Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
21.1°C24.7°C
2 BF 40%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
18.6°C23.8°C
3 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C23.2°C
2 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.6°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.9°C22.4°C
2 BF 52%
Σρι Λάνκα / Σρι Λάνκα: Στην κυκλοτερή Βαταντάγκε της Πολονναρούβα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Σρι Λάνκα / Σρι Λάνκα: Στην κυκλοτερή Βαταντάγκε της Πολονναρούβα

Η παγκόσμια Ιστορία αναφέρει ουκ ολίγους κυβερνήτες οι οποίοι στην προσπάθειά τους άλλος να εκσυγχρονίσει την χώρα του, άλλος να δημιουργήσει υποδομές, άλλος να ανεγείρει μνημειακά έργα, το μόνο που τελικά κατάφεραν ήταν να αφήσουν πίσω τους ένα χρεοκοπημένο κράτος. Πολύ συχνά, φαραωνικά σχέδια και πτωχεύσεις πάνε μαζί. Από τον χεδίφη -κάτι δηλαδή σαν αντιβασιλέα- Ισμαήλ τον Μεγαλοπρεπή, ο οποίος εκσυγχρόνισε μεταξύ 1863 και 1879 την Αίγυπτο για να την αφήσει στο τέλος χρεοκοπημένη, μέχρι τον Χαρίλαο Τρικούπη της αρχικής αποξήρανσης της Κωπαΐδας, της δημιουργίας σιδηροδρομικού και οδικού δικτύου και της ισχυροποίησης του Πολεμικού Ναυτικού με την παραγγελία των θωρηκτών “Ύδρα”, “Σπέτσαι” και “Ψαρά”, αλλά και του «δυστυχώς επτωχεύσαμεν», τα παραδείγματα είναι αρκετά.

Ένα τέτοιο παράδειγμα ανάληψης μεγαλεπήβολων έργων, που συνετέλεσαν σε μικρό ή μεγάλο βαθμό σε πτώχευση, από την αρχαιότητα, είναι και ο Νισσάνκα Μάλλα στη Σρι Λάνκα, μια αρκετά ιδιάζουσα περίπτωση μονάρχη. Επί της εννεαετούς βασιλείας του, μεταξύ 1187 και 1196, κατασκευάστηκαν πολλά μνημειώδη κτήρια και εγκαταστάσεις, όπως λόγου χάριν το βουδιστικό ωδείο με τις γρανιτένιες κολώνες Νισάνκα Λάτα Μανταπάγια, ο ναός χαταντάγκε με λείψανο (δόντι) του Βούδα και η ύψους 54 μέτρων στούπα Ρανκότ Βιχάρα, η μεγαλύτερη στην Πολονναρούβα και τέταρτη μεγαλύτερη στο νησί, ενώ ανακαινίστηκαν ακόμη παλαιοί ναοί και υδραγωγεία.

Στην παλιά πρωτεύουσα της Σρι Λάνκα

Στον Νισσάνκα Μάλλα αποδίδεται από ορισμένους ιστορικούς και η ανέγερση της βαταντάγκε στην τότε πρωτεύουσα της Σρι Λάνκα, την Πολονναρούβα, η οποία είχε ιδρυθεί τον 1ο αιώνα από τη δυναστεία των Τσόλα, μια από τις μακροβιότερες στην παγκόσμια Ιστορία καθώς εγκανιάστηκε στον ινδικό Νότο τον 3ο π.Χ. αιώνα και διήρκεσε έως το 1279 κυβερνώντας αμέσως Νότια Ινδία και Σρι Λάνκα και εμμέσως περιοχές που αντιστοιχούν σήμερα σε Μυανμάρ, Μαλαισία και Ινδονησία.

Η φιλοδοξία του Νισσάνκα να ξεπεράσει τους προκατόχους του στην κατασκευή υποδομών και μνημείων αποδείχτηκε εντέλει ολέθρια για το βασίλειο, καθώς, σε αντίθεση με τον Παρακραμαμπάχου Α’ τον οποίο διαδέχθηκε και που είχε επιβάλει βαρύτατη φορολογία για τα έργα που άφησε, ο Νισσάνκα Μάλλα πέρασε απότομα στο άλλο άκρο. Ναι μεν μείωσε δραστικά τους φόρους, όμως τα κρατικά έσοδα συμπιέστηκαν σε επίπεδα πολύ χαμηλά συγκριτικά με τις ανάγκες χρηματοδότησης των φιλόδοξων σχεδίων του. Παράλληλα, διένειμε στους υπηκόους του χρήματα, χρυσό, ζώα, γη και πολύτιμα αντικείμενα αξίας, με στόχο να μηδενίσει την εγκληματικότητα η οποία είχε εκτιναχθεί, ακριβώς λόγω της σκληρής πολιτικής του προκατόχου του και της καταπίεσης που επέβαλε ο τελευταίος, στα ύψη. Αυτή η ριζική αλλαγή πολιτικής, σε συνδυασμό και με τις εκστρατείες που ανέλαβε στην Νότια Ινδία, οδήγησαν μέσα σε πολύ λίγα χρόνια το βασίλειό του σε ουσιαστική χρεοκοπία.

Η καλύτερα διατηρημένη βαταντάγκε

Η βαταντάγκε (με τον όρο αυτό περιγράφονται οι χαρακτηριστικές κυκλοτερείς κιονοστοιχίες οι οποίες περιβάλλουν τις κατά κανόνα στρογγυλές στη βάση τους στούπες και που με τη σειρά τους περιέχουν βουδιστικά ιερά κειμήλια και λείψανα) της πρωτεύουσας Πολονναρούβα κατασκευάστηκε κατ’ άλλους ιστορικούς και αρχαιολόγους επί βασιλείας του Παρακραμαμπάχου Α’ (1123-1186) με στόχο να φιλοξενηθεί σε αυτήν το δόντι του Βούδα, ενώ κατ’ άλλους επί βασιλείας Νισσάνκα Μάλλα, για να διαφυλαχθεί σε αυτήν το μπωλ στο οποίο μάζευε προσφορές από τους μαθητές, ακόλουθους και πιστούς του, από το οποίο και έτρωγε, ο Βούδας.

Πρόκειται για την καλύτερα διατηρημένη βαταντάγκε σε ολόκληρη τη Σρι Λάνκα, καθώς η αρχαιολογική σκαπάνη την έφερε στο φως, μετά από αιώνες ερήμωσης, το 1903. Αυτή απλώνεται σε δύο πέτρινα επίπεδα και είναι διακοσμημένη με ανάγλυφα. Το κάτω επίπεδο διαθέτει μια απλή είσοδο στον Βορρά, ενώ το επάνω διαθέτει τέσσερις εισόδους, μία σε κάθε κύριο σημείο του ορίζοντα και περιβάλλεται από τοίχο με τούβλα, ενώ σε αυτήν περικλείεται η στούπα. Γύρω από την τελευταία έχουν στηθεί τέσσερα αγάλματα του Βούδα -με τα δύο εξ αυτών να διασώζονται σε πολύ καλή κατάσταση-, καθένα εκ των οποίων «κοιτάζει» προς την αντίστοιχη είσοδο στο επάνω επίπεδο, ενώ ολόγυρα διασώζονται πέτρινες κολώνες σε τρεις ομόκεντρες κυκλικές σειρές, οι οποίες, σύμφωνα με ορισμένους αρχαιολόγους, στήριζαν μια ξύλινη οροφή.

Η αρχιτεκτονική της βαταντάγκε Πολονναρούβα (όπως άλλωστε και κάθε βαταντάγκε) έχει μεν δανειστεί στοιχεία από την Ινδία, αποτελεί ωστόσο ιδιαίτερο γνώρισμα της αρχιτεκτονικής της Σρι Λάνκα. Η ποιότητα της κατασκευής, οι λεπτοδουλειές, οι λεπτομέρειες στα ανθρωπομορφικά και στα γεωμετρικά σκαλίσματα, το όλο αισθητικό αποτέλεσμα, μαρτυρούν ότι εδώ εργάστηκαν εξειδικευμένοι και έμπειροι τεχνίτες.

Φωτογραφίες: ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Η κυκλοτερής βατατάνγκε

Μία από τις τέσσερις εισόδους με τα σκαλισμένα αγάλματα πάνω στη φεγγαρόπετρα

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL