Η εκατόμβη των θυμάτων στην Ιταλία και την Ισπανία μετέτρεψαν την πανδημία σε ένα νέο Γολγοθά της μεσογειακής Ευρώπης, που δεν πρόλαβε καλά-καλά να βγει από την κρίση που επέβαλε η νεοφιλελεύθερη λιτότητα. Ο ιός «εξευρωπαΐστηκε», αλλά η Ευρώπη φρούριο και τιμωρός αρνείται να εγκαταλείψει την καταστροφική πολιτική που διέλυσε τα δημόσια συστήματα Υγείας και τις κοινωνίες της στον βωμό του κέρδους και της ιδεολογίας της κυριαρχίας του ισχυρότερου.
Για άλλη μια φορά η Νότια Ευρώπη, στη Μαδρίτη, τη Λισσαβώνα και τη Ρώμη, έδειξε ότι στέκεται κοντά στους ανθρώπους και δεν δέχεται να τους αφήσει αβοήθητους. Σε τρεις χώρες οι κυβερνήσεις, με αντιφάσεις και πολλές πιέσεις, ευτυχώς και από τα συνδικάτα αυτή τη φορά, πήραν μέτρα που ανταποκρίνονται στις αξίες του ανθρωπισμού και της αλληλεγγύης, της βάσης των σύγχρονων δημοκρατιών.
Η λύτρωση από τον κορωνοϊό και την πανδημία θα είναι έργο του ανθρώπου, όπως ό,τι έχει γίνει από την ύπαρξη του γνωστού μας κόσμου. Μέσα σε μια δεκαετία δοκιμαζόμαστε σκληρά από δύο κρίσεις που μας δείχνουν ότι πρέπει να αλλάξουμε πορεία. Για να γίνει αυτό χρειάζεται συλλογική συνείδηση και κοινωνική διεκδίκηση. Ας δούμε λοιπόν εάν αυτή μπορεί να διαμορφωθεί με ό,τι σωστό προσπάθησαν να κάνουν ορισμένες κυβερνήσεις για να αντιμετωπίσουν την πανδημία και να σώσουν την μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία από τον ιό και τους ανθρώπους.
Ισπανία: Σοσιαλιστές και Αριστερά ρίχνουν το 20% του ΑΕΠ
Η κυβέρνηση συνασπισμού του Πέδρο Σάντσεθ, του Πάμπλο Ιγκλέσιας και του Αλμπέρτο Γκαρθόν, με τις πιέσεις των δύο μεγαλύτερων συνδικάτων, των αριστερών Εργατικών Επιτροπών CC.OO. και της «φιλοσοσιαλιστικής» UGT, αποφάσισε να στηρίξει τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις με μέτρα που θα φτάσουν στα 200 δισ. ή στο 20% του ΑΕΠ της χώρας.
Ο στόχος του Σάντσεθ και του Ιγκλέσιας είναι να περιορίσουν όσο το δυνατόν περισσότερο, εάν δεν μπορούν να αποτρέψουν, τις μαζικές απολύσεις των ελαστικοποιημένων και χωρίς δικαιώματα εργαζόμενων που φέρνει η πανδημία. Οι εργαζόμενοι με συμβόλαια εργασίας περιορισμένου χρόνου θα έχουν δικαίωμα επιδόματος ανεργίας ακόμη και εάν δεν το δικαιούνται και ο χρόνος της ανεργίας εξαιτίας της πανδημίας θα λειτουργεί στην πράξη ως εργάσιμος, γιατί θα μπορούν να επιστρέψουν τη θέση τους από τη στιγμή που δεν θα έχουν απολυθεί.
Η κυβέρνηση θα στηρίξει τις επιχειρήσεις προσφέροντας τη δυνατότητα δανείων συνολικού ύψους 100 δισ. με την εγγύηση του κράτους, ενώ την προηγούμενη εβδομάδα είχε προσφέρει άλλα 200 εκατ. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες που έχουν πτώση εσόδων κατά 75% θα πάρουν επίδομα, ενώ διασφαλίζονται όλες οι στρατηγικές επιχειρήσεις από τον κίνδυνο επιθετικών εξαγορών από εταιρείες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παράλληλα, 300 εκατ. θα διατεθούν για τους ηλικιωμένους, τους άστεγους και τα εξαρτημένα άτομα.
Η κυβέρνηση αποφάσισε επίσης να απαγορεύσει τη διακοπή των παροχών ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου και νερού στα πιο ευάλωτα κοινωνικά στρώματα, ανοίγοντας πόλεμο με τις εταιρείες του κοινωφελούς τομέα, δεδομένου ότι σχεδόν όλες ανήκουν σε ιδιώτες που ενδιαφέρονται μόνο για τα κέρδη τους. Επίσης, προβλέπεται το πάγωμα της καταβολής των δόσεων των στεγαστικών δανείων, δεδομένης της κατάρρευσης της οικονομικής δραστηριότητας, και μια περαιτέρω καθυστέρηση στην κατάθεση του νέου προϋπολογισμού.
Η κυβέρνηση Σάντσεθ είχε παρουσιάσει τα πρώτα μέτρα στήριξης, ύψους 18 δισ., με την κήρυξη της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
500.000 απολύσεις σε μια εβδομάδα
Στην Ισπανία περισσότερα από 500.000 άτομα έχασαν την εργασία τους σε λιγότερο από μια εβδομάδα, ενώ η υπουργός Εργασίας και ηγετικό στέλεχος του Unidas Podemos και του ΚΚ της Ισπανίας καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να καταβληθούν τα επιδόματα ανεργίας σε όλους.
Η κυβέρνηση δίνει 600 εκατ. στις Περιφέρειες για τη στήριξη των βασικών κοινωνικών υπηρεσιών. «Δεν θα αφήσουμε κανέναν πίσω και ειδικά τους πιο ευάλωτους», τόνισε. Τα 300 εκατ. θα διατεθούν για προγράμματα στήριξης ηλικιωμένων, άστεγων και χωρίς σπίτι. Άλλα 300 εκατ. θα δοθούν στους δήμους για την εφαρμογή κοινωνικών μέτρων, ενώ 2 δισ. θα δοθούν για τη στήριξη των εξαγωγικών εταιρειών του αγροτικού τομέα.
Έρευνα για εμβόλιο
Η κυβέρνηση θα διαθέσει 30 εκατ. για την έρευνα για την παρασκευή εμβολίου εναντίον του κορωνοϊού.
Η διαδικτυακή επικοινωνία χαρακτηρίζεται υπηρεσία «ζωτικής» σημασίας για την τηλεργασία, την εκπαίδευση από απόσταση, την ψυχαγωγία στο σπίτι, τα διάφορα μηνύματα. Για τον λόγο αυτό οι εταιρείες θα πρέπει να διασφαλίσουν την επάρκεια των δικτύων, όπου καταγράφεται πρωτοφανής κίνηση.
Στήριξη για ανηλίκους, ηλικιωμένους και ΑμεΑ
Ο εργαζόμενος που έχει ανήλικα παιδιά, που δεν πηγαίνουν πλέον σχολείο, ή άτομα που πρέπει να φροντίζει, όπως ηλικιωμένους και ΑμεΑ, έχει το δικαίωμα να μειώσει κατά 100% το ωράριο εργασίας του ή όσο θέλει, αφού το έχει ανακοινώσει 24 ώρες νωρίτερα στην εταιρεία που εργάζεται. Όσοι έχουν ανήλικα παιδικά κάτω των 12 ετών θα λάβουν επίδομα στήριξης και διευκολύνσεις από την εργασία τους.
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες με έσοδα που υποχώρησαν έως τουλάχιστον 75%, σε σχέση με την πορεία τους το προηγούμενο εξάμηνο, θα λάβουν το 70% του επιδόματος ανεργίας που δικαιούνται και δεν θα πρέπει να καταβάλλουν εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία.
Η κυβέρνηση απαγορεύει την εξαγορά ισπανικών εισηγμένων εταιρειών από εταιρείες εκτός Ε.Ε. Προχώρησε επίσης στο πάγωμα της καταβολής φόρων την περίοδο της πανδημίας, χωρίς να προσφέρει κανενός είδους φοροαπαλλαγή.
Οδηγός δράσης στους εργασιακούς χώρους
Εκδόθηκε ένας «Οδηγός δράσης στους εργασιακούς χώρους σε σχέση με τον νέο κορωνοϊό». Η επιχείρηση θα πρέπει να λάβει τα απαραίτητα μέτρα προστασίας των εργαζομένων και στη συγκεκριμένη περίπτωση να ακολουθήσει όλες της υποδείξεις των υπηρεσιών Υγείας για τον κορωνοϊό. Επίσης, ο «Οδηγός» αναφέρεται στον σεβασμό της εργατικής νομοθεσίας, των συλλογικών συμβάσεων, τα επαγγελματικά δικαιώματα (μισθούς, ωράρια, κ.λπ.).
Το 75% των αποδοχών
Οι εργαζόμενοι που έχουν πληγεί από τον ιό ή βρίσκονται σε καραντίνα καλύπτονται από τις διατάξεις επαγγελματικής ασθένειας και όχι κοινής ασθένειας, για να έχουν μεγαλύτερη κάλυψη και να λαμβάνουν από την επομένη το 75% των αποδοχών τους από το αρμόδιο Ταμείο.
Ιταλία: Οι απεργίες έφεραν μέτρα στήριξης 25 δισ. ευρώ
Η ιταλική κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα πακέτο 25 δισ. για τη στήριξη της κοινωνίας και των επιχειρήσεων και, ευτυχώς, φαίνεται ότι υπέκυψε στις πιέσεις των τριών μεγαλύτερων συνδικάτων, CGIL, CISL και UIL, για να κλείσουν οι μη απαραίτητες οικονομικές και βιομηχανικές δραστηριότητες, μετά από ένα κύμα απεργιών με άξονα τη Βόρειο Ιταλία που δυσαρέστησε τους βιομηχάνους της χώρας.
Επιδόματα ανεργίας
Μέχρι τον Αύγουστο του 2020, οι επιχειρήσεις που βλέπουν να περιορίζεται η δραστηριότητά τους από τον κορωνοϊό μπορούν να ζητήσουν να τεθούν οι εργαζόμενοι στο προσωρινό ταμείο ανεργίας, που προβλέπει την καταβολή από τα ασφαλιστικά ταμεία τμήματος του μισθού των εργαζομένων, που θα επιστρέψουν στην εργασία τους μόλις περάσει ο χρόνος που έχει συμφωνηθεί. Από τις 17 Μαρτίου του 2020 και για εξήντα ημέρες ο εργοδότης δεν μπορεί να απολύσει εργαζόμενο ακόμη και για δίκαιη για τον εργοδότη αιτία. Το προσωρινό κανονικό ταμείο ανεργίας καλύπτει όλους τους εργαζόμενους και, ανεξάρτητα από την περίοδο εργασίας στην επιχείρηση, καταβάλλεται το 80% των αποδοχών του εργαζόμενου, αλλά σε επιχειρήσεις με πάνω από πέντε εργαζόμενους.
Από τις 5 Μαρτίου του 2020 οι εργαζόμενοι γονείς μπορούν να παίρνουν κυκλικά άδεια 15 ημερών για να προσέχουν παιδιά μικρότερα των 12 ετών στο σπίτι τους. Οι εργαζόμενοι λαμβάνουν το 50% των αποδοχών τους. Σε περίπτωση που τα παιδιά συμπεριλαμβάνονται στα ΑμεΑ, δεν εφαρμόζεται το όριο των 12 ετών. Η άδεια δεν δίδεται εάν ο άλλος γονέας λαμβάνει επίδομα ανεργίας.
Οι γονείς που έχουν παιδιά από 12 έως 16 ετών μπορούν να πάρουν άδεια, χωρίς όμως αποζημίωση, χωρίς συνεισφορές και χωρίς ο εργοδότης τους να μπορεί να τους απολύσει, και μπορούν να επιλέξουν τη δυνατότητα να απασχολήσουν οικιακή βοηθό για baby sitting με ανώτατο όριο αποδοχών τα 600 ευρώ τον μήνα από την περίοδο 5 Μαρτίου έως και τον Αύγουστο του 2020. Ο χρόνος της καραντίνας για τον κορωνοϊό θεωρείται ως περίοδος ασθενείας, ενώ για εργαζόμενους που συμπεριλαμβάνονται στις κατηγορίες των ΑμεΑ ή εργαζόμενους που κάνουν ειδικές θεραπείες υπολογίζεται ως χρόνος εισαγωγής σε νοσοκομείο.
Βοήθημα 600 ευρώ
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες με μπλοκάκι και αυτοί που συνεργάζονται με επιχειρήσεις θα πάρουν αποζημίωση 600 ευρώ για τον Μάρτιο και δεν θα συνυπολογιστεί στο ετήσιο εισόδημα. Φορολογικές διευκολύνσεις σε εμπόρους και καταστήματα έως στο 60% του ενοικίου που είχαν τον Μάρτιο του 2020.
Παγώνει η καταβολή των εισφορών και προβλέπονται δάνεια σε επιχειρήσεις του ξενοδοχειακού τομέα, στις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στα ακίνητα, στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που πλήττονται από την πανδημία. Το κράτος θα εγγυηθεί στις τράπεζες και θα στηρίξει τις εξαγωγές με 10 δισ., για να στηρίξει την παραγωγή, και με 7 εκατ. τις γυναίκες επιχειρηματίες.
Πορτογαλία: Το 15% του ΑΕΠ για να στηρίξει ανθρώπους και επιχειρήσεις
Η κυβέρνηση του Σσοσιαλιστή Αντόνιο Κόστα πήρε την απόφαση, στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο, να ενισχύσει τα μέτρα στήριξης των οικογενειών, των χρεών και των στεγαστικών δανείων τους και των χρεών των επιχειρήσεων με 20 δισ., ενώ τα τρία πακέτα που ανακοίνωσε συνολικά φτάνουν στο 15% του ΑΕΠ της χώρας.
Η κυβέρνηση του Κόστα, γνωρίζοντας ότι έχει τη στήριξη της Αριστεράς, αποφάσισε να διευρύνει στα 20 δισ. ευρώ το πακέτο στήριξης των οικογενειών και των επιχειρήσεων, προσφέροντας εξάμηνες πιστώσεις σε όσους πλήττονται από την κρίση που προκάλεσε η πανδημία. Η κυβέρνηση της Πορτογαλίας, δηλαδή, θα καλύψει τα χρέη που έχουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, ζητώντας από τις τράπεζες να μην απαιτούν την πληρωμή τους από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που πλήττονται από την πανδημία.
Προστασία της εργασίας
Η κυβέρνηση υιοθέτησε παράλληλα και μια σειρά μέτρων στήριξης των εργαζομένων και των εταιρειών που πλήττονται από την κρίση, προβλέποντας τη στήριξη των εργαζομένων που βρίσκονται ή θα βρεθούν σε κατάσταση προσωρινής ανεργίας και των ελευθέρων επαγγελματιών καθώς και των επιχειρήσεων που βλέπουν να καταγράφεται πτώση των εσόδων τους κατά 40%, σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο. Οι εργαζόμενοι που οδηγούνται σε προσωρινή ανεργία θα έχουν για το διάστημα που προβλέπεται και τις επόμενες 60 ημέρες κατοχυρωμένη τη θέση εργασία τους.
Η κυβέρνηση θεωρεί ότι στο πλαίσιο της προστασίας των έκτακτων μέτρων θα πρέπει να συμπεριληφθούν οι πολιτιστικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που είχαν προγραμματιστεί από τις 28 Φεβρουαρίου έως και μέχρι 90 ημέρες μετά το τέλος της έκτακτης κατάστασης ανάγκης.
Πληρωμές με κάρτες, χωρίς προμήθεια
Η κυβέρνηση διακόπτει την καταβολή προμήθειας στις πληρωμές με χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες, για να περιοριστούν ακόμη περισσότερο οι συναλλαγές σε ρευστό, τραπεζογραμμάτια ή νομίσματα, ενώ προβλέπονται κυρώσεις σε όσους αρνηθούν να δεχτούν πληρωμές με κάρτες.
Πρώτο πακέτο των 5,2 δισ.
Τα αρχικά μέτρα αφορούσαν κυρίως την παράταση στην καταβολή φόρων και συνεισφορών, ύψους 5,2 δισ., ενώ αργότερα ανακοινώθηκε ένα δεύτερο πακέτο 3 δισ., για πιστώσεις στις εταιρείες της εστίασης, του τουριστικού τομέα και της βιομηχανίας.
Δεύτερο πακέτο 3 δισ.
Από τα 3 δισ. τα 600 εκατ. θα διατεθούν για τη στήριξη του τομέα της εστίασης και των συναφών επιχειρήσεων, εκ των οποίων τα 270 εκατ. στις πολύ μικρές και μικρές εταιρείες. Ο τουριστικός τομέας, συμπεριλαμβανομένων των τουριστικών πρακτορείων και των εταιρειών οργάνωσης συνεδρίων και εκθέσεων, θα στηριχθεί με 200 εκατ., εκ των οποίων τα 75 εκατ. θα δαπανηθούν για τη στήριξη των πολύ μικρών και των μικρών εταιρειών. Ο ξενοδοχειακός τομέας θα στηριχθεί με 900 εκατ. (300 για μικρές επιχειρήσεις), ενώ ο βιομηχανικός τομέας θα στηριχθεί με 1,3 δισ., εκ των οποίων τα 400 εκατ. θα δαπανηθούν για τη στήριξη των πιο μικρών εταιρειών.
