Live τώρα    
13°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
13 °C
8.6°C15.2°C
1 BF 88%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αυξημένες νεφώσεις
11 °C
8.5°C13.0°C
1 BF 63%
ΠΑΤΡΑ
Αυξημένες νεφώσεις
14 °C
11.0°C14.4°C
2 BF 76%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
9 °C
8.8°C12.5°C
3 BF 81%
ΛΑΡΙΣΑ
Σποραδικές νεφώσεις
6 °C
5.9°C9.1°C
0 BF 100%
DIE ZEIT / DIE ZEIT: Στην Ευρώπη ενισχύονται τα εθνικιστικά κόμματα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

DIE ZEIT / DIE ZEIT: Στην Ευρώπη ενισχύονται τα εθνικιστικά κόμματα

του Τέο Ζόμερ

Ένα φάντασμα πλανάται πάνω από την Ευρώπη: η ταχεία εξάπλωση των λαϊκίστικων, εθνικιστικών, ακροδεξιών κομμάτων, τα οποία είναι ταυτόχρονα αντιευρωπαϊκά και ξενοφοβικά. Στο μεταξύ, αυτές τις μέρες τα κόμματα αρχίζουν να ετοιμάζουν τους υποψηφίους τους για τις ευρωεκλογές του Μαΐου.

«Η άνοδος του λαϊκισμού είναι σήμερα το πιο απειλητικό κοινωνικό και πολιτικό φαινόμενο στην Ευρώπη», υποστήριζε πρόσφατα ο Ιταλός πρωθυπουργός Ενρίκο Λέτα, στους Τάιμς της Νέας Υόρκης. «Πρέπει κάτι να κάνουμε για να το αντιμετωπίσουμε », προειδοποίησε , «αλλιώς θα έχουμε στις εκλογές του Μαΐου του 2014, το πιο αντιευρωπαϊκό Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που είχαμε ποτέ». Σύμφωνα με τον Λέτα για να αποτραπεί ένας «εφιάλτης» θα πρέπει τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα να καταφέρουν να κερδίσουν τουλάχιστον το 70% των εδρών της νέας Ευρωβουλής.

Μια πανοραμική εικόνα των χωρών της Ε.Ε. δείχνει ότι οι φόβοι του Λέτα δεν είναι αβάσιμοι. Όπως σημείωνε ο Αλέν Φρασόν στη γαλλική Le Monde: «Στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε. η ευρωπαϊκή ιδέα προκαλεί στην καλύτερη περίπτωση αδιαφορία και στη χειρότερη εχθρότητα». Πράγματι, από το φινλανδικό Κίρκενες μέχρι την Κρήτη αυξάνεται συνεχώς ο ευρωσκεπτικισμός.
Οι «Αληθινοί Φινλανδοί» έλαβαν στις βουλευτικές εκλογές πριν από δύο χρόνια το 19,1% των ψήφων. Στη Σουηδία, το κόμμα των Σουηδών Δημοκρατών -«η Σουηδία θα πρέπει να παραμείνει σουηδική»- έχουν καταλάβει από το 2010 είκοσι έδρες στο εθνικό κοινοβούλιο. Αλλά και το Λαϊκό Κόμμα της Δανίας, που πήρε το 20% πριν από δύο χρόνια εκφράζει αντιευρωπαϊκές απόψεις και θέσεις ενάντια στους μετανάστες.

Στην Ολλανδία, το Κόμμα της Ελευθερίας του Γκέερτ Βίλντερς ξεσπαθώνει ενάντια στην πολιτική λιτότητας και υποστηρίζει την έξοδο της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις μπορεί να κερδίσει 27 από τις 150 κοινοβουλευτικές έδρες. Στην Ελλάδα, οι δημοσκοπήσεις δίνουν στο ρατσιστικό , αντισημιτικό , αντιδημοκρατικό και τουλάχιστον εν μέρει εγκληματικό κόμμα της Χρυσής Αυγής πάνω από 10%.
Προβληματισμό προκαλεί και η άνθηση του Εθνικού Μετώπου στη Γαλλία. Οι δημοσκοπήσεις το φέρνουν φαβορί για την πρωτιά στις ευρωεκλογές. «Το πρώτο κόμμα της Γαλλίας», πανηγύριζε η πρόεδρός του Μαρίν Λεπέν, μετά τη νίκη του υποψηφίου του μετώπου στη Μπρινιόλ στη νότια Γαλλία. Μπορεί αυτή τη στιγμή το Εθνικό Μέτωπο να έχει λίγους βουλευτές στη γαλλική εθνοσυνέλευση εξαιτίας του πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος, αλλά η εικόνα μπορεί να αλλάξει άρδην στις δημοτικές εκλογές τον Μάρτη του 2014, εάν λάβει κανείς υπόψη τα χαμηλά δημοσκοπικά ποσοστά των κυβερνώντων Σοσιαλιστών και τις άγριες εσωκομματικές κόντρες εντός των συντηρητικών του UMP.

Στη Βρετανία, το κόμμα της Ανεξαρτησίας (UKIP ) φτάνει στις δημοσκοπήσεις το 11%. Κι έχει ωθήσει τον συντηρητικό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον να εξαρτήσει την παραμονή ή όχι της Βρετανίας στην Ε.Ε. από ένα μελλοντικό δημοψήφισμα. Επίσης, στην Ανατολική και Νοτιοανατολική Ευρώπη, ιδιαίτερα στην Πολωνία , ο ενθουσιασμός για την Ευρώπη έχει μειωθεί αισθητά.

Ακόμη και στη Γερμανία αυξάνονται οι αμφιβολίες για την ευρωπαϊκή, όπως έδειξε η παραλίγο εκλογική επιτυχία της Εναλλακτικής για τη Γερμανία, AfD. Μέχρι τώρα είχαμε μόνο τους νεοναζί του NPD που ενίοτε κατάφερναν να μπαίνουν στο ένα ή το άλλο από τοπικό κοινοβούλιο, αλλά πάντα στις επόμενες εκλογές εξαφανίζονταν. Τώρα όμως εγείρεται το ερώτημα του κατά πόσον ένα δεξιό κόμμα, χωρίς ξυρισμένα κεφάλια, αρβύλες και περιβραχιόνια με τη σβάστικα, μπορεί να βρει μια σημαντική εκλογική πελατεία. Οι ευρωεκλογές θα μπορούσαν να γίνουν για την AfD το εφαλτήριο για να εκτιναχθεί στη συνέχεια σε αρκετά τοπικά κοινοβούλια και -ποιος ξέρει;- ίσως το 2017 και στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο του Βερολίνου.

Η θετική εικόνα της Ε.Ε. έχει θαμπώσει παντού. Το Ευρωβαρόμετρο κατέγραψε τον Σεπτέμβριο ότι το 43% των πολιτών της Ένωσης νιώθουν ευρωσκεπτικιστές , το 40% «ευρωαισιόδοξοι» κι ένα 17% αναποφάσιστοι.

Μόνο με νέους νόμους κατά της ξενοφοβίας, του ρατσισμού και των νεοναζιστικών συνθημάτων δεν αντιμετωπίζεται το πρόβλημα. Αντίθετα, χρειαζόμαστε μια λογική ισορροπία μεταξύ των μεταρρυθμιστικών καθυστερήσεων στον Νότο και των πολιτικών λιτότητας, που επιβάλλει ο Βορράς, οι οποίες σπρώχνουν τη νεολαία της Ευρώπης σε πολλά μέρη της ηπείρου στην ανεργία και στη ριζοσπαστικοποίηση, ενδεχομένως ακόμη και στην απομάκρυνση από τη δημοκρατία.
Επιπλέον, χρειαζόμαστε ένα δεύτερο ιδρυτικό αφήγημα για την Ε.Ε., τα κράτη - μέλη της οποίας -όλα μαζί 500 εκατομμύρια άνθρωποι- θα χαθούν σε έναν παγκόσμιο πληθυσμό των 7,5 δισεκατομμυρίων ανθρώπων σήμερα και σύντομα εννέα ή δέκα, αν δεν ενωθούν οριστικά και αμετάκλητα.

Και τέλος, χρειαζόμαστε ηγετικές φυσιογνωμίες, που να θέτουν τους στόχους και να δείχνουν τον δρόμο της ευρωπαϊκής ιδέας. Ηγετικές φυσιογνωμίες που να μπορούν να κερδίσουν ενθουσιώδεις οπαδούς για την κοινή προσπάθεια. Μπορεί όμως κανείς να ευχηθεί, χωρίς να είναι αιθεροβάμων, ότι είναι ικανή η Γερμανία να δώσει και πάλι την ώθηση στην Ευρώπη: Μπορεί η Γερμανία να δει πέρα από τα λογιστικά στοιχεία, που απασχολούν εβδομάδες τώρα τα κόμματα που προσπαθούν να σχηματίσουν τον τρίτο μεγάλο συνασπισμό;

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL