Αυτό σχολίασε στον τίτλο του ρεπορτάζ της η γαλλική καθημερινή εφημερίδα Le Figaro.
«Μάθαμε λοιπόν το όνομα του 3.272ου τζαμιού της Κωνσταντινούπολης: το ‘τζαμί Αγία Σοφία’», σημειώνεται στο κείμενο και προστίθεται ότι ο τούρκος πρόεδρος μπορεί χάρη στην απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείας να «εκπληρώσει το όνειρο» των ισλαμιστών και των εθνικιστών στη χώρα του, που ήταν «η κατάκτηση εκ νέου, θρησκευτικά και πολιτικά, αυτού του συμβόλου της Κωνσταντινούπολης».
Την 24η Νοεμβρίου 1934 ο Μουσταφά Κεμάλ, ο ιδρυτής της πολύ νεαρής Τουρκικής Δημοκρατίας, μετέτρεπε την πρώην βασιλική, ακόμη ισλαμικό τέμενος, σε μουσείο, όμως «86 χρόνια αργότερα, τη 10η Ιουλίου 2020, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έκανε το κόσμημα της Κωνσταντινούπολης μουσουλμανικό χώρο λατρείας, προς μέγιστη ικανοποίηση της πιο συντηρητικής θρησκευτικής μερίδας του εκλογικού του ακροατηρίου και των συμμάχων στην άκρα δεξιά» της Τουρκίας, σχολίασε στο δικό της ρεπορτάζ η εφημερίδα Le Monde.
Για τη βρετανική εφημερίδα The Times, η κίνηση που έκανε ο πρόεδρος της Τουρκίας, ενδυναμωμένος από την απόφαση του ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου της χώρας, σηματοδοτεί «το τέλος του οράματος» του Μουσταφά Κεμάλ για τον κοσμικό χαρακτήρα του τουρκικού κράτους.
Οι Τάιμς χαρακτηρίζουν το διάγγελμα του αρχηγού του τουρκικού κράτους, λίγα λεπτά μετά το κάλεσμα στην απογευματινή προσευχή, μια από «τις πιο δραματικές στιγμές στην ιστορία των 1.500 ετών» του εμβληματικού βυζαντινού κτιρίου.
Η Süddeutsche Zeitung σημειώνει: «Η Αγία Σοφία θα γίνει ξανά τζαμί – αφού υπήρξε για πάνω από 900 χρόνια κοφυφαία εκκλησία της Ορθόδοξης Εκκλησίας, για σχεδόν 500 χρόνια χώρος ισλαμικής προσευχής και για 86 χρόνια μουσείο. Πρόκειται για μια κακή είδηση για όλους όσους ενδιαφέρονται για την καλή συνύπαρξη των θρησκειών. Όχι επειδή θα επιτρέπεται η προσευχή σε ένα από τα σημαντικότερα μνημεία στον κόσμο. Η απόφαση του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου της Τουρκίας ενοχλεί πολύ, γιατί προωθεί μια κατανόηση της θρησκείας τόσο επιθετική όσο και θριαμβευτική. Λέει: θα πάμε εκεί, είμαστε εκεί. Τι πάει να πει Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά; Σε εμάς τους μουσουλμάνους ανήκει αυτό το καλό κομμάτι γης, για τους Χριστιανούς δεν υπάρχει τίποτα να κληρονομήσουν (…) Είναι αυτή η επιθυμία να εκδιωχθούν οι άλλοι, να απαλλοτριωθεί εντελώς ένας τόπος, όπου κανείς θα έπρεπε να εισέρχεται με ταπεινό δέος, ειδικά αν είναι πιστός (…) Ο Ερντογάν ποδοπατά το πνεύμα, το οποίο κάποτε συμβόλιζε αυτός ο χώρος. Το χάσμα μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων θα βαθύνει κι άλλο – προς χαρά των φονταμενταλιστών και στις δύο πλευρές».
Για κίνηση «πολιτικής απελπισίας» του Ερντογάν κάνει λόγο σε σχόλιό της η Augsburger Zeitung παρατηρώντας: «Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί ευχαριστεί τους ισλαμιστές και εθνικιστές ψηφοφόρους του, αλλά κάπως έτσι τελειώνει το πολιτικό όφελος για τον Ερντογάν, ο οποίος χάνει διαρκώς σε δημοφιλία. Οι ισλαμιστές τον ψηφίζουν έτσι κι αλλιώς. Η σημαντική ομάδα των νέων ψηφοφόρων, από την άλλη πλευρά, δεν ενδιαφέρεται σχεδόν καθόλου για την Αγία Σοφία αλλά ανησυχεί περισσότερο για την έλλειψη θέσεων εργασίας (…) Ο Ερντογάν θέλει να απομακρύνει κι άλλο την Τουρκία από τη Δύση.
Ο Ερντογάν θα χρησιμοποιήσει την κριτική από το εξωτερικό για να παρουσιαστεί ως ατρόμητος υπερασπιστής των εθνικών συμφερόντων. Έτσι προσβάλλει την UNESCO, τροφοδοτεί τη διαμάχη με την Ελλάδα και ενισχύει την σκέψη ότι η χώρα του απομακρύνεται ολοένα περισσότερο από τη Δύση. Πάνω από όλα όμως η όλη διαδικασία δείχνει ότι ο Ερντογάν στερεύει από ιδέες. Δεν μπορεί να σαγηνεύσει πλέον τους Τούρκους με πολιτικές προτάσεις».
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
