Το ιταλικό τελεσίγραφο που επιδόθηκε τη νύχτα της 26ης Σεπτεμβρίου 1911 στην Κωνσταντινούπολη αξίωνε από την κυβέρνηση των Νεότουρκων να παραδώσει την Τριπολίτιδα και την Κυρηναϊκή στο Βασίλειο της Ιταλίας εντός 24 ωρών. Ο Οθωμανός μεγάλος ασθενής ήταν η σκιά του αλλοτινού εαυτού του. Την όρεξη της Ιταλίας είχε ανοίξει λίγους μήνες νωρίτερα η δημιουργία προτεκτοράτου στο Μαρόκο από τη Γαλλία, με την υποστήριξη της Γερμανικής Αυτοκρατορίας (η οποία πήρε για αντάλλαγμα ένα... κομμάτι του Γαλλικού Κονγκό) σε βάρος των βρετανικών συμφερόντων στην περιοχή του Γιβραλτάρ. Όμως οι Άγγλοι είχαν βάλει πόδι στη βόρεια Αφρική και την ανατολική Μεσόγειο από τον προηγούμενο αιώνα με de facto προτεκτοράτο στην Αίγυπτο (και στη διώρυγα του Σουέζ).
Οι Νεότουρκοι αντιπρότειναν στους Ιταλούς μια λύση τύπου… Αιγύπτου. Αλλά η Ρώμη τα ήθελε όλα. Και περίμενε ότι θα έκανε περίπατο στη Λιβύη. Ο βομβαρδισμός της Τρίπολης από τον ιταλικό στόλο ξεκίνησε στις 3 Οκτωβρίου. Παρά τη μεγάλη αριθμητική υπεροχή των Ιταλών, που κατέλαβαν σχετικά γρήγορα τις παράκτιες πόλεις, οι Τούρκοι αντιστάθηκαν σθεναρά έχοντας πετύχει την υποστήριξη των ατίθασων ντόπιων φυλών στο όνομα του Ισλάμ και με υλικά ανταλλάγματα. Στις μάχες διακρίθηκε και ένας νεαρός Τούρκος λοχαγός, ο οποίος θα γινόταν αργότερα γνωστός ως Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Ο ιταλοτουρκικός πόλεμος (που θεωρείται προάγγελος των Βαλκανικών και του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου) τέλειωσε έναν χρόνο αργότερα με την επικράτηση της Ιταλίας, η οποία κατέλαβε εν τω μεταξύ και τα Δωδεκάνησα εκμεταλλευόμενη τη ναυτική υπεροχή της.
Θυμήθηκα ειδικά αυτό το τελευταίο σημείο όταν άκουσα προχθές τον Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν να μιλά για τον ισχυρό τουρκικό στόλο που θα υπερασπίσει τα συμφέροντα της χώρας στη Μεσόγειο μετά από το τουρκολιβυκό μνημόνιο και τις γραμμές στον χάρτη που -κοίτα να δεις σύμπτωση- συνδέουν τις ακτές της Τουρκίας με τις ακτές της Λιβύης (Κυρηναϊκή) περνώντας πάνω από τα Δωδεκάνησα. Υπάρχει όμως ακόμα ένα... μικρό πρόβλημα. Οι ακτές όπου καταλήγουν οι γραμμές δεν ελέγχονται από εκείνους που υπέγραψαν το μνημόνιο (η υπό πολιορκία κυβέρνηση του Σαράζ στην Τρίπολη), αλλά από τους εκείνους που τους πολεμούν στον λιβυκό εμφύλιο (Κοινοβούλιο Τομπρούκ).
Οι συμπτώσεις και οι συνειρμοί γύρω από το νέο - οθωμανικό όραμα Ερντογάν δεν σταματούν εδώ. Όλως τυχαίως επίσης, ο διεθνώς αναγνωρισμένος, αλλά εξαιρετικά αδύναμος πρωθυπουργός Φαγιέζ Αλ Σαράζ, που εξαρτάται από τη στρατιωτική βοήθεια της Τουρκίας και του Κατάρ, είναι γόνος μιας πλούσιας οικογένειας γαιοκτημόνων και εμπόρων που έχει τις ρίζες της στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας. Μάλιστα, ο πατέρας του νυν πρωθυπουργού, ο Μουσταφά Αλ Σαράζ, ήταν υπουργός του βασιλιά Ιντρίς, που ίδρυσε το Ενωμένο Βασίλειο της Λιβύης (Τριπολίτιδα, Κυρηναϊκή και Φεζάν) με την υποστήριξη των Βρετανών το 1951 και ανατράπηκε από τον Μουαμάρ Καντάφι το 1969. Αυτό δεν εμπόδισε τον υιό Σαράζ να σπουδάσει Αρχιτεκτονική και να αναλάβει θέση τεχνοκράτη στο υπουργείο Οικισμού επί Καντάφι, για να γίνει υπουργός σε μία από τις κυβερνήσεις που συγκροτήθηκαν μετά την ανατροπή του.
Αλλά και ο μεγάλος αντίπαλος του Σαράζ, ο πολέμαρχος Χαλίφα Χαφτάρ, ήταν άνθρωπος του Καντάφι (με τον οποίο συνεργάστηκε στην ανατροπή του βασιλιά) μέχρι που ηγήθηκε της στρατιωτικής σύγκρουσης με το Τσαντ, αλλά αιχμαλωτίστηκε και παραδόθηκε στις ΗΠΑ. Συνεργάστηκε με τους Αμερικανούς, που του έδωσαν και την υπηκοότητα, για να επιστρέψει είκοσι χρόνια αργότερα στη χώρα ως ελευθερωτής και να συμβάλει στην ανατροπή του Καντάφι. Ο Χαφτάρ είναι σήμερα ο ισχυρότερος πολέμαρχος της Λιβύης, ελέγχει ολόκληρο το ανατολικό τμήμα της χώρας, υποστηρίζεται από την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία (περιφερειακούς ανταγωνιστές του άξονα Τουρκία - Κατάρ) καθώς και από τη Ρωσία (ως αντίβαρο στην αμερικανική επιρροή). Η Βρετανία, η Γαλλία και η Ιταλία (που πούλησαν τον Καντάφι στους Αμερικανούς) αγωνίζονται να εξασφαλίσουν κομμάτια της μαύρης πίτας του πετρελαίου που βρίσκεται κυρίως στην Κυρηναϊκή και στα χέρια του Χαφτάρ. Αντίθετα με τους ανθρώπους που καταλήγουν συχνά στον βυθό της Μεσογείου, το πετρέλαιο εξακολουθεί να ρέει από τη Λιβύη προς την Ευρώπη.
