Μια εν πολλοίς παραγνωρισμένη πτυχή των αιτιών του μεταναστευτικού ρεύματος από την Αφρική προς την Ευρώπη φέρνουν στο φως οι τελευταίες εκθέσεις του ΟΗΕ κι αυτή δεν είναι άλλη από την καθόλου παραγνωρισμένη μάστιγα της πείνας, η οποία μάλιστα επιτείνεται εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Μπορεί βέβαια η μαύρη ήπειρος να έχει ενταχθεί εδώ και καιρό στο σύστημα της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας και να αποτελεί πόλο έλξης για τα κινεζικά και άλλα κεφάλαια, ωστόσο η φρενήρης ανάπτυξη και η οικονομική άνθηση των ξένων επενδύσεων έχει αφήσει "απ’ έξω" ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της.
Αν σ’ αυτόν τον αποκλεισμό προστεθούν οι εγγενείς δυσλειτουργίες ενός παρωχημένου μοντέλου αγροτικής οικονομίας και οι συνέπειες μιας παρατεταμένης περιόδου ξηρασίας, οι συνθήκες που διαμορφώνονται δεν αφήνουν πολλά περιθώρια επιλογής. Μπροστά στο εφιαλτικό σενάριο μιας ακόμη ανθρωπιστικής καταστροφής μεγάλης κλίμακας, η φυγή και η έξοδος φαντάζουν οι μόνες λύσεις...
Τρεις υπηρεσίες του ΟΗΕ, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), το Διεθνές Ταμείο Γεωργικής Ανάπτυξης (IFAD) και το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP) ηχούν συναγερμό και προειδοποιούν τον κόσμο -οργανισμούς, κυβερνήσεις, ηγέτες- για έναν αριθμό - ρεκόρ 45 εκατομμυρίων ανθρώπων στη νότια Αφρική που θα αντιμετωπίσει σοβαρές ελλείψεις τροφίμων τους επόμενους έξι μήνες, ενώ περίπου το ένα τέταρτο από αυτούς υφίσταται ήδη τις συνέπειες της επισιτιστικής ανασφάλειας εξαιτίας της παρατεταμένης ανομβρίας. Σύμφωνα με την έκθεση του WFP, πρόκειται για τη "χειρότερη ξηρασία" που πλήττει τις χώρες της περιοχής τα τελευταία 35 χρόνια.
Αυτή τη στιγμή τουλάχιστον 11 εκατομμύρια άνθρωποι πλήττονται από σοβαρή διατροφική ανασφάλεια σε εννέα νοτιοαφρικανικές χώρες, την Αγκόλα, το Εσουατίνι (πρώην Σουαζιλάνδη), το Λεσότο, τη Μαδαγασκάρη, το Μαλάουι, τη Ναμίμπια, τη Μοζαμβίκη, τη Ζάμπια και τη Ζιμπάμπουε. Η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί τους επόμενους μήνες με αποτέλεσμα 45 εκατομμύρια άνθρωποι να χρειαστούν επειγόντως βοήθεια, εκτιμούν οι ειδικοί του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος.
Υπαρξιακή απειλή
Η 16μελής Κοινότητα για την Ανάπτυξη της Νότιας Αφρικής (SADC) στην οποία ανήκουν οι προαναφερόμενες αναπτυσσόμενες χώρες- μαζί φυσικά με την ανεπτυγμένη και πλούσια Νότια Αφρική- αντιμετωπίζουν συνθήκες παρατεταμένης ξηρασίας εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, η οποία την ίδια ώρα δοκιμάζει με ακραίες φυσικές καταστροφές τις πιο φτωχές από αυτές, όπως τη Μοζαμβίκη, που ένα μεγάλο μέρος της ισοπεδώθηκε στις αρχές του χρόνου από τον ισχυρό κυκλώνα "Ιντάι".
Την τελευταία πενταετία μόνο μια χρονιά σημειώθηκαν βροχοπτώσεις σε φυσιολογικά επίπεδα στη νότια Αφρική. Σύμφωνα με την Διεθνή Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή, οι θερμοκρασίες στην περιοχή αυξάνονται με διπλάσιο ρυθμό από τον παγκόσμιο μέσο όρο και έξι από τις εννέα χώρες της θα πληγούν περισσότερο από τις ακραίες καιρικές συνθήκες τα επόμενα χρόνια -η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, το Μαλάουι, η Μοζαμβίκη, η Τανζανία, η Ζάμπια και η Ζιμπάμπουε.
"Έχουμε να κάνουμε με τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων 35 ετών στις κεντρικές και δυτικές περιοχές της νότιας Αφρικής" υπογραμμίζει η Μάργκαρετ Μάλου, περιφερειακή διευθύντρια του WFP για τη νότια Αφρική. Η επισιτιστική κρίση επιτείνεται από την αυξανόμενη ανεργία, τις απώλειες ζωικού κεφαλαίου σε μεγάλη κλίμακα (βοοειδή, αιγοπρόβατα) αλλά και τις αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων.
"Οι καθυστερημένες βροχές, οι μεγάλες περίοδοι ξηρασίας που τις ακολούθησαν, δύο ισχυροί κυκλώνες και τα οικονομικά προβλήματα αποδείχτηκαν καταστροφικά για τη διατροφική ασφάλεια στη νότια Αφρική" σημειώνει από την πλευρά του ο Αλέν Ονιμπόν του FAO.
"Με την περιοχή να είναι τόσο επιρρεπής σε κρίσεις και να πλήττεται από υψηλά ποσοστά χρόνιας επισιτιστικής ανασφάλειας, ανισότητας και διαρθρωτικής φτώχειας, η κλιματική αλλαγή αντιπροσωπεύει μια άμεση υπαρξιακή απειλή που πρέπει να αντιμετωπιστεί με απόλυτη προτεραιότητα" επισημαίνει ο Ρόμπσον Μουτάντι, διευθυντής του IFAD νότιας Αφρικής .
