Το κακό που έχει προκαλέσει η λιτότητα και το νεοφιλελεύθερο σοκ στην ανέκαθεν βαθιά διαιρεμένη ταξικά, βρετανική κοινωνία, δεν είναι ορατό μόνον στις στατιστικές. Το βλέπει κανείς κι αλλού, σ' άλλες συμπεριφορές που προκαλούν έκπληξη κι αμηχανία. Υπάρχουν φορές λοιπόν, που και οι Βρετανοί χάνουν την αυτοκυριαρχία τους. Ζητούν δανεικά από τοκοφλύφους και κλέβουν μπέικον στο σούπερ-μάρκετ...
Κι από πάνω έχεις τον Κάμερον να "εξηγεί" πως ο λόγος που υπάρχουν ελάχιστοι μη λευκοί και εκπρόσωποι της μεσαίας τάξης σε κορυφαίες επαγγελματικές θέσεις, είναι επειδή "οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν αρκετά υψηλές φιλοδοξίες". Όχι, σε καμία περίπτωση δεν ευθύνονται οι ανυπέρβλητες ανισότητες της ταξικής κοινωνίας, οι προκαταλήψεις και ο ασφυκτικός κλοιός των παχυλά αμειβόμενων θέσεων απ' το κλαμπ των απόφοιτων ιδιωτικών σχολείων. Φταίει η "έλλειψη φιλοδοξίας"... Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο Κάρολος γιόρτασε τα 65α γενέθλιά του συμπληρώνοντας έναν ακόμη χρόνο στην αναμονή για το "επάγγελμα της ζωής του"...
"Δάνεια ημέρας"
Πρόσφατα οι βρετανικές εφημερίδες έφεραν στο φως της δημοσιότητας μια ακόμα στατιστική που αποκαλύπτει το μέγεθος της κρίσης στη χώρα. Αν και ανεπίσημη και άτυπη, τα στοιχεία της δείχνουν τι ακριβώς συμβαίνει σήμερα στην κοινωνία της ιστορικής "κοιτίδας" της βιομηχανικής επανάστασης, την άλλοτε αυτοκρατορία των επτά θαλασσών. Σύμφωνα με τα δεδομένα των μηχανών αναζήτησης της Google, οι αναζητήσεις των Βρετανών στο Ίντερνετ για όρους όπως "δάνεια ημέρας", "δωρεάν σχολικά γεύματα" και "τράπεζες τροφίμων" έχουν σπάσει ρεκόρ μετά την άνοδο των Τόρηδων στην εξουσία, το 2010. Οι αναζητήσεις για "δωρεάν σχολικά γεύματα" έχουν αυξηθεί κατά 354% τα τελευταία τρία χρόνια, απ' τον Σεπτέμβρη του 2010 ως τον ίδιο μήνα του ΄13, ενώ εκείνες που αφορούν τον όρο "δάνεια ημέρας" έχουν αυξηθεί κατά 257%, απ' τον Μάιο του 2010 μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με τη Daily Mirror, πριν το 2005 δεν υπήρχαν σχεδόν καθόλου αναζητήσεις για τον όρο "δάνεια ημέρας" στο Ηνωμένο Βασίλειο. "Η μεγαλύτερη πτώση του βιοτικού επιπέδου στη διάρκεια μιας γενιάς, έχει περιορίσει τα διαθέσιμα μετρητά των νοικοκυριών στα χαμηλότερα επίπεδα μετά το 1987", επισημαίνει η εφημερίδα.
Νόμιμοι τοκογλύφοι
Τα "δάνεια ημέρας" (payday loans) είναι η νέα, ραγδαία αναπτυσσόμενη βιομηχανία στη Βρετανία της κρίσης. Βραχυπρόθεσμα δάνεια ενός-δύο μηνών για ποσά που κυμαίνονται συνήθως γύρω στις 300 λίρες (357 ευρώ) και τα οποία παίρνει κανείς με μοναδική εγγύηση το εισόδημα απ' τη δουλειά του, ή το όριο της πιστωτικής κάρτας του. Για "δάνεια ημέρας" που εγκρίνονται on line, το συνηθισμένο μηνιαίο επιτόκιο είναι 25-30 λίρες ανά 100 λίρες δανείου. Αυτό σημαίνει ότι η αποπληρωμή ενός δανείου 300 λιρών, διάρκειας ενός μηνός, θα κοστίσει στον δανειολήπτη 375 λίρες. Δεδομένου ότι η βρετανική νομοθεσία δεν καθορίζει όρια ούτε για τον χρόνο αποπληρωμής, ούτε για τα επιτόκια που χρεώνουν οι δανειστές των "payday loans", ένα δάνειο των 300 λιρών θα μπορούσε να κοστίσει μέχρι και 660 λίρες για διάστημα έξι μηνών, ή 896 λίρες εφόσον το επιτόκιο παραμείνει το ίδιο. Σε ετήσια βάση, το επιτόκια των "δανείων ημέρας" αντιστοιχούν σε επιτόκια της τάξης του 1300%-2000%! Ο αριθμός των ανθρώπων που πήραν τέτοια δάνεια τετραπλασιάστηκε απ' το 2006 ως το 2009 φτάνοντας τα 1,2 εκατομμύρια δανειολήπτες. 4,1 εκατ. "δάνεια ημέρας" σ' ένα συνολικό ποσό που φτάνει τα 1,2 δισεκατομμύρια λίρες (1,432 δισ. ευρώ)! Την ίδια χρονιά, τα κέρδη των "δανειστών" έφτασαν τα 242 εκατομμύρια λίρες. Ο Γκίλιαν Γκάι της οργάνωσης Citizens Advice λέει χαρακτηριστικά: "Η βιομηχανία των δανείων ημέρας αναπτύχθηκε πάνω στην οικονομική εξαθλίωση των ανθρώπων σ' όλη τη χώρα".
Ξαφρίζοντας το σούπερ μάρκετ
Αλλά δεν είναι μόνον οι αναζητήσεις για δανεικά στο Ίντερνετ ο μάρτυρας της μιζέριας. Οι κλοπές τροφίμων απ' τα σούπερ μάρκετ έχουν χτυπήσει κόκκινο τα δύο τελευταία χρόνια. Είναι ίσως το πιο αντιπροσωπευτικό σημάδι της κρίσης. Τυριά και κρέας είναι τα "αγαπημένα" όσων ξαφρίζουν τρόφιμα απ' τα ράφια με τη συνολική αξία των κλοπιμαίων το 2012 να ξεπερνά τα 4 δισεκατομμύρια ευρώ! Οι κλοπές τροφίμων αυξήθηκαν πέρυσι σχεδόν κατά 7% συγκριτικά με το 2011 και η πίεση που δέχονται τα εισοδήματα των μέσων νοικοκυριών οδηγεί πολλούς Βρετανούς σ' αυτή την πρακτική, λένε οι σχετικές έρευνες. Ανάμεσα στα πιο περιζήτητα προϊόντα για... "απαλλοτρίωση" είναι το χοιρομέρι, το μπέικον, τυριά μπρι και παρμεζάνα, κρασιά αλλά και βότκα... Ας σημειωθεί ότι το 33% των κλοπών τροφίμων μέσα στα σούπερ μάρκετ γίνεται απ' τους ίδιους τους εργαζόμενους. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του YouGov στις αρχές του μήνα, το 25% των Βρετανών τρώει εφέτος λιγότερο κρέας απ' ό,τι τον περασμένο χρόνο. Κατά τ' άλλα, η βρετανική οικονομία δείχνει σημάδια ανάκαμψης...
