Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
21.7°C24.7°C
3 BF 55%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
19.7°C24.9°C
1 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.4°C21.6°C
4 BF 61%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
21 °C
20.4°C20.8°C
2 BF 68%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.9°C24.0°C
3 BF 33%
Η "αραβική άνοιξη" της πολεμικής βιομηχανίας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η "αραβική άνοιξη" της πολεμικής βιομηχανίας

Στις αρχές του μήνα ένας πύραυλος χτυπούσε κέντρο μεταναστών στη Λιβύη σκοτώνοντας τουλάχιστον 40 κρατουμένους. Η Γαλλία βρέθηκε αμέσως ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες που εξέφραζαν τον αποτροπιασμό τους για τη σφαγή ζητώντας ταυτόχρονα τη διεξαγωγή έρευνας για τη διαλεύκανση της υπόθεσης.

Ήταν, επομένως, μια εξαιρετικά άβολη στιγμή για το Παρίσι όταν στα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας έγινε γνωστό ότι αμερικανικοί πύραυλοι που είχαν αγοραστεί από τον γαλλικό στρατό ανακαλύφθηκαν σε στρατόπεδο το οποίο μόλις είχαν εγκαταλείψει οι δυνάμεις του πολέμαρχου Χαλίφα Χάφταρ.

Άβολη στιγμή επειδή οι δυνάμεις του Χάφταρ αποτελούν τον βασικό ύποπτο για την επίθεση στο κέντρο μεταναστών. Και είναι οι ίδιες δυνάμεις που τους τελευταίους μήνες πολιορκούν την Τρίπολη για να ανατρέψουν μια κυβέρνηση που αναγνωρίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη. Περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί το τελευταίο τρίμηνο στις μάχες γύρω από την πρωτεύουσα της Λιβύης.

Το γαλλικό υπουργείο Άμυνας αρνήθηκε ότι οι τέσσερις πύραυλοι Javelin είχαν παραδοθεί στις δυνάμεις των ανταρτών. Αν είχε συμβεί κάτι τέτοιο, η Γαλλία θα συλλαμβανόταν να παραβιάζει τόσο τη συμφωνία για την αγορά των αμερικανικών πυραύλων όσο και το εμπάργκο στις πωλήσεις όπλων που έχει επιβάλει στη Λιβύη ο ΟΗΕ.

Με βάση τη γαλλική εκδοχή, οι πύραυλοι ήταν “παροπλισμένοι” και προορίζονταν για την “αυτοπροστασία” της στρατιωτικής δύναμης που η Γαλλία είχε στείλει στη Λιβύη έπειτα από τη ΝΑΤΟϊκή επέμβαση η οποία ανέτρεψε το καθεστώς Καντάφι. Όλα αυτά δεν εξηγούν βέβαια πώς κατέληξαν στα χέρια των ανταρτών.

Η υποστήριξη όμως των δυνάμεων του Χάφταρ από χώρες όπως η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Γαλλία αποτελεί κοινό μυστικό. Ο πρωθυπουργός της Λιβύης Φαγιέντ Ελ Σεράτζ δεν έκρυψε ποτέ την απογοήτευσή του για τη στάση της Γαλλίας. “Πώς μπορεί μια χώρα που προωθεί την ελευθερία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία να έχει μια τόσο ασαφή θέση σε σχέση με τον λαό μας;” διερωτήθηκε πρόσφατα σε συνέντευξή του στην εφημερίδα "Le Monde".

Πώς μπορεί, αλήθεια; Είναι ένα ερώτημα που απασχόλησε πρόσφατα και τη βρετανική Δικαιοσύνη σε μια διαφορετική υπόθεση εμπορίου όπλων. Την προηγούμενη εβδομάδα η βρετανική κυβέρνηση ζήτησε την αναστολή της δικαστικής απόφασης που στα τέλη Ιουνίου έκρινε παράνομη την πώληση όπλων στη Σαουδική Αραβία. Το δικαστήριο κατήγγειλε μάλιστα την κυβέρνηση ότι “δεν αξιολόγησε επαρκώς αν ο στρατιωτικός συνασπισμός του οποίου ηγείται η Σαουδική Αραβία παραβίασε το ανθρωπιστικό δίκαιο” κατά τη διάρκεια της επέμβασής της στην Υεμένη.

Χρυσοφόρες μπίζνες

Ο εμφύλιος στην Υεμένη έχει προκαλέσει τον θάνατο χιλιάδων αμάχων. Δύο στους τρεις από αυτούς έχουν σκοτωθεί σε σαουδαραβικούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς. Η Καμπάνια ενάντια στο Εμπόριο Οπλων (CAAT), η ίδια οργάνωση που προσέφυγε στη βρετανική Δικαιοσύνη για να πετύχει την απαγόρευση της πώλησης όπλων στη Σαουδική Αραβία, εκτιμά ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να πετύχει την αναστολή της απόφασης για να συνεχίσει κανονικά τις εξαγωγές. Είναι λογικό. Από την έναρξη του πολέμου στην Υεμένη, η Βρετανία έχει πουλήσει εξοπλισμούς αξίας 4,7 δισεκατομμυρίων λιρών στο Ριάντ.

Οι αιματηροί εμφύλιοι που διεξάγονται τα τελευταία χρόνια σε χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής (Συρία, Υεμένη, Λιβύη) έχουν προκαλέσει μια νέα άνθηση στο παγκόσμιο εμπόριο όπλων. Στα τέλη του 2017 το Ινστιτούτο της Στοκχόλμης για την Παγκόσμια Ειρήνη (SIPRI) εκτιμούσε ότι οι πωλήσεις στην πενταετία που είχε προηγηθεί ήταν στο υψηλότερο επίπεδο μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Είναι ένα εμπόριο με τζίρο δισεκατομμυρίων στο οποίο πρωταγωνιστούν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Με βάση τις εκτιμήσεις του SIPRI, το 34% των παγκόσμιων πωλήσεων πραγματοποιείται από τις ΗΠΑ ενώ με μεγάλη διαφορά ακολουθεί στη δεύτερη θέση η Ρωσία.

Θα ήταν εξαιρετικά βολικό να συμπεράνουμε ότι το εμπόριο όπλων αποτελεί απλώς ένα ακόμη πεδίο ανταγωνισμού μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας. Δεν είναι όμως έτσι. Είναι πάνω απ’ όλα μια χρυσοφόρα επιχείρηση. Και όλοι θέλουν ένα κομμάτι από την πίτα.

Η Σαουδική Αραβία, για παράδειγμα, αποτελεί σήμερα τον μεγαλύτερο αγοραστή οπλικών συστημάτων παγκοσμίως. Οι ΗΠΑ μπορεί να αποτελούν τον βασικό προμηθευτή της, αλλά και οι Ευρωπαίοι δεν πάνε πίσω.

Τα στοιχεία της SIPRI δείχνουν ότι πολλά κράτη μέλη της Ε.Ε., κυρίως η Βρετανία και η Γαλλία, περιλαμβάνονται στους βασικούς προμηθευτές. Για την ακρίβεια οι ευρωπαΪκοί εξοπλισμοί έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο τα τελευταία χρόνια στον εκσυγχρονισμό των αεροπορικών, χερσαίων και ναυτικών δυνάμεων της Σαουδικής Αραβίας.

Φονιάδες των λαών, Ευρωπαίοι...

Τόσο η εμβέλεια όσο και η ισχύς των στρατιωτικών επιχειρήσεων της χώρας έχουν αυξηθεί εντυπωσιακά τα τελευταία χρόνια χάρη στους ευρωπαϊκούς εξοπλισμούς. Τα μαχητικά που ισοπεδώνουν την Υεμένη ανεφοδιάζονται από αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού Α330 που έχουν παραδοθεί από την Ισπανία. Η Βρετανία αναβάθμισε τα μαχητικά Tornado με τα οποία έχει εξοπλίσει το Ριάντ προκειμένου να φέρουν πυραύλους Cruise. Γαλλικά και αυστριακά τεθωρακισμένα οχήματα παραδόθηκαν στην αραβική χώρα το διάστημα 2014-2018.

Ο ναυτικός αποκλεισμός της Υεμένης μπορεί να μην ήταν δυνατός χωρίς τα 33 γερμανικά περιπολικά σκάφη και τις 5 ισπανικές φρεγάτες με τις οποίες έχει εφοδιαστεί ο σαουδαραβικός στρατός. Και πολλές από τις βόμβες που πέφτουν σήμερα επί δικαίων και αδίκους στην πολύπαθη Υεμένη έχουν κατασκευαστεί σε ιταλικά εργοστάσια.

Εντάξει, μερικοί άμαχοι σκοτώνονται και μερικές μη κυβερνητικές οργανώσεις διαμαρτύρονται. Ψιλά γράμματα μπροστά σε ένα τόσο επικερδές εμπόριο. Η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Βρετανία και η Γερμανία φιγουράρουν σήμερα στις πρώτες θέσεις των μεγαλύτερων Ευρωπαίων εξαγωγέων όπλων.

Όλες αυτές οι χώρες έχουν βέβαια υπογράψει τη Συνθήκη ΑΤΤ, που έχει στόχο τη ρύθμιση του παγκόσμιου εμπορίου συμβατικών όπλων. Η συνθήκη δεσμεύει τους συμμετέχοντες να εποπτεύουν τις εξαγωγές τους και να διασφαλίζουν ότι δεν παραβιάζονται εμπάργκο του ΟΗΕ ή τα όπλα δεν χρησιμοποιούνται για εγκλήματα πολέμου όπως οι επιθέσεις κατά αμάχων.

Τα παραδείγματα των γαλλικών πυραύλων και της προσπάθειας της βρετανικής κυβέρνησης να παρακάμψει τη δικαστική απαγόρευση των πωλήσεων στο Ριάντ είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικά απ’ αυτή την άποψη. Την επόμενη φορά, επομένως, που θα πληροφορηθούμε για μια ακόμη σφαγή αμάχων στη μακρινή Υεμένη καλό θα ήταν, προτού συγκλονιστούμε, να θυμηθούμε ότι όλα αυτά παίζουν καθοριστικό ρόλο για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL