Του Δημήτρη Παπαδημούλη*
Η Ε.Ε. και όλος ο πλανήτης πιάστηκαν στον ύπνο με την επιδημία του Cοvid-19. Από την εποχή της αντιμετώπισης του τελευταίου κορωνοϊού SARS, επί 15 χρόνια ξοδεύτηκαν ελάχιστα ποσά από την παγκόσμια κοινότητα και την Ε.Ε. για την αντιμετώπιση των επιδημιών. Αφήσαμε στις ιδιωτικές φαρμακευτικές εταιρείες την έρευνα και την έστρεψαν εκεί όπου ήταν τα μεγάλα κέρδη, στο Viagra, στο Alzheimer κ.λπ.
Η νέα πανδημία θα αλλάξει τα πάντα. Τα συστήματα Υγείας, την οικονομία, τους συσχετισμούς δυνάμεων, τον τρόπο που σκεφτόμαστε και αξιολογούμε το παρόν και το μέλλον μας.
Στο Κογκρέσο των ΗΠΑ, για να αντιμετωπίσουν τον Covid-19, συμφώνησαν την ενεργοποίηση δημοσιονομικής στήριξης της οικονομίας ύψους 2 τρισ. δολαρίων, ποσό κοντά στο 10% του ΑΕΠ των ΗΠΑ.
Η “γερμανική Ευρώπη”, για να χρηματοδοτήσει τις οικονομίες των κρατών - μελών, διαθέτει μόλις το 2% του ΑΕΠ και απαιτεί από χώρες όπως η Ιταλία σκληρούς δημοσιονομικούς και μνημονιακούς όρους για μια πανδημία για την οποία δεν ευθύνεται καμία δημοσιονομική απόκλιση.
Τι πρέπει να γίνει; Αντί να δίνονται απλώς κάποια χρήματα από τα αδιάθετα υπόλοιπα του προηγούμενου ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, χρειάζεται να εκδώσει άμεσα η ΕΚΤ ευρωομόλογο (“coronabond”) για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Αυτή τη στιγμή χρειαζόμαστε σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όχι μόνο σε εθνικό, ένα μεγάλο σχέδιο, τύπου Μάρσαλ, για την αντιμετώπιση της πανδημίας και της ύφεσης που αυτή θα φέρει. Τα τουλάχιστον 400 δισ. του ESM να προσανατολιστούν άμεσα στη στήριξη των συστημάτων Υγείας, της κοινωνικής πολιτικής και των επενδύσεων.
Να εκπονηθεί κοινή ευρωπαϊκή πολιτική Υγείας και να αποφασιστεί, χθες κιόλας, αύξηση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, κόντρα στην τσιγκουνιά της γερμανοκρατούμενης και δεξιοκρατούμενης Ευρώπης. Στήριξη της δημόσιας Υγείας και αντιμετώπιση των ανισοτήτων που θα φέρει η ύφεση.
Ήδη στην Ελλάδα η κυβέρνηση χτίζει πάνω στην κρίση ένα νέο εργατικό δίκαιο εις βάρος των εργαζομένων. Μισθοί μειώνονται ήδη κατά 50%, γίνονται απευθείας αναθέσεις σε κλινικάρχες, διπλασιάζουν τα νοσήλιά τους για τις ιδιωτικές ΜΕΘ, καταργούνται εργατικά δικαιώματα.
Την ίδια στιγμή ο ομογάλακτος του κ. Μητσοτάκη στο ΕΛΚ Βίκτορ Όρμπαν εκμεταλλεύεται τη συγκυρία για να κλείσει την ουγγρική Βουλή κυβερνώντας με διατάγματα. Αυτά δείχνουν πως τα καθεστώτα μπορούν κάλλιστα να χρησιμοποιήσουν την πανδημία ως πρόσχημα για να οδηγήσουν στην υπονόμευση της δημοκρατίας.
Το ιστορικά κρίσιμο πολιτικό καθήκον της επόμενης μέρας μπορεί να το φέρει σε πέρας μόνο ένα ευρύ προοδευτικό και δημοκρατικό μέτωπο.
Η στάση ευθύνης που κρατά αυτή τη στιγμή ο ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στην κρίση -και σε πλήρη αντίθεση με την αντιπολίτευση της Ν.Δ. όπως τη ζήσαμε στο Μάτι, τη Μάνδρα ή στο Μακεδονικό- αφήνει το στοίχημα ανοιχτό για την Αριστερά.
Το ζήτημα είναι αν αυτή η πανδημία θα οδηγήσει τις κοινωνίες, στην Ελλάδα και την Ε.Ε., πίσω, με περισσότερο αυταρχισμό και νεοφιλελευθερισμό, λιγότερη δημοκρατία και μεγαλύτερες ανισότητες, ή μπροστά, σε μια θετική, προοδευτική και δημοκρατική διέξοδο, που θα καθορίσει το μέλλον όλων μας.
* Ο Δημήτρης Παπαδημούλης είναι αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, επικεφαλής της Ευρωομάδας ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία
