«Με τους βιομετρικούς ελέγχους των δημοσίων υπαλλήλων δρομολογείται μια γενικότερη στοχοποίησή τους, γεγονός που σε μεγάλο βαθμό αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της μεταρρύθμισης της Δημόσιας Διοίκησης που προωθεί η αρμόδια υπουργός της Λέγκας Τζούλια Μποντζιόρνο. Για εννέα χρόνια είδαμε τις αποδοχές να παγώνουν και να μην υπάρχει καμία διάθεση αναβάθμισης και ουσιαστικής αξιολόγησης της εργασίας των δημοσίων υπαλλήλων, με αποτέλεσμα να πλήττονται πρωτίστως τα δικαιώματα των πολιτών και των υπηρεσιών που τους προσφέρονται» τόνισε στην «Αυγή» η Τάνια Σκακέτι, που συμμετέχει στην Εθνική Γραμματεία της CGIL, του μεγαλύτερου ιταλικού συνδικάτου. Η Μποντζιόρνο προέρχεται από την ακροδεξιά Εθνική Συμμαχία και διακρίθηκε ως δικηγόρος στην υπεράσπιση του Τζούλιο Αντρέοτι όταν τον κατηγόρησαν για τις σχέσεις του με τη Μαφία.
* Ο βιομετρικός έλεγχος των δημοσίων υπαλλήλων, με δακτυλικά αποτυπώματα και ψηφιακούς ελέγχους στα μάτια, δεν θυμίζει λίγο τον "Μεγάλο Αδελφό"; Τι είδους μεταρρύθμιση προώθησε στη δημόσια διοίκηση η κυβέρνηση της Λέγκας και του Κινήματος Πέντε Αστέρων;
Η CGIL, το μεγαλύτερο ιταλικό συνδικάτο, αλλά και οι άλλες συνομοσπονδίες των εργαζομένων θέλουν έναν ανοιχτό διάλογο με την κυβέρνηση, γιατί οι επιλογές της δεν είναι στον σωστό δρόμο. Οι κυβερνήσεις της Κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς χρησιμοποιούν σκόπιμα το θέμα της απουσίας των δημοσίων υπαλλήλων από τις θέσεις εργασίας τους και τη μάχη εναντίον των κουτοπόνηρων που δεν χτυπάνε σωστά τις κάρτες εργασίας τους, που τη χτυπάνε για φαίνεται η είσοδος στον χώρο εργασίας και μετά φεύγουν. Πάνω σε αυτό το θέμα οικοδομήθηκε μια τεράστια προπαγάνδα δυσφήμισης του δημόσιου τομέα και των υπαλλήλων του, με τα μέσα ενημέρωσης να γενικεύουν ορισμένες αρνητικές περιπτώσεις.
Η υπουργός Δημόσιας Διοίκησης Τζούλια Μποντζιόρνο παρουσίασε μια σειρά μέτρων, μεταξύ των οποίων τον βιομετρικό έλεγχο των δημοσίων υπαλλήλων στους χώρους εργασίας, που παρουσιάστηκαν ως η λύση στο θέμα της απουσίας των δημοσίων υπαλλήλων. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι το μέτρο αυτό είναι για την προστασία και την επιβράβευση των καλών δημοσίων υπαλλήλων.
Η CGIL είναι ιστορικά κατά της απουσίας των υπαλλήλων από την εργασία τους, αλλά πιστεύουμε ότι χρειάζεται ο έλεγχος από το διευθυντικό προσωπικό και ότι η μεταρρύθμιση δεν μπορεί να αφορά μόνο τους ελέγχους για την παρουσία των υπαλλήλων στη θέση εργασίας τους. Η CGIL εξετάζει επίσης τη νομιμότητα αυτών των βιομετρικών μέτρων γιατί στρέφονται ίσως και εναντίον της προστασίας των εργαζομένων, με τον έλεγχο από απόσταση κ.λπ.
Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει καμία σοβαρή συζήτηση στην κυβέρνηση και τη χώρα για τις ανάγκες της δημόσιας διοίκησης και τους τύπους των υπηρεσιών που προσφέρει στους πολίτες, γιατί το Δημόσιο υπάρχει για να προσφέρει κάτι στους πολίτες και στην κοινωνία.
* Τα επόμενα δύο χρόνια θα φύγουν εκατοντάδες χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι και δεν φαίνεται η διάθεση να αντικατασταθούν...
Αυτό αποτελεί ένα τεράστιο πρόβλημα και αφορά τις συμβάσεις εργασίας και τις προσλήψεις. Τα επόμενα δύο χρόνια θα συνταξιοδοτηθούν περίπου 400.000 δημόσιοι υπάλληλοι. Τα μικρά βήματα που έγιναν για να καλυφθούν αυτά τα κενά είναι ανεπαρκή. Η CGIL υποστηρίζει ότι έχουμε ανάγκη ένα έκτακτο σχέδιο προσλήψεων στον δημόσιο τομέα, ενώ την ίδια στιγμή υπάρχουν κενά στο πεδίο των συμβάσεων εργασίας, της αξιολόγησης, των ελέγχων, όπως και της συμμετοχής των εργαζομένων στη μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα με άξονα το κοινωνικό κράτος. Σήμερα τον πλήρη έλεγχο τον έχουν οι διευθυντές. Με τη σημερινή κυβέρνηση επέστρεψε μια ισχυρή λογική συγκεντρωτισμού.
* Υπάρχει κίνδυνος μεγαλύτερης «ιδιωτικοποίησης» των συλλογικών συμβάσεων;
Τη δεκαετία του ’90 περάσαμε από τις συμβάσεις εργασίας που επιβάλλονταν διά νόμου στην ατομική διαπραγμάτευση, που η CGIL αποκαλεί ιδιωτικοποίηση των συλλογικών συμβάσεων. Σε αυτόν τον τομέα φαίνεται ότι γυρίζουμε ακόμη περισσότερο προς το παρελθόν, γιατί οι εργαζόμενοι έχουν λιγότερη διαπραγματευτική δύναμη, που σημαίνει μικρότερη παρουσία και συμμετοχή των εργαζομένων και μεγαλύτερη παρουσία ουρανοκατέβατων νομοθετικών ρυθμίσεων. Η μεταρρύθμιση της Μποντζιόρνο έχει πολλά τέτοια στοιχεία.
* Υπήρξαν αντιδράσεις;
Οι κλάδοι του δημόσιου τομέα έκαναν μια μεγάλη κινητοποίηση στις 8 Ιουνίου με τρεις βασικές διεκδικήσεις: προσλήψεις, δηλαδή απασχόληση, συμβάσεις εργασίας, γιατί έχουν λήξει και από την κυβέρνηση δεν φαίνεται να έχουν τους απαραίτητους πόρους και τα μέσα για να προχωρήσουν, και τρίτο, και βασικότερο, το θέμα του κοινωνικού κράτους ως επένδυσης για το μέλλον και όχι οπισθοδρόμησης της κοινωνίας. Γιατί το ξέρουμε πολύ καλά ότι με τον νεοφιλελευθερισμό θέλουν παντού να περιορίσουν τον δημόσιο τομέα, λες και αυτόματα ο ιδιωτικός τομέας είναι πιο επαρκής. Στην πραγματικότητα, πλήττονται και εξασθενούν τα αστικά και κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών.
* Πώς θα γίνονται οι προσλήψεις στον δημόσιο τομέα;
Ο προηγούμενος νόμος προέβλεπε την πρόσληψη των ατόμων με προσωρινές σχέσεις εργασίας για τουλάχιστον μια τριετία στον δημόσιο τομέα. Ζητάμε την ανανέωση αυτού του μέτρου, γιατί έχει λήξει και υπάρχουν πολλοί επισφαλείς εργαζόμενοι.
Ζητάμε τη διεξαγωγή διαγωνισμών πρόσληψης σε όλο τον δημόσιο τομέα, αλλά δεν υπάρχουν παντού οι απαραίτητοι πόροι για να γίνουν. Οι χρόνοι για τη διεξαγωγή των διαγωνισμών για τις προσλήψεις είναι αρκετά μεγάλοι κι αυτό είναι αρνητικό. Για παράδειγμα, στην Υγεία η κατάσταση είναι δραματική. Για να καλυφθούν οι ανάγκες σε γιατρούς, καλούν τους στρατιωτικούς γιατρούς ή τους συνταξιούχους γιατρούς να επιστρέψουν. Για πολλά χρόνια υποβάθμισαν τον δημόσιο τομέα και δεν έκαναν διαγωνισμούς για νέες προσλήψεις. Η καταστρατήγηση του δημόσιου τομέα ενίσχυσε τις ανισότητες στη χώρα μας και τα προβλήματα για τους πολίτες, γιατί η συρρίκνωσή του οδηγεί στον κατακερματισμό των δικαιωμάτων των πολιτών και την εκτίναξη των ανισοτήτων.
* Μεταφέροντας προφανώς στον ιδιωτικό τομέα τα κενά που δεν καλύπτει ο δημόσιος...
Ασφαλώς. Με τον τρόπο αυτό αυξάνουν και το κόστος για την κοινωνία, πέρα από το γεγονός ότι σε ορισμένους τομείς -και η Υγεία είναι ενδεικτικός- οι ιδιώτες δεν μπορούν να καλύψουν την επάρκεια του Δημοσίου. Την ίδια στιγμή, αυξάνονται τα κέρδη των εταιρειών του ιδιωτικού τομέα, που αντικαθιστούν στην προσφορά των υπηρεσιών τον δημόσιο τομέα, καλλιεργώντας έναν φαύλο κύκλο, γιατί ότι οι κυβερνήσεις δεν δίνουν χρήματα, δεν επενδύουν στον δημόσιο τομέα όσο περισσότερο μεταφέρουν τη ζήτηση στον ιδιωτικό. Πόσοι όμως έχουν τα χρήματα για να πληρώνουν τις υπηρεσίες στον ιδιωτικό τομέα; Έτσι έχουμε την εκτίναξη των ανισοτήτων.
Το είδαμε στην Ελλάδα την περίοδο της κρίσης, το βλέπουμε και στην Ιταλία σήμερα, που έχουμε εκατομμύρια πολίτες που δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στην Υγεία και στα φάρμακα, να έχουν μια φροντίδα, γιατί δεν έχουν τα χρήματα να την πληρώσουν και να γιατρευτούν.
Οι τρεις μεγαλύτερες συνομοσπονδίες εργαζομένων οι CGIL, CISL και UIL, έχουν ανοίξει μια μεγάλη αντιπαράθεση στον τομέα της Υγείας γιατί με το Σύμφωνο Σταθερότητας προβλέπεται μια μεγάλη μείωση της χρηματοδότησης.
* Πώς βλέπετε την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων;
Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι οι αξιολογήσεις αποτελούν ένα σημείο αντιπαράθεσης, γιατί, για να είμαστε ειλικρινείς, μια πραγματική αξιολόγησης, της εργασίας, των ειδικοτήτων και της αποτελεσματικότητας των δημοσίων υπαλλήλων απαιτεί πόρους που δεν υπάρχουν. Η αξιολόγηση καταλήγει να αποτελεί μια γραφειοκρατική διαδικασία που στο τέλος έχει καθαρά τιμωρητικά χαρακτηριστικά. Στο τέλος αξιολογώ κάποιον όπως θέλω εγώ και όχι γιατί κάνει καλά τη δουλειά του. Κάτι που δεν προσφέρει κίνητρα στους εργαζόμενους, αφού δεν συμμετέχουν ποτέ σε τίποτα. Εάν η αντίληψη που κυριαρχεί είναι ότι είναι τεμπέληδες και φυγόπονοι, ότι «κλέβουν» τον μισθό που τους εγγυάται το κράτος, αποτελεί μια ξεκάθαρη υποβάθμιση και των δημοσίων υπαλλήλων που εργάζονται και κρατούν τις δημόσιες υπηρεσίες στα πόδια τους. Το συνδικάτο δεν καλύπτει κανέναν, αλλά θέλει πραγματικές αξιολογήσεις της δουλειάς των εργαζομένων με τα απαραίτητα εργαλεία, τους πόρους, τη συμμετοχή των συνδικάτων. Διαφορετικά, με άλλα λόγια, συνεχίζεται η υποβάθμιση του δημόσιου τομέα και με τις αξιολογήσεις. Με την προηγούμενη κυβέρνηση έγιναν κάποια θετικά βήματα, αλλά σήμερα μου φαίνεται ότι οπισθοχωρούμε.
* Τι γίνεται με την κινητικότητα;
Σε μεγάλο βαθμό είναι εθελοντική, αλλά σε μερικές περιπτώσεις προαιρετική. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν μεγάλα προβλήματα κινητικότητας, αλλά προσλήψεων σε ορισμένα τμήματα της χώρας, γιατί στις οικονομικά και κοινωνικά πιο αδύναμες περιοχές της χώρας δεν βρίσκονται ορισμένες ειδικότητες εργαζομένων.
* Τι ρόλο έχουν οι διευθυντές και τα διευθυντικά στελέχη;
Οι επιλογές γίνονται μέσω διαγωνισμών. Οι διευθυντές επιλέγουν τους άμεσους συνεργάτες τους και όχι τα άτομα που θα προσληφθούν με διαγωνισμό. Το διευθυντικό προσωπικό έχει έναν συγκεντρωτικό χαρακτήρα, ενώ εμείς υποστηρίζουμε ότι ο διευθυντής θα πρέπει να είναι κάποιος που επιβλέπει μια ομάδα εργαζομένων, να συνεργαστεί μαζί τους στην εργασία και την πορεία αξιολόγησής της. Η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση προσφέρει στη μορφή του διευθυντή πολύ συγκεντρωτικά χαρακτηριστικά μετατρέποντας τον σε ένα είδος διοικητή. Δεν του προσφέρει τη μορφή κάποιου που θα βοηθά τη συνολική δουλειά της ομάδας του.
* Στην Ιταλία υπήρξε ένα πολυετές πάγωμα των αποδοχών...
Είχαμε επί εννέα χρόνια ένα πραγματικό πάγωμα των συλλογικών διαπραγματεύσεων, με αποτέλεσμα επί εννέα χρόνια οι εργαζόμενοι να μην έχουν δει μια αύξηση. Το 2017 υπογράψαμε νέες συλλογικές συμβάσεις, που άνοιξαν περιθώρια διεκδικήσεων, αλλά δεν καταφέραμε να ανακτήσουμε την αγοραστική δύναμη που έχασαν οι εργαζόμενοι τα χρόνια της κρίσης. Οι αυξήσεις για μια ολόκληρη τριετία έφτασαν κατά μέσο όρο τα 86 ευρώ τον μήνα, ενώ εάν κάνουμε νέες συμβάσεις με βάση τους πόρους που προβλέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας, οι αυξήσεις θα είναι κατά μέσο όρο κάτω από τα 20 ευρώ τον μήνα. Για το συνδικάτο αυτό είναι απαράδεκτο. Με δεδομένο το δημόσιο χρέος και το Σύμφωνο Σταθερότητας, οι διαπραγματεύσεις είναι πολύ δύσκολες. Γι' αυτό είμαστε κατά της λιτότητας, γιατί κινδυνεύουμε να δούμε τους δημοσίους υπαλλήλους να οδηγούνται σε μια απότομη φτωχοποίηση. Οι αποδοχές σε ορισμένους κλάδους του Δημοσίου είναι χαμηλότερες από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, ενώ την ίδια στιγμή έχουμε ανάγκη υπαλλήλους με πτυχία και ειδικεύσεις. Για τον λόγο αυτό θέλουμε μισθούς αξιοπρεπείς και μια νέα αξιολόγηση της κατάστασης του κάθε εργαζόμενου. Η αύξηση των αποδοχών των εργαζομένων θα αποτελούσε και ένα κίνητρο για την ανάπτυξη, γιατί σήμερα έχουμε την κατάρρευση της κατανάλωσης.
* Με τη δυσφήμιση του δημοσίου τομέα προσπάθησαν να στρέψουν τον ιδιωτικό τομέα εναντίον του δημοσίου;
Η διάσπαση των εργαζομένων αποτέλεσε την επιλογή πολλών κυβερνήσεων, μερικές φορές και των προοδευτικών κυβερνήσεων, παρ' όλο που η τελευταία κυβέρνηση της Κεντροαριστεράς πήρε θετικά μέτρα για τους δημοσίους υπαλλήλους. Η δυσφήμιση του δημόσιου τομέα έχει ως στόχο να πλήξει την αλληλεγγύη ανάμεσα στους εργαζόμενους. Από τη μια φτωχοποιεί τον δημόσιο τομέα μεταφέροντας στους ιδιώτες τμήμα των δραστηριοτήτων του και από την άλλη πλήττει επίσης τα δικαιώματα και τις συμβάσεις εργασίας του ιδιωτικού τομέα. Αυτοί δεν θέλουν να πλήξουν τους τεμπέληδες δημόσιους υπαλλήλους, αλλά να πλήξουν τον δημόσιο τομέα και την παροχή των υπηρεσιών στους πολίτες. Πρέπει να ανακτήσουμε τον δημόσιο τομέα, που ανήκει στην κοινωνία, και να οικοδομήσουμε την αλληλεγγύη ανάμεσα στους εργαζόμενους, γιατί εάν πλήξεις τα δικαιώματα του ενός, πλήττεις αυτόματα και τα δικαιώματα του άλλου. Για τον λόγο από συζητάμε τη διοργάνωση μιας γενικής απεργίας στο επόμενο διάστημα.
