Είναι μία από τις πλέον μεταδοτικές ασθένειες που προσβάλλουν τον άνθρωπο, περισσότερο κι από τον Έμπολα, τη φυματίωση ή τη γρίπη. Πέραν του ότι είναι ιδιαίτερα μεταδοτικός, ο ιός της ιλαράς είναι και άκρως ανθεκτικός. Μπορεί να παραμείνει ενεργός στον αέρα ή σε μολυσμένες επιφάνειες για πολλές ώρες.
Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι η ιλαρά όχι μόνο απειλεί τη ζωή όσων προσβληθούν από αυτήν ή μπορεί να τους προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές όπως πνευμονία, εγκεφαλικές βλάβες, τύφλωση και κώφωση, αλλά επίσης επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημά τους σε τέτοιο βαθμό που τούς αφήνει ευάλωτους σε επικίνδυνες ασθένειες για μήνες ή ακόμη και χρόνια.
Τον Μάιο του 2015 το περιοδικό “Science” δημοσίευσε επιστημονική μελέτη σύμφωνα με την οποία η μόλυνση από ιλαρά μπορεί να προκαλέσει σ’ έναν πληθυσμό αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας από άλλες ασθένειες για χρονικό διάστημα από δύο έως τρία χρόνια.
Το 1998 μελέτη του Βρετανού γαστρεντερολόγου Άντριου Γουέκφιλντ, που αφορούσε πιθανή σχέση μεταξύ του εμβολίου κατά της ιλαράς και της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου, που με τη σειρά της μπορεί να προκαλέσει νευροψυχιατρική νόσο και συγκεκριμένα αυτισμό, προκάλεσε εύλογες ανησυχίες. Τα επόμενα χρόνια μελετήθηκε εξαντλητικά η πιθανότητα συσχέτισης του εμβολίου με τον αυτισμό και καμία μελέτη δεν επιβεβαίωσε την υπόθεση του Γουέκφιλντ. Αντίθετα πολλές επισταμένες έρευνες δεν βρήκαν καμία σχέση μεταξύ εμβολίου και φλεγμονώδους νόσου του εντέρου ή του αυτισμού.
Τον Μάιο του 2010, το Γενικό Ιατρικό Συμβούλιο της Βρετανίας αφαίρεσε την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος του Γουέκφιλντ κατηγορώντας τον ότι επέδειξε «σκληρή αδιαφορία» για τα παιδιά και επικαλούμενο πληροφορίες που είχαν διαρρεύσει παλαιότερα ότι η έρευνά του χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από δικηγόρους που ήλπιζαν να μηνύσουν παρασκευαστές εμβολίων για λογαριασμό γονέων παιδιών με αυτισμό.
Τον επόμενο χρόνο, το 2011, ο Γερμανός ακτιβιστής κατά του εμβολιασμού Στέφαν Λάνκα προσέφερε μέσω του ιστοτόπου του 100.000 ευρώ σε όποιον θα μπορούσε να «αποδείξει επιστημονικά» ότι η ιλαρά προκαλείται από ιό και, παράλληλα, θα μπορούσε να μετρήσει τη... διάμετρο αυτού του ιού. Το «επιχείρημα» του Λάνκα ήταν ότι η ιλαρά είναι μια ψυχοσωματική ασθένεια και πως δεν υπάρχει καν ιός που την προκαλεί. Το κακό είχε ήδη γίνει…
Επιστροφή στο παρελθόν
Οι συνέπειες της διάδοσης της ψευδοεπιστήμης και του κινήματος κατά των εμβολιασμών είναι σήμερα ορατές. Η μολυσματική ασθένεια, που σχεδόν είχε εκλείψει, έχει επιστρέψει στον κόσμο και απειλεί εκατομμύρια παιδιά. Όπως ανακοίνωσε χθες ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), θανατηφόρες επιδημίες ιλαράς εκδηλώθηκαν το 2018 σε όλες τις περιοχές της υφηλίου προσβάλλοντας σχεδόν 10 εκατομμύρια ανθρώπους και προκαλώντας τον θάνατο 140.000, κυρίως παιδιών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, τα οποία ο γενικός διευθυντής του οργανισμού Τέντρος Αντχανόμ Γκεμπρέισους χαρακτήρισε «εξοργιστικά», οι περισσότεροι θάνατοι από ιλαρά αφορούσαν παιδιά κάτω των 5 ετών τα οποία δεν είχαν εμβολιαστεί. «Το γεγονός ότι ένα παιδί πεθαίνει από μια ασθένεια που προλαμβάνεται μέσω του εμβολιασμού είναι ειλικρινά κάτι εξοργιστικό και αποτελεί συλλογική αποτυχία» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Γκεμπρέισους.
Η εικόνα για το 2019 είναι ακόμη χειρότερη: τα προκαταρκτικά στοιχεία μέχρι τον Νοέμβριο δείχνουν τριπλασιασμό των κρουσμάτων σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι!
Οι ΗΠΑ έχουν ήδη αναφέρει το 2019 τον μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων ιλαράς τα τελευταία 25 χρόνια, ενώ τέσσερις χώρες της Ευρώπης -η Ελλάδα, η Αλβανία, η Τσεχία και η Βρετανία- έπαψαν να θεωρούνται από τον ΠΟΥ «απαλλαγμένες της ιλαράς» το 2018 μετά την επανεμφάνιση κρουσμάτων. Το τελευταίο διάστημα, επιδημία στην Σαμόα, στον Ειρηνικό Ωκεανό, έχει προσβάλει πάνω από 4.200 ανθρώπους και έχει προκαλέσει μέχρι στιγμής τον θάνατο 63, κυρίως παιδιών κάτω των 4 ετών. Την Πέμπτη οι αρχές προχώρησαν στη σύλληψη του τοπικού ακτιβιστή κατά των εμβολιασμών Έντουϊν Ταμασέσε κατηγορώντας τον για «υποκίνηση ανυπακοής σε κυβερνητική εντολή».
Πέρυσι η ιλαρά έπληξε κυρίως τη Λιβερία, την Ουκρανία, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, τη Μαδαγασκάρη και τη Σομαλία με τις πέντε αυτές χώρες να καταγράφουν σχεδόν τα μισά κρούσματα παγκοσμίως. Σε παγκόσμιο επίπεδο ο εμβολιασμός κατά της ιλαράς έχει περιέλθει σε τέλμα. Ο ΠΟΥ και η UNICEF ανακοίνωσαν ότι το 2018 περίπου το 86% των παιδιών έλαβαν την πρώτη δόση του εμβολίου, αλλά λιγότερο από το 70% έλαβε τη δεύτερη δόση που απαιτείται για να καλυφθούν πλήρως.
Η Χάιντι Λάρσον, διευθύντρια του Προγράμματος Εμπιστοσύνης στον Εμβολιασμό του London School of Hygiene &Tropical Medicine, επεσήμανε ότι οι αριθμοί αυτοί είναι «τρομακτικοί».
«Κάποιες χώρες δυσκολεύονται να εμβολιάσουν τον πληθυσμό τους εξαιτίας των σοβαρών επιδημιών ιλαράς και για κάποιους είναι ήδη πολύ αργά» πρόσθεσε.
