Η Ισαουίγια, στην ανατολική Ιερουσαλήμ, είναι γνωστή για τη μαχητική αντίσταση των κατοίκων της στην ισραηλινή κατοχή καθώς και για τους περήφανους Παλαιστίνιους καβαλάρηδες που εκτρέφουν τα δικά τους αραβικά άλογα μέσα στις πιο δύσκολες συνθήκες. Το παλαιστινιακό χωριό που εξελίχθηκε ουσιαστικά σε προάστιο της ανατολικής Ιερουσαλήμ, ανάμεσα σε μεγάλους ισραηλινούς εποικισμούς, απέκτησε φήμη για ακόμα έναν λόγο την εβδομάδα που πέρασε. Εκεί έγιναν τα «αποκαλυπτήρια» μιας βρόμικης υπόθεσης, μιας αστυνομικής και τηλεοπτικής σκευωρίας, που έφερε στο προσκήνιο μια άλλη πλευρά της καθημερινότητας των Παλαιστίνιων και της μεταχείρισης που τους επιφυλάσσουν οι ισραηλινές αρχές. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Τον περασμένο Νοέμβριο, πάνοπλοι αστυνομικοί εισέβαλαν χαράματα στο σπίτι του Σαμίρ Σλεϊμάν στην Ισαουίγια. Ανέκριναν τον Σαμίρ, έκαναν άνω - κάτω τα δωμάτια και το κελάρι ψάχνοντας για όπλα, εκρηκτικά ή άλλα ενοχοποιητικά στοιχεία, βιντεοσκοπώντας μάλιστα την όλη επιχείρηση. Στο σπίτι βρισκόταν και ο 16χρονος τυφλός γιος του Σαμίρ, ο Σαλάχ, που έχασε την όρασή του πριν από πέντε χρόνια, όταν χτυπήθηκε στο πρόσωπο από σφαίρα με καουτσούκ που έριξε Ισραηλινός στρατιώτης στη διάρκεια συγκρούσεων με διαδηλωτές. Ο Σαλάχ, που επιμένει ότι δεν συμμετείχε στα επεισόδια, έχει υποβληθεί σε οκτώ πλαστικές εγχειρήσεις από το 2014. Ο σκύλος που είχαν μαζί τους οι αστυνομικοί δεν μύρισε εκρηκτικά, αλλά κατέστρεψε μερικά από τα φάρμακα του Σαλάχ. «Συνηθισμένα πράγματα», όπως θα έλεγαν οι Παλαιστίνιοι. Έτσι κι αλλιώς, αυτό που είχε τότε μεγαλύτερη σημασία ήταν πως οι αστυνομικοί δεν βρήκαν κάτι ύποπτο και πριν φύγουν έδωσαν σχετική έγγραφη βεβαίωση στον πατέρα. Στην ερώτησή του γιατί βιντεοσκοπήθηκε η επιδρομή, οι αστυνομικοί απάντησαν ότι αυτό γίνεται για να μπορούν να αποδείξουν πως δεν προκάλεσαν σημαντικές φθορές, ούτε τραυμάτισαν τους ενοίκους.
Η γιάφκα της «τρομοκρατίας»
Μια δυσάρεστη έκπληξη περίμενε όμως τον Σαμίρ Σλεϊμάν και την οικογένειά του. Η έρευνα που έγινε οκτώ μήνες νωρίτερα στο σπίτι του προβλήθηκε τώρα στην ισραηλινή τηλεόραση, και μάλιστα από κρατικό κανάλι, στο ένατο και τελευταίο επεισόδιο μιας σειράς «δραματοποιημένων» ντοκιμαντέρ για την... ηρωική δράση της ισραηλινής αστυνομίας της Ιερουσαλήμ. Τον ειδοποίησαν οι γείτονες που αναγνώρισαν το σπίτι του. Αλλά το χειρότερο είναι πως στο ντοκιμαντέρ η αστυνομική έρευνα δεν είναι... άκαρπη. Αντίθετα, οι αστυνομικοί που ερευνούν το υπόγειο εντοπίζουν «ένα τούνελ όπως της Χαμάς στη Γάζα», ανακαλύπτουν ένα «καλά κρυμμένο» αυτόματο M16, εξελιγμένου τύπου και αλληλοσυγχαίρονται μπροστά στην κάμερα για την επιτυχία τους στη «γιάφκα της τρομοκρατίας».
Ο Παλαιστίνιος έκανε τρία πράγματα. Υπέβαλε μήνυση κατά της αστυνομίας, δημοσιοποίησε την υπόθεση και έσπευσε να διαβεβαιώσει τους γείτονές του πως δεν έχει καμία σχέση με την εκπομπή ούτε με την αστυνομία. Φοβήθηκε μήπως οι συγχωριανοί του τον θεωρήσουν συνεργάτη του Ισραήλ, κοινώς προδότη, και του επιφυλάξουν ανάλογη μοίρα.
Με μια σειρά από αποκαλυπτικά άρθρα, η ισραηλινή κεντροαριστερή εφημερίδα "Haaretz" ανέδειξε πώς οι αστυνομικοί «φύτεψαν» το όπλο στο σπίτι του Σαμίρ Σλεϊμάν σε μία από τις πιο «εύφλεκτες» περιοχές της ανατολικής Ιερουσάλημ και συνεργάστηκαν με τους τηλεοπτικούς παραγωγούς για να κατασκευάσουν ένα ανύπαρκτο γεγονός. Η αστυνομία ζήτησε συγγνώμη, διαβεβαίωσε ότι «ερευνά το θέμα και θα πράξει αναλόγως με το αποτέλεσμα της έρευνας».
Το κανάλι ΚΑΝ 11 (το πρώην Πρώτο Κανάλι της δημόσιας τηλεόρασης που... επανιδρύθηκε επί κυβέρνησης Νετανιάχου) εξέφρασε τη λύπη του, αρχικά απέσυρε από την ιστοσελίδα του το συγκεκριμένο επεισόδιο και κατόπιν ολόκληρη τη σειρά, καθώς ανέκυψαν ζητήματα και για άλλα «δραματοποιημένα» θέματα. Η εταιρεία παραγωγής Koda Communications, μία από τις πιο γνωστές στο Ισραήλ, ανέλαβε μεν την ευθύνη, ισχυρίστηκε όμως ότι η δραματοποίηση σε ορισμένες σκηνές «ανταποκρίνεται στον τρόπο με τον οποίο η αστυνομία ανακάλυψε μεγάλες ποσότητες όπλων σε παρόμοιες υποθέσεις». Η εταιρεία υποστήριξε επίσης ότι όλες οι σκηνές από το σπίτι καθώς και τα πρόσωπα των εμπλεκομένων είχαν υποστεί ειδική επεξεργασία ώστε να μην διακρίνονται. Πάντως, οι γείτονες του Σαμίρ διέκριναν μια χαρά τόσο τον ίδιο όσο και το σπίτι του.
Κάποτε και τώρα στην Ισαουίγια
Ήταν σε μία από τις πρώτες μου δημοσιογραφικές αποστολές στην κατεχόμενη ανατολική Ιερουσαλήμ που μπήκα στην Ισαουίγια, πριν από 25 χρόνια, για να καλύψω τις οδομαχίες μεταξύ Παλαιστινίων διαδηλωτών -κυρίως πιτσιρικάδων- με τον ισραηλινό στρατό που πυροδότησε η Σφαγή της Χεβρώνας (Χαλίλ). Αυτό που μου είχε κάνει ιδιαίτερη εντύπωση τότε (και σε κατοπινές αποστολές) ήταν πως στα... διαλείμματα των συγκρούσεων εμφανίζονταν στους δρόμους έφιπποι Παλαιστίνιοι. Ακόμα θυμάμαι πώς χτυπούσαν στην άσφαλτο τα πέταλα των αλόγων, πώς ήταν διακοσμημένες οι σέλες, πώς καμάρωναν οι ιππείς κρατώντας τα χαλινάρια.
Πολλά άλλαξαν από τότε - προς το χειρότερο. Αυτό το καλοκαίρι, από τα μέσα Ιουνίου η Ισαουίγια βρίσκεται σχεδόν καθημερινά σε κατάσταση πολιορκίας, με αλλεπάλληλες εφόδους των Ισραηλινών, σφαίρες, δακρυγόνα, πετροπόλεμο. Σύμφωνα με στοιχεία του Γραφείου του ΟΗΕ για τον Συντονισμό της Ανθρωπιστικής Βοήθειας (OCHA), 124 Παλαιστίνιοι τραυματίστηκαν μόνο μέσα σε δυο εβδομάδες (18 Ιουνίου - 1 Ιουλίου). Ο 20χρονος Γιουσέφ Ομπέιντ σκοτώθηκε με τρεις σφαίρες, η μία στην καρδιά, από κοντινή απόσταση. Ο στρατός υποστήριξε ότι ο Ομπέιντ «πετούσε πυροτεχνήματα θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή στρατιωτών». Παλαιστίνιος αυτόπτης υποστήριξε ότι οι στρατιώτες πυροβόλησαν εκ των υστέρων τον 20χρονο και στο πόδι για να δικαιολογήσουν την εν ψυχρώ εκτέλεσή του.
Αν όμως θέλει κάποιος/α να αντιληφθεί το μέγεθος και τον παραλογισμό της καταστολής, δεν έχει παρά να δει ακόμα δύο περιστατικά. Στις 30 Ιουλίου εκδόθηκε ένταλμα για τον πεντάχρονο Μοχάμεντ Ελαγιάν γιατί πέταξε πέτρες σε αυτοκίνητο της αστυνομίας. Την επομένη εκδόθηκε ένταλμα για τον εξάχρονο Φιράς Ομπάιντ γιατί πέταξε ένα κουτί αναψυκτικού. Οι γονείς πήγαν με τα παιδιά τους στην αστυνομία, όπου επικράτησε τελικά η λογική και οι πιτσιρικάδες αφέθηκαν ελεύθεροι χωρίς να ανακριθούν. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με άλλους ανήλικους Παλαιστίνιους, λίγα χρόνια μεγαλύτερους.
Κάθε άλλο παρά τυχαία ήταν λοιπόν η επιλογή που έκαναν τα τηλεσαΐνια της ισραηλινής αστυνομίας να φυτέψουν το όπλο σε ένα σπίτι στην Ισαουίγια το φθινόπωρο και να προβάλουν την εκπομπή το καλοκαίρι. Όμως αυτή η υπόθεση έσκασε τελικά στα χέρια τους.
