60%
ΛΑΡΙΣΑ
Σποραδικές νεφώσεις
12 °C
11.9°C13.5°C
0 BF 87%
The Economist / The Economist: Η Μεγάλη Στασιμότητα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

The Economist / The Economist: Η Μεγάλη Στασιμότητα

Κοιτώντας το ζήτημα απ' έξω, η Γερμανία μοιάζει να είναι μια τρομακτική καλολαδωμένη μηχανή. Η υπερ-αποδοτική οικονομία της όχι μόνο δεν έχει επηρεαστεί από την κρίση του ευρώ, αλλά έχει πληρώσει και μεγάλο μέρος της "επισκευής" που έχει εμποδίσει την κατάρρευση των χωρών όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία. Οι εξαγωγές της κατακλύζουν τις αγορές όλου του κόσμου. Η καγκελάριος της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, φοράει το στέμα του αδιαμφισβήτητου ηγέτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παραδόξως, όμως, οι ίδιοι οι Γερμανοί δεν το βλέπουν έτσι. Πολλοί φοβούνται πως η χώρα τους απειλείται από την ανισότητα και τον ανεξέλεγκτο, ανάλγητο καπιταλισμό. Είναι ανασφαλείς και φοβισμένοι. Αισθάνονται φτωχοί.

Αυτό το χάσμα εξηγεί γιατί ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός, που συμφωνήθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 27ης Νοεμβρίου, μετά από πέντε εβδομάδες συνομιλιών και μια τελική συνεδρίαση 17 ωρών, περιστράφηκε γύρω από ένα σύνολο πολιτικών που απειλούν να αναστρέψουν ορισμένες από τις μεταρρυθμίσεις που έκαναν τη Γερμανία επιτυχημένη. Η συμφωνία, η οποία δημιουργεί έναν «μεγάλο συνασπισμό» ανάμεσα στο κεντροδεξιό CDU-CSU της κ. Μέρκελ και το κεντροαριστερό SPD, πρέπει ακόμη να εγκριθεί με δημοψήφισμα από τα 470.000 μέλη του SPD. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, που αναμένεται στις 14 Δεκεμβρίου, είναι κάθε άλλο παρά εγγυημένο. Αλλά αν περάσει, η κ. Μέρκελ θα πρέπει να επιβαρυνθεί με μία αριστερή ατζέντα που παραπέμπει στην εποχή των Kraftwerk. Αν η Μέρκελ δεν χρησιμοποιήσει τις θρυλικές πολιτικές της ικανότητες για να αποδυναμώσει αυτές τις ιδέες, ή, καλύτερα, να τις παραμερίσει εντελώς, η Γερμανία θα έχει μπελάδες.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η οικονομία της Γερμανίας τη βγάζει καθαρή χάρη στις παλιές της δόξες - ιδιαίτερα χάρη στην "Ατζέντα 2010", μια σειρά μεταρρυθμίσεων που ξεκίνησε το 2003 από τον Γκέρχαρντ Σρέντερ, τον προκάτοχο της κ. Μέρκελ. Αλλά αυτά τα αποθέματα μπορούν να εξαντληθούν με τη μία. Η παραγωγικότητα της εργασίας έχει αυξηθεί λιγότερο από το μισό απ' ότι στην Ισπανία τα τελευταία δέκα χρόνια και το συνολικό ποσοστό των δημοσίων και των ιδιωτικών επενδύσεων στο 17% του ΑΕΠ έχουν μειωθεί περισσότερο από το ένα πέμπτο από τότε που μπήκε η χώρα στο ευρώ. Καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν έχει πραγματοποιήσει λιγότερες μεταρρυθμίσεις από τη Γερμανία από όταν ξέσπασε η κρίση του ευρώ.

Πίσω στη Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας

Η "συνθήκη" του κυβερνητικού συνασπισμού που αριθμεί 185 σελίδες ήταν μία ευκαιρία να ξεκινήσει μια νέα μεταρρυθμιστική ατζέντα. Αντ' αυτού, οι προτάσεις της είναι ένα μείγμα άσχετων μέτρων -όπως το να χρεώνονται οι ξένοι που χρησιμοποιούν τους αυτοκινητοδρόμους- αλλά και βλαβερών. Για παράδειγμα, θέτει έναν νέο εθνικό κατώτατο μισθό των 8,50 ευρώ (11,50 δολάρια) την ώρα. Αυτό είναι ένα σχετικά υψηλό ποσό, ειδικά στην Ανατολική Γερμανία. Εκεί, οι εταιρείες συχνά δεν πληρώνουν περισσότερα από 6 ευρώ την ώρα, οπότε ο κατώτατος μισθός ίσως οδηγήσει ανθρώπους έξω από την αγορά εργασίας. Επίσης, συνιστά απομάκρυνση από την πιο ευέλικτη γερμανική παράδοση του να αφήνονται τα συνδικάτα και οι εργοδότες να διαπραγματεύονται σε κάθε κλάδο, σύστημα που βοήθησε να κρατηθούν οι γερμανικοί μισθοί χαμηλά κατά τα πρώτα χρόνια του αιώνα μας, όταν άλλες οικονομίες της Ευρωζώνης τους ανέβασαν τόσο που έγιναν μη ανταγωνιστικές.

Η συνταξιοδοτική πολιτική του συνασπισμού φαίνεται ακόμη πιο οπισθοδρομική. Στις μέρες μας, οι περισσότερες προηγμένες οικονομίες περιμένουν από τους ανθρώπους που πλέον ζουν περισσότερο να εργάζονται και περισσότερο. Αλλά ο συνασπισμός θέλει η ηλικία συνταξιοδότησης, η οποία αυξήθηκε στα 67 κατά τον προηγούμενο συνασπισμό, να μετακινηθεί πάλι προς τα κάτω για συγκεκριμένες ομάδες, και σε ορισμένες περιπτώσεις να κατέβει στα 63. Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Φρανσουά Ολάντ, ορθώς γινόταν αντικείμενο χλεύης, αν μη τι άλλο και από την κ. Μέρκελ, για ένα παρόμοιο τέχνασμα. Τώρα η γυναίκα που έχει διδάξει την υπόλοιπη Ευρώπη πως οι κοινωνικές δαπάνες είναι μη βιώσιμες θα ακολουθήσει το ίδιο σπάταλο μονοπάτι.

Ενώ κάνει πολλά ανόητα πράγματα, η συνθήκη επιβάλει να κάνει και κάποια λογικά. Η νέα κυβέρνηση συνεχίζει να δεσμεύεται για τον δαπανηρό στόχο να βάλει λουκέτο σε όλους τους πυρηνικούς αντιδραστήρες μέχρι το 2022, πράγμα το οποίο δυσκολεύει τους καταναλωτές οι οποίοι θα πρέπει να επωμισθούν το βάρος του κόστους της μετατροπής ενέργειας. Και όσο για την απαραίτητη επένδυση σε δημόσιες υποδομές, η συνθήκη προτείνει μικρότερες δαπάνες για γέφυρες, σιδηροδρόμους και δρόμους από τα 7 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο που πρότεινε η σχετική επιτροπή ειδικών από την κυβέρνηση. Σύμφωνα με τη μελέτη, το 14% των γερμανικών γεφυρών θα μπορούσαν να είναι επικίνδυνες.

Ο αντίκτυπος που θα έχει ο εν λόγω συνασπισμός στην υπόλοιπη Ευρώπη δεν είναι εντελώς χάλια. Ένα πλεονέκτημα είναι ότι, παρά τις πρωτόγονες οικονομικές πολιτικές του, το SPD φαίνεται πιο πρόθυμο να στηρίξει κάποιες βασικές μεταρρυθμίσεις, όπως η δημιουργία μιας τραπεζικής ένωσης. Αλλά αυτό θα μετρήσει λίγο, εάν η Γερμανία, η κινητήρια δύναμη της ευρωπαϊκής οικονομίας, τελματώσει. Και, υπό το φως της συμφωνίας για τον κυβερνητικό συνασπισμό, αυτός είναι ένας πραγματικός κίνδυνος.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL