Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
11.8°C16.2°C
1 BF 80%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αυξημένες νεφώσεις
12 °C
9.9°C14.1°C
1 BF 65%
ΠΑΤΡΑ
Ασθενείς βροχοπτώσεις
15 °C
11.0°C14.9°C
2 BF 78%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
12.1°C17.5°C
2 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Σποραδικές νεφώσεις
9 °C
8.9°C11.9°C
0 BF 100%
Die ZEIT / Die ZEIT: "Ο καθυστερημένος αγώνας της Ευρώπης ενάντια στην ανεργία των νέων"
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Die ZEIT / Die ZEIT: "Ο καθυστερημένος αγώνας της Ευρώπης ενάντια στην ανεργία των νέων"

Μεγάλη διάσκεψη για τη νεολαία της Ευρώπης: Στο Παρίσι συναντήθηκαν την περασμένη Τρίτη όχι μόνο 24 ηγέτες της Ε.Ε., αλλά και οι υπουργοί Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων όλων των κρατών μελών. Μαζί τους στο τραπέζι οι πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Μαζί συζήτησαν για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων. Περίπου 45 δισεκατομμύρια ευρώ θέλουν οι πολιτικοί της Ευρώπης να δαπανήσουν γι' αυτό τα επόμενα χρόνια.

Ήταν η δεύτερη συνάντηση γι' αυτό το κρίσιμο θέμα -η πρώτη πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο τον Ιούλιο. Μια τρίτη συνάντηση θα ακολουθήσει στην Ελλάδα ή την Ιταλία. Μ' αυτές τις διασκέψεις κορυφής οι πολιτικοί θέλουν να στείλουν το μήνυμα ότι αντιμετωπίζουν το πρόβλημα σοβαρά. Στην πραγματικότητα, η επιχείρηση διάσωσης αρχίζει εγκληματικά αργά.

Από την αρχή της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, πριν από πέντε χρόνια, ο αριθμός των νέων ανέργων αυξάνεται συνεχώς. Περίπου 5,5 εκατομμύρια άνθρωποι ηλικίας κάτω των 25 ετών είναι τώρα χωρίς δουλειά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε δώδεκα ευρωπαϊκές χώρες το ποσοστό έχει υπερβεί πλέον το όριο του 25%. Στην Ελλάδα και την Ισπανία είναι πάνω από 55%. Γι' αυτούς η Ευρώπη δεν είναι ένα σύμβολο ελπίδας, όπως κάποτε για τους γονείς και τους παππούδες τους. Αισθάνονται απογοητευμένοι από την Ευρώπη και στρέφονται μακριά της. Μόλις τώρα συνειδητοποιούν οι περισσότεροι πολιτικοί ότι στην Ευρώπη μεγαλώνει μια «χαμένη γενιά».

Αν οι ηγέτες της Ε.Ε. είχαν φτάσει στη Γαλλία το Σαββατοκύριακο, θα έβλεπαν με τα μάτια τους την οδυνηρή απόδειξη. Αρκεί να πήγαιναν στην πόλη Μπερζεράκ. Εκεί, στα νοτιοδυτικά της Γαλλίας, πραγματοποιήθηκε το Σάββατο μια συγκέντρωση του ακροδεξιού -και αντιευρωπαϊκού- Εθνικού Κόμματος (FN). Η αρχηγός του κόμματος, Μαρίν Λεπέν, αποθεώθηκε κυρίως από τους νέους. Ήρθαν κατά χιλιάδες και χειροκροτούσαν ακούραστα.

Ένας από αυτούς ήταν ο Γκυγιώμ. Είναι 24 ετών. Σέρνεται από την μια προσωρινή και κακοπληρωμένη δουλειά στην επόμενη. Η σημερινή κυβέρνηση των Σοσιαλιστών στη χώρα του «δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για το θέμα της εργασίας», λέει. «Αραδιάζει τη μια υπόσχεση μετά την άλλη και δεν κρατάει καμιά». Αν πιστέψει κανείς τις δημοσκοπήσεις, το FN μπορεί να πάρει στις επικείμενες ευρωεκλογές ένα 24%. Πιθανότατα το μεγαλύτερο ποσοστό από κάθε άλλο κόμμα στη Γαλλία.

Οι λαϊκιστές είναι σε άνοδο

Στην Ελλάδα η κρίση ενίσχυσε τις φασιστικές ιδέες του κόμματος της Χρυσής Αυγής. Στην Ισπανία αυξήθηκε η βία των εξτρεμιστικών ομάδων. Το 2005, στο ερώτημα «είναι η Ευρώπη το μέλλον μας», ένα 62% απαντούσε θετικά, ενώ το 2011 μόνο το 42%. Και μόλις ένα 35% των ερωτηθέντων θα ήθελε τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης.

Τώρα οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θέλουν να ρίξουν 45 δισεκατομμύρια ευρώ για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων. Με την πρώτη ματιά το ποσό φαντάζει τεράστιο. Μέχρι να κάνει κανείς τη σύγκριση: Σύμφωνα με το Ινστιτούτο της Γερμανικής Οικονομίας οι χώρες της Ε.Ε. διέθεσαν τα τελευταία πέντε χρόνια 3.200 δισεκατομμύρια ευρώ για τη διάσωση των τραπεζών - με τη μορφή εγγυήσεων ή εισφορών στο μετοχικό κεφάλαιο.

Σχεδόν τα μισά από τα 45 δισ. ευρώ θα προέλθουν από τους πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου μέχρι το 2015. Άλλα 18 δισεκατομμύρια θα διατεθούν από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων μέσω ειδικών δανείων. Επιπλέον τα κράτη μέλη μπορούν να υπολογίζουν σε 6 δισεκατομμύρια ευρώ από τον επόμενο κοινοτικό προϋπολογισμό. Τα κεφάλαια θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν εντός δύο ετών.

Ποιος είναι ο στόχος της λεγόμενης Εγγύησης για τους Νέους; Κανένα νεαρό άτομο δεν θα πρέπει στο μέλλον να περιμένει περισσότερο από τέσσερις μήνες για μια θέση εργασίας ή κατάρτισης. Αλλά εδώ αρχίζει ήδη το πρώτο πρόβλημα. Τα κράτη μέλη υποχρεούνται να συγχρηματοδοτήσουν το πρόγραμμα -αλλά κυρίως οι χώρες της κρίσης δεν διαθέτουν τα χρήματα γι' αυτό.

Το δεύτερο πρόβλημα είναι η κατάσταση στις αγορές εργασίας των χωρών. Η ανεργία των νέων δεν είναι ένα φαινόμενο που συμβαίνει έτσι απλά. Εξαρτάται από τη γενικότερη κατάσταση της απασχόλησης. Στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Πορτογαλία και τη Γαλλία, απλά δεν υπάρχουν αρκετές θέσεις εργασίας, είτε για νέους είτε για μεγαλύτερους.

Ως εκ τούτου το πρόγραμμα μπορεί να αποδειχθεί ακόμη και επικίνδυνο. Τα κρατικά οργανωμένα μέτρα για την απασχόληση δημιουργούν μια βραχυπρόθεσμη ανακούφιση και μειώνουν τα επίσημα στοιχεία για την ανεργία. Ταυτόχρονα, όμως, σπρώχνουν το πραγματικό πρόβλημα στο μέλλον. Εάν γίνει και τώρα κάτι τέτοιο, τότε τα 45 δισεκατομμύρια ευρώ θα είναι ένα μεγάλο ποσό των χρημάτων που επενδύθηκε λάθος.

"Έχουμε δοκιμάσει σχεδόν τα πάντα"

Απίθανο δεν είναι. Η Δανία, η Φινλανδία, η Αυστρία και η Σουηδία έχουν ήδη εμπειρία με Εγγυήσεις για τους Νέους. Κι όμως τα ποσοστά ανεργίας μεταξύ των νέων εκεί είτε δεν είναι σημαντικά χαμηλότερα από το γενικό ποσοστό είτε ακόμη έχουν αυξηθεί. Στη Φινλανδία τον Σεπτέμβριο ήταν 20,2%, στη Σουηδία 22,8%.

Στη Γαλλία και οι συντηρητικές και οι σοσιαλιστικές κυβερνήσεις, μετά το σοκ της μαζικής ανεργίας στα τέλη του εβδομήντα, σχεδιάζουν συνεχώς προγράμματα για να διευκολύνουν την είσοδο των νεών στον κόσμο της εργασίας: πρακτική εξάσκηση στις επιχειρήσεις, οι οποίες εξαιρούνται από τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, συμβάσεις ορισμένου χρόνου στους δήμους, προσωρινές θέσεις εργασίας, με αμοιβή το 80% του κατώτατου μισθού. «Έχουμε δοκιμάσει σχεδόν τα πάντα. Όμως, κανένα από τα μέτρα δεν απέδωσε λαμπρά αποτελέσματα» λέει ο Ντιντιέ Ντεμαζιέ, κοινωνιολόγος στο περίφημο γαλλικό ερευνητικό ινστιτούτο CNRS.

Ούτε η σημερινή σοσιαλιστική κυβέρνηση του προέδρου Φρανσουά Ολάντ δεν κατάφερε να κάνει το μεγάλο βήμα. Από τις 100.000 θέσεις εργασίας που δεσμεύτηκε να δημιουργήσει μέχρι τα τέλη του 2013, στο πλαίσιο ενός προγράμματος για την απασχόληση ανειδίκευτων νέων από δύσκολες γειτονιές στον δημόσιο τομέα και υπό ορισμένες συνθήκες και στον ιδιωτικό, έχουν δημιουργηθεί μόνο περίπου 25.000. Παρά το γεγονός ότι το κράτος αναλαμβάνει να δίνει το 75% του καταβεβλημένου κατώτατου μισθού.

Μήπως η εναλλακτική λύση είναι να αφήσουν τους νέους στην τύχη τους και να ελπίζουν στην επόμενη ανάκαμψη; Όχι φυσικά! Αναμφισβήτητα είναι πιο εύκολο για τους νέους να βρουν εργασία όταν οι εργοδότες γενικά βλέπουν μια προοπτική και, συνεπώς, φτιάχνουν νέες θέσεις εργασίας. Αλλά οι πολιτικοί πρέπει να προχωρήσουν στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης και να πιέσουν τις τράπεζες να δώσουν πάλι δάνεια στις εταιρίες που είναι πρόθυμες να επενδύσουν. Επιπλέον εδώ και χρόνια το Παρίσι επαινεί θερμά το διττό σύστημα εκπαίδευσης από την άλλη όχθη του Ρήνου. Κάθε φορά που προσπαθεί να το εφαρμόσει, όμως, αποτυγχάνει. Είτε εξαιτίας της έλλειψης ενδιαφέροντος εκ μέρους των επιχειρήσεων είτε επειδή αντιστέκονται τα συνδικάτα, που υποψιάζονται ότι το μόνο που θέλουν οι εργοδότες είναι φθηνό εργατικό δυναμικό.

Οι ηγέτες είχαν πολλά να συζητήσουν στο Παρίσι. Αντ' αυτού περιορίστηκαν σε μια ακριβή επίδειξη συμβόλων. Στις επόμενες εκλογές ο Γκυγιώμ θα ψηφίσει τη Μαρίν Λεπέν.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL